Οικολογία

Οικολογία
Πληθυσμοί, βιοκοινότητες και εφαρμογές

Η Οικολογία είναι μια απαιτητική επιστήμη και το ίδιο απαιτητική είναι και η διδασκαλία της. Τα πράγματα βέβαια φαίνονται αρχικώς απλά για τον διδάσκοντα. Αναφέρεται σε φαινόμενα που είναι οικεία στον φοιτητή. Μπορεί να επικαλεστεί την κοινή εμπειρία από τη φύση για να περιγράψει τα φαινόμενα ενδιαφέροντος. Η κοινή εμπειρία είναι ίσως και το σημαντικότερο εμπόδιο στη διδασκαλία της Οικολογίας, αν και πολλοί θεωρούν ότι αυτή η κοινή εμπειρία σε συνδυασμό με κάποιου τύπου φυσιολατρική θεώρηση αρκούν για να γίνει κάποιος Οικολόγος. Όμως η Οικολογία δεν είναι ένας καλός τρόπος να μιλάμε για τα πάντα χωρίς να λέμε τίποτα.

"Το ολέθριο με την πρόσφατη ανάπτυξη της [επιστήμης] ευρέως γνωστής ως Οικολογία, είναι η διαδεδομένη αίσθηση ότι ο καθένας μπορεί να κάνει οικολογική εργασία, ανεξαρτήτως προετοιμασίας. Δεν υπάρχει τίποτα ... πιο εσφαλμένο από αυτή την αίσθηση", έγραφε ο Clements (1905) στο έργο του Research Methods in Ecology.

Με βάση τις παραπάνω διαπιστώσεις, παρουσιάζουμε με μεγάλη χαρά την Ελληνική έκδοση του βιβλίου των Michael Begon, Robert Howarth και Colin Townsend που ευελπιστούμε να αποτελέσει σημαντικό βοήθημα για τους Έλληνες προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές των Βιολογικών και Περιβαλλοντικών Επιστημών. Οι συγγραφείς εκτός από το σημαντικό ερευνητικό τους έργο, έχουν επιτύχει παγκόσμια αναγνώριση για τα βιβλία τους, μεταξύ των οποίων και το παρόν, που έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και χρησιμοποιούνται ευρέως ως διδακτικά βοηθήματα σε πολλά Πανεπιστήμια. Το παρόν εγχειρίδιο, είναι εισαγωγικό αλλά εκτείνεται σε όλο το εύρος των φαινομένων και των εφαρμογών που αποτελούν το σώμα της σύγχρονης Οικολογίας, από τις θεμελιώδεις αρχές και τα θεωρητικά θεμέλια της Οικολογίας έως και τις πρακτικές εφαρμογές της. Χρησιμοποιούνται πολύ καλά επιλεγμένα παραδείγματα για να αναδειχθεί ο τρόπος που οι ερευνητές Οικολόγοι σχεδιάζουν τα πειράματα και τις παρατηρήσεις τους, αναλύουν τα δεδομένα, ερμηνεύουν τα αποτελέσματα τους και επιχειρούν να προβλέψουν και να διαχειριστούν τα οικολογικά συστήματα που τους ενδιαφέρουν. Σε διακριτά ένθετα παρουσιάζονται τα "Ιστορικά Ορόσημα", οι "Ποσοτικές Πτυχές" και οι "Οικοπροβληματισμοί" με επιπλέον λεπτομέρειες για τους πρωτεργάτες της ανάπτυξης της επιστήμης, τις εν χρήση ποσοτικές μεθόδους εκτίμησης και ανάλυσης και τα μεγάλα περιβαλλοντικά προβλήματα που αποτελούν σημαντικά θέματα κοινωνικού διαλόγου και προβληματισμού και συχνά οδηγούν σε ανοικτές, πλην όμως επίπλαστες σε πολλές περιπτώσεις, συγκρούσεις ανάμεσα στην προστασία της φύσης και την "ανάπτυξη". Τέλος, γίνεται παρουσίαση της Οικολογίας της διατήρησης ειδών, βιοκοινοτήτων, ενδιαιτημάτων και των παροχών των φυσικών ή διαχειριζόμενων οικοσυστημάτων (οικοσυστημικών υπηρεσιών) ως συμβολή στην ανθρώπινη ευημερία, με την έννοια της εξοικονόμησης ενός κόστους που διαφορετικά θα έπρεπε να πληρωθεί και να μην κατευθυνθεί σε υποστήριξη κοινωνικών αναγκών. Όπως οι ίδιοι οι συγγραφείς αναφέρουν, το βιβλίο αυτό δομείται σε τρεις γενικούς άξονες εμπέδωσης:
- Πώς επιτυγχάνεται η κατανόηση της Οικολογίας;
- Τι κατανοούμε και τι όχι;
- Πώς η κατανόηση της Οικολογίας μπορεί να μας βοηθήσει να προβλέψουμε, να διαχειριστούμε, να αντιμετωπίσουμε και να ελέγξουμε τα φαινόμενα;

Αλλά εκτός από τη διαπραγμάτευση των σημαντικών και συχνά απαιτητικών αντικειμένων επιχειρούν επίσης να αποδώσουν "το άρωμα και τη συγκίνηση" που προκύπτουν από την μελέτη της Οικολογίας.

(από τον Πρόλογο της ελληνικής έκδοσης)