Γεωργική γενετική

Το βιβλίο αυτό άτυπα χωρίζεται σε πέντε μέρη. Στο πρώτο γίνεται αναφορά στην ιστορική εξέλιξη της Γενετικής, από τα πρώτα βήματα έως τα λαμπρά, αλλά και αμφιλεγόμενα επιτεύγματα του σήμερα και δίνεται μια αναλυτική περιγραφή του κυττάρου. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στη διαίρεση του κυττάρου και στη διαδικασία δημιουργίας γαμετών. Το δεύτερο μέρος πραγματεύεται τη Μενδελική Γενετική. Το τρίτο αφορά τις χρωμοσωματικές μεταβολές, βασικό στοιχείο δημιουργίας νέας γενετικής παραλλακτικότητας. Ειδική αναφορά γίνεται στα γονίδια του κυτταροπλάσματος. Το τέταρτο αφορά τα ποσοτικά γνωρίσματα και τη Γενετική των πληθυσμών. Το πέμπτο μέρος είναι αφιερωμένο στη Μοριακή Γενετική. Τέλος, στο παράρτημα περιγράφονται κάποιες βασικές τεχνικές γενετικής ανάλυσης, ενώ παρατίθεται ένα αναλυτικό γλωσσάριο ερμηνείας γενετικών όρων και αγγλο-ελληνικό λεξικό.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΜΕΡΟΣ 1ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Κε­φά­λαιο 1ο: Το α­ντι­κεί­με­νο της Γε­νε­τι­κής, οι Νό­μοι του Mendel, η α­νά­πτυ­ξη της σύγ­χρο­νης Γε­νε­τι­κής

1.1. Ι­στο­ρι­κά στοι­χεί­α και ο­ρι­σμοί

1.2. Οι νό­μοι του Mendel

1.3. Η α­νά­πτυ­ξη της σύγ­χρο­νης Γε­νε­τι­κής

Κε­φά­λαιο 2ο: Δο­μή, ορ­γά­νω­ση και λειτουρ­γί­α του γε­νε­τι­κού υ­λι­κού

2.1. Το φυ­τι­κό κύτ­τα­ρο

2.2. Το γε­νε­τι­κό υ­λι­κό

2.2.1. Τα νου­κλε­ϊ­κά ο­ξέ­α

2.2.1.1. Δο­μή των νου­κλε­ο­τι­δί­ων

2.2.1.2. Δο­μή του DNA

2.2.1.2.1. Νε­ό­τε­ρα στοι­χεί­α για τη δο­μή του DNA

2.2.1.3. Δο­μή του RNA

2.2.1.3.1. Νε­ό­τε­ρα στοι­χεί­α για το RNA

2.2.2. Οι πρω­τε­ΐ­νες

2.3. Η ορ­γά­νω­ση του γε­νε­τι­κού υ­λι­κού

2.3.1. Το γο­νί­διο

2.3.2. Το χρω­μό­σω­μα

2.3.3. Η χρω­μα­τί­νη

2.3.3.1. Η ευ­χρω­μα­τί­νη

2.3.3.2. Η ε­τε­ρο­χρω­μα­τί­νη

2.3.4. Εί­δη και τύ­ποι χρω­μο­σω­μά­των και γο­νι­δί­ων

2.3.4.1. Β-χρω­μο­σώ­μα­τα

2.3.4.2. Πο­λυ­ται­νι­κά χρω­μο­σώ­μα­τα

2.3.4.3. Βουρ­τσώ­δη χρω­μο­σώ­μα­τα

2.3.4.4. Κυ­κλι­κά χρω­μο­σώ­μα­τα

2.3.4.5. Τι­λο­κε­ντρι­κά

2.3.4.6. Ι­σο­χρω­μο­σώ­μα­τα

2.3.4.7. Φυ­λε­τι­κά χρω­μο­σώ­μα­τα

2.4. Η λει­τουρ­γί­α του γε­νε­τι­κού υ­λι­κού

2.4.1. Ο γε­νε­τι­κός κώ­δι­κας

2.4.2. Η α­ντι­γρα­φή του DNA

2.4.3. Η με­τα­γρα­φή του DNA

2.4.4. Η με­τά­φρα­ση του RNA

2.5. Γο­νι­δια­κές Με­ταλ­λά­ξεις

2.6. Η διαί­ρε­ση του κυτ­τά­ρου

2.6.1. Η Μί­τω­ση

2.6.1.1. Τα στά­δια της μί­τω­σης

2.6.2. Η Μεί­ω­ση

2.6.2.1. Τα στά­δια της μεί­ω­σης

Κε­φά­λαιο 3ο Η γα­με­το­γέ­νε­ση στα φυ­τά

3.1. Γα­με­το­γέ­νε­ση

3.1.1. Σχη­μα­τι­σμός των γυ­ρε­ο­κόκ­κων

3.1.2. Ο σχη­μα­τι­σμός του εμ­βρυο­σάκ­κου

3.1.3. Η γο­νι­μο­ποί­η­ση

3.1.4. Η αυ­το­γο­νι­μο­ποί­η­ση και η σταυ­ρο­γο­νιο­ποί­η­ση

ΜΕΡΟΣ 2ο Η ΚΛΑΣΙΚΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ

Κε­φά­λαιο 4ο: Η με­τα­βί­βα­ση ε­νός γνω­ρί­σμα­τος- μο­νο­ϋ­βρι­δι­σμός

4.1. Ο­ρι­σμέ­νες γε­νι­κές γνώ­σεις

4.1.1. Με­τα­βί­βα­ση των αλ­λη­λο­μόρ­φων γο­νι­δί­ων

4.2. Δρά­ση των αλ­λη­λομόρ­φων γο­νι­δί­ων

4.2.1. Η δρά­ση των αλ­λη­λο­μόρ­φων γο­νι­δί­ων εί­ναι ε­πι­σκια­στι­κή

4.2.2. Η δρά­ση των αλ­λη­λό­μορ­φων γο­νι­δί­ων εί­ναι συ­νερ­γα­τι­κή

4.2.2.1. Συ­γκυ­ριαρ­χί­α

4.2.2.2. Η­μι­κυ­ριαρ­χί­α

4.3. Δρά­ση των πολ­λα­πλών αλ­λη­λο­μόρ­φων

4.3.1. Συ­γκυ­ριαρ­χί­α

4.3.2. Η­μι­κυ­ριαρ­χί­α

4.3.3. Δια­δο­χι­κή κυ­ριαρ­χί­α

4.3.4. Πολ­λα­πλά αλ­λη­λό­μορ­φα α­συμ­βι­βά­στου

4.4. Θε­με­λιώ­δη γο­νί­δια και θα­να­τη­φό­ρα αλ­λη­λό­μορ­φα

Κε­φά­λαιο 5ο: Η με­τα­βί­βα­ση δυο γνω­ρι­σμά­των- δι­υ­βρι­δι­σμός

5.1. Ο­ρι­σμέ­νες γε­νι­κές γνώ­σεις

5.1.1. Η με­τα­βί­βα­ση των α­σύν­δε­των γο­νι­δί­ων

5.1.2. Κλη­ρο­νό­μη­ση των α­σύν­δε­των γο­νι­δί­ων

5.2. Δρά­ση των μη αλ­λη­λο­μόρ­φων γο­νι­δί­ων

5.2.1. Συ­νερ­γα­τι­κή δρά­ση των α­σύν­δε­των γο­νι­δί­ων

5.2.1.1 Συ­νε­πί­στα­ση

5.2.1.2. Η­μιε­πί­στα­ση

5.2.2. Ε­πι­σκια­στι­κή δρά­ση των α­σύν­δε­των γο­νι­δί­ων

5.2.2.1. Θε­τι­κή ε­πί­στα­ση

5.2.2.2. Αρ­νη­τι­κή ε­πί­στα­ση

Κε­φά­λαιο 6ο: Η με­τα­βί­βα­ση των συν­δε­δε­μέ­νων γο­νι­δί­ων και η κα­τα­σκευ­ή χρω­μο­σω­μα­τι­κών χαρ­τών

6.1. Ο­ρι­σμέ­νες γε­νι­κές γνώ­σεις

6.1.1. Η γα­με­το­γέ­νε­ση στα συν­δε­δε­μέ­να γονί­δια

6.2. Πώς θα διευ­κρι­νι­σθεί το εί­δος της σύν­δε­σης και της διά­τα­ξης

6.2.1. Χρη­σι­μο­ποί­η­ση α­πο­τε­λε­σμά­των κρι­τι­κής δια­σταύ­ρω­σης

6.2.2. Χρη­σι­μο­ποί­η­ση των α­πο­τε­λε­σμά­των της αυ­το­γο­νι­μο­ποί­η­σης

6.3. Χρω­μο­σω­μα­τικοί χάρ­τες

Κε­φά­λαιο 7ο: Τα χρω­μο­σώ­μα­τα του φύ­λου

7.1. Ο­ρι­σμέ­να γε­νι­κά στοι­χεί­α

7.2. Τα χρω­μο­σώ­μα­τα που κα­θο­ρί­ζουν το φύ­λο

7.3. Τα γο­νί­δια στα χρω­μο­σώ­μα­τα του φύ­λου

7.3.1. Φυ­λο­σύν­δε­τα γο­νί­δια

7.3.2 Ο­λαν­δρι­κά γο­νί­δια

7.3.3. Με­ρι­κώς φυ­λο­σύν­δε­τα γο­νί­δια

7.4. Γο­νί­δια που βρί­σκο­νται σε αυ­τοσω­μα­τι­κά χρω­μο­σώ­μα­τα και η έκ­φρα­σή τους ε­ξαρ­τά­ται α­πό το φύ­λο

7.4.1. Φυ­λο­πε­ριο­ρι­σμέ­να γο­νί­δια

7.4.2. Φυ­λο­ε­λεγ­χό­με­να ή φυ­λο­ε­ξαρ­τώ­με­να γο­νί­δια

Κε­φά­λαιο 8ο: Η γενεαλογική ανάλυση

8.1. Ο­ρι­σμέ­νες γε­νι­κές γνώ­σεις

8.2. Α­να­γνώ­ρι­ση μορ­φών κλη­ρο­νο­μι­κό­τη­τας

8.3. Γε­νε­τι­κή πρό­γνω­ση

8.4. Πα­ρα­δείγ­μα­τα

ΜΕΡΟΣ 3ο: ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΤΩΝ ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΩΝ

Κε­φά­λαιο 9ο: Η πο­λυ­πλο­ει­δί­α

9.1. Ο­ρι­σμέ­νες α­πα­ραί­τη­τες έν­νοιες

9.2. Η ση­μα­σί­α της πο­λυ­πλο­ει­δί­ας στην ε­ξέ­λι­ξη των καλ­λιερ­γού­με­νων φυτών

9.3. Τε­χνη­τή πα­ρα­γω­γή πο­λυ­πλο­ει­δών φυ­τών

9.3.1. Φυ­σιο­λο­γι­κός δι­πλα­σια­σμός χρω­μο­σω­μά­των

9.3.2. Τε­χνη­τός δι­πλα­σια­σμός των χρω­μο­σω­μά­των

9.4. Α­πο­τε­λέ­σμα­τα της ε­φαρ­μο­γής του τε­χνη­τού πο­λυ­πλο­ει­δι­σμού

9.4.1. Πα­ρα­γω­γή αυ­το­πο­λυ­πλο­ει­δών φυ­τών

9.4.2. Πα­ρα­γω­γή αλ­λο­πο­λυ­πλο­ει­δών φυ­τών

9.4.3. Πα­ρα­γω­γή τρι­πλο­ει­δών φυ­τών

Κε­φά­λαιο 10ο: Με­ταλ­λά­ξεις του γε­νε­τι­κού υ­λι­κού

10.1. Δο­μι­κές με­τα­βο­λές των χρω­μο­σω­μά­των

10.2. Χρω­μο­σω­μα­τι­κές με­ταλ­λά­ξεις

10.2.1. Ελ­λείμ­μα­τα

10.2.2. Δι­πλα­σια­σμοί

10.2.3. Με­τα­το­πί­σεις

10.2.4. Α­να­στρο­φές

10.3. Γο­νι­δια­κές με­ταλ­λά­ξεις

10.3.1. Φυ­σι­κές γο­νι­δια­κές με­ταλ­λά­ξεις

10.3.2. Γο­νι­δια­κές με­ταλ­λά­ξεις έν­θε­σης

10.3.2.1. Νε­ώ­τε­ρα δε­δο­μέ­να για τα με­τα­θέ­σι­μα στοι­χεί­α

10.3.3. Τε­χνη­τές γο­νι­δια­κές με­ταλ­λά­ξεις

ΜΕΡΟΣ 4ο: ΜΗ ΜΕΝΔΕΛΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ

Κε­φά­λαιο 11ο: Η κυτ­τα­ρο­πλα­σμα­τι­κή κλη­ρο­νο­μι­κό­τη­τα

11.1. Το Κυτ­τα­ρό­πλα­σμα

11.2. Γνω­ρί­σμα­τα που με­τα­φέ­ρο­νται με τα μι­το­χόν­δρια και τα πλα­στί­δια

11.3. Η κυτ­τα­ρο­πλα­σμα­τι­κή κλη­ρο­νο­μι­κό­τη­τα

11.4. Κυτ­τα­ρο­πλα­σμα­τι­κοί πα­ρά­γο­ντες και μο­λυ­σμα­τι­κά στοι­χεί­α

11.5. Κα­θυ­στε­ρη­μέ­νη έκ­φρα­ση των γο­νι­δί­ων

ΜΕΡΟΣ 5ο: ΠΟΣΟΤΙΚΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ & ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ

Κε­φά­λαιο 12ο: Στοι­χεί­α Γε­νε­τι­κής πλη­θυ­σμών

12.1. Γε­νε­τι­κή των πλη­θυ­σμών

12.1.1 Ο­ρι­σμός και ι­διό­τη­τες του πλη­θυ­σμού

12.2. Η πα­ραλ­λα­κτι­κό­τη­τα στους πλη­θυ­σμούς

12.3. Πη­γές πα­ραλ­λα­κτι­κό­τη­τας

12.3.1. Με­ταλ­λά­ξεις

12.3.2. Α­νταλ­λα­γή

12.3.3. Με­τα­νά­στευ­ση α­τό­μων

12.4. Ε­πί­δρα­ση της εγ­γε­νούς α­να­πα­ρα­γω­γής στην πα­ραλ­λα­κτι­κό­τη­τα

12.5. Συ­χνό­τη­τα των γο­νι­δί­ων

12.5.1. Τα γο­νί­δια εί­ναι η­μι­κυ­ρί­αρ­χα ή συ­γκυ­ρί­αρ­χα

12.5.2. Τα γο­νί­δια εί­ναι κυ­ρί­αρ­χα

12.5.3. Πα­ρά­γο­ντες που δια­φο­ρο­ποιούν τις συ­χνό­τη­τες των γο­νι­δί­ων

12.5.3.1. Η Συγ­γε­νι­κή α­να­πα­ρα­γω­γή και το ε­πι­λε­κτι­κό ζευ­γά­ρω­μα

12.5.3.2. Η φυ­σι­κή ε­πι­λο­γή

12.5.3.3. Το μέ­γε­θος του πλη­θυ­σμού

12.5.3.4. Ε­πι­λε­κτι­κή με­τα­βί­βα­ση των γο­νι­δί­ων και των γα­με­τών

Κε­φά­λαιο 13ο: Στοι­χεί­α Πο­σο­τι­κής Γε­νε­τι­κής

13.1. Πο­σο­τι­κή Γε­νε­τι­κή

13.2. Τρό­πος κλη­ρο­νό­μη­σης πο­σο­τι­κών γνω­ρι­σμά­των

13.3. Τι εί­ναι συ­ντε­λε­στής κλη­ρο­νο­μι­κό­τη­τας

13.3.1. Υ­πο­λο­γι­σμός του συ­ντε­λε­στή κλη­ρο­νο­μι­κό­τη­τας

13.3.1.1. Α­νά­λυ­ση της φαι­νο­τυ­πι­κής δια­κύ­μαν­σης

13.3.1.2. Συμ­με­τα­βο­λή μετα­ξύ γο­νέ­ων και α­πο­γό­νων

13.4. Η γε­νε­τι­κή πρό­ο­δος που ε­πι­τυγ­χά­νεται σε μια γε­νε­ά ε­πι­λο­γής

13.5. Ε­τέ­ρω­ση

13.5.1. Ε­κτί­μη­ση της ε­τέ­ρω­σης

13.5.2. Γε­νε­τι­κή βά­ση της ε­τέ­ρω­σης

13.5.2.1. Θε­ω­ρί­α της κυ­ριαρ­χί­ας

13.5.2.2. Θε­ω­ρί­α της υ­περ­κυ­ριαρ­χί­ας

ΜΕΡΟΣ 6ο Η ΜΟΡΙΑΚΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ

Κε­φά­λαιο 14ο: Μο­ρια­κή Γε­νε­τι­κή και Γενετική Μηχανική

14.1. Ο­ρι­σμέ­να γε­νι­κά στοι­χεί­α

14.2. Γε­νε­τι­κή Μη­χα­νι­κή

14.2.1. Τα πε­ριο­ρι­στι­κά έν­ζυ­μα

14.2.2. Η αλ­λη­λού­χι­ση του DNA

14.3. Γε­νε­τι­κή με­τα­μόρ­φω­ση

14.4. Ε­πι­τεύγ­μα­τα της Γε­νε­τι­κής Μη­χα­νι­κής στα φυ­τά

14.4.1. Αν­θε­κτι­κό­τη­τα σε ιούς

14.4.2. Αν­θε­κτι­κό­τη­τα σε βα­κτή­ρια και μύ­κη­τες

14.4.3. Αν­θε­κτι­κό­τη­τα σε ζι­ζα­νιο­κτό­να

14.4.4. Αν­θε­κτι­κό­τη­τα σε έ­ντο­μα

14.4.5. Αν­θε­κτι­κό­τη­τα σε χα­μη­λές θερ­μο­κρα­σί­ες

14.4.6. Βελ­τί­ω­ση αν­θο­κο­μι­κών φυ­τών

14.4.7. Λοι­πές ε­φαρ­μο­γές

Πα­ράρ­τη­μα

1. Πρω­τό­κολ­λο χρωμοσωματικού διπλασιασμού των απλοειδών φυτών που αποκτώνται από την εμβρυοκαλλιέργεια

2. Πρωτόκολλο για τον κυτταρολογικό έλεγχο των φυτών στα οποία έγινε χρωμοσωματικός διπλασιασμός

3. Πρωτόκολλο για τη διαφορική χρώση και ταυτοποίηση χρωμοσωμάτων (C-ζώνωση)

4. Υβριδισμός κατά θέση (FISH - Fluorescent In-situ Hybridization) φυτικών χρωμοσωμάτων (σιτάρι, βρίζα, κριθάρι)

5. Πίνακας τιμών χ2

Γλωσ­σά­ριο

Αγγλοελληνικό Λε­ξι­κό ό­ρων

Βι­βλιο­γρα­φί­α

Ελ­λη­νι­κή

Αγ­γλό­φω­νη

Ευρετήριο