Συστήματα Αυτόματης ΄Αρδευσης

Συστήματα αυτόματης άρδευσης
΄Αρδευση με σταγόνες και μικροεκτοξευτήρες

Στόχος του παρόντος συγγράμματος είναι να κατατοπιστεί ο αναγνώστης πάνω στον τρόπο με τον οποίο γίνεται το πότισμα με σταγόνες και μικροεκτοξευτήρες και να ενημερωθεί σε ό,τι αφορά το συγκρότημα της στάγδην άρδευσης, το δίκτυο καθώς και τα προβλήματα που ανακύπτουν κατά την πορεία της εγκατάστασης και λειτουργίας. Παράλληλα να κατανοήσει και να εκτιμήσει πότε και πως θα εφαρμόσει την άρδευση, η οποία δεν είναι τόσο απλή υπόθεση, αφού καλείται να συνθέσει τις επιστήμες της φυτοτεχνίας, της φυσιολογίας των φυτών και της φυσικής του εδάφους με τις επιστήμες της γεωργικής υδραυλικής και μηχανολογίας.

Περιεχόμενα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΡΔΕΥΣΗΣ ΜΕ ΣΤΑΓΟΝΕΣ - ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ
ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ - ΔΙΑΔΟΣΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟΔΟΥ
1. 1. Γενικά 19
1. 2. Πλεονεκτήματα 20
1. 3. Μειονεκτήματα 23
1. 4. Διάδοση της μεθόδου 24
1. 5. Χρήσιμα πρακτικά συμπεράσματα 25

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΑΓΔΗΝ ΑΡΔΕΥΣΗΣ
2. 1. Γενικά 26
2. 2. Πηγή πίεσης ή πηγή τροφοδοσίας νερού 26
2. 3. Κεφαλή ή κέντρο ελέγχου 29
2. 4. Δίκτυο σωληνώσεων 32
2. 4. 1. Κύριοι σωλήνες 32
2. 4. 2. Δευτερεύοντες σωλήνες 33
2. 4. 3. Πλευρικοί σωλήνες 34
α. Διανεμητοφόροι σωλήνες 34
β. Διάτρητοι σωλήνες 35
γ. Πορώδεις σωλήνες 35
2. 4. 4. Εγκατάσταση σωληνώσεων 36
2. 4. 5. Έλεγχος στεγανότητας δικτύου 37
2. 5. Διανεμητές 37
2. 5. 1. Σταλακτήρες 38
Α΄. Κατάταξη με βάση τα υδραυλικά χαρακτηριστικά 38
α. Σταλακτήρες μεγάλης διαδρομής 38
Σταλακτήρες με ελικοειδή διαδρομή 38
Σταλακτήρες με σπειροειδή διαδρομή 39
Σταλακτήρες με μαιανδρική διαδρομή 39
Σταλακτήρες μεικτής διαδρομής 39
β. Σταλακτήρες μικρής διαδρομής · 40

Σταλακτήρες τύπου οπής 40
Σταλακτήρες τύπου στροβίλου 40
Β. Κατάταξη με βάση τον τρόπο σύνδεσης 40
α. Σταλακτήρες πλευρικοί 41
β. Σταλακτήρες γραμμικοί 41
Γ΄. Κατάταξη με βάση τον αριθμό οπών εξόδου 42
α. Σταλακτήρες απλής εξόδου 42
β. Σταλακτήρες πολλαπλής εξόδου 42
Δ΄. Κατάταξη με βάση τη ρύθμιση της παροχής 42
α. Σταλακτήρες σταθεροί 42
β. Σταλακτήρες ρυθμιζόμενοι 43
γ. Σταλακτήρες αυτορρυθμιζόμενοι 43
2. 5. 2. Μικροεκτοξευτήρες 43
α. Περιστρεφόμενοι μικροεκτοξευτήρες 43
β. Στατικοί μικροεκτοξευτήρες 44
2. 5. 3. Επιστόμια 45
α. Επιστόμια δενδροκομικά 45
β. Επιστόμια φυτοδοχείων 45
2. 5. 4. Μικροσωλήνες 45
2. 6. Συνδέσεις - εξαρτήματα 46
2. 6. 1. Σύνδεση και στήριξη μικροεκτοξευτήρων 46
2. 6. 2. Σύνδεση εξαρτημάτων κεφαλής 48
2. 6. 3. Σύνδεση σωλήνων Ρ. Ε. 48
2. 7. Χρήσιμες πρακτικές οδηγίες 54

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΓΚΡΟΤΗΜΑΤΟΣ · ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΟΙ
3. 1. Γενικά 56
3. 2. Χειροκίνητη λειτουργία 56
3. 3. Ημιαυτόματη λειτουργία 57
3. 4. Διαδοχική λειτουργία 58
3. 5. Αυτόματη λειτουργία 58
3. 6. Αυτοματισμοί 59
3. 6. 1. Προγραμματιστές 61
3. 6. 2. Ηλεκτροβάνες 61
3. 6. 3. Εγκατάσταση συστήματος αυτόματου ποτίσματος 63
α. Εγκατάσταση ηλεκτρικών συστημάτων 63
β. Εγκατάσταση υδραυλικών συστημάτων 64
3. 7. Συστήματα άρδευσης με κεντρική μονάδα ελέγχου 64
3. 7. 1. Κεντρικό δίκτυο αυτόματης άρδευσης 65
3. 7. 2. Σχεδιασμός δικτύου 66
3. 8. Γενικά συμπεράσματα 67
3. 9. Χρήσιμες πρακτικές οδηγίες

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΡΥΘΜΙΣΗ ΠΙΕΣΗΣ ΔΙΚΤΥΟΥ - ΑΕΡΑΓΩΓΟΙ - ΥΔΡΑΥΛΙΚΟ ΠΛΗΓΜΑ
4. 1. Γενικά 70
4. 2. Ρύθμιση πίεσης 70
4. 2. 1. Πιεζοθραύστες 70
4. 2. 2. Σταθεροί ρυθμιστές 71
4. 2. 3. Μεταβλητοί ρυθμιστές 72
4. 3. Αεραγωγοί 74
4. 4. Υδραυλικό πλήγμα 75
4. 4. 1. Αντιπληγματική προστασία δικτύου 76
α. Μέθοδος υπολογισμού υδραυλικού πλήγματος 77
β. Εκλογή θέσης των αντιπληγματικών βαλβίδων 78
4. 5. Χρήσιμες πρακτικές οδηγίες 79

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ
ΕΜΦΡΑΞΕΙΣ
5. 1. Γενικά 81
5. 2. Αιτιολογία των εμφράξεων 81
5. 2. 1. Αίτια εξωτερικά 82
5. 2. 2. Αίτια εσωτερικά 82
5. 3. Είδη εμφράξεων 84
5. 3. 1. Εμφράξεις φυσικές 86
5. 3. 2. Εμφράξεις χημικές 86
5. 3. 3. Εμφράξεις βιολογικές 87
5. 4. Αντιμετώπιση των εμφράξεων 88
5. 4. 1. Προστασία του νερού 89
5. 4. 2. Φιλτράρισμα του νερού 92
α. Φίλτρα σίτας 94
β. Φίλτρα χαλικιού 101
γ. Υδροκυκλώνες 104
δ. Φίλτρα ηρεμίας 106
5. 4. 3. Θεραπευτικά μέτρα 107
α. Θεραπευτικά μέτρα κατά φυσικών εμφράξεων 108
β. Θεραπευτικά μέτρα κατά χημικών εμφράξεων 108
γ. Θεραπευτικά μέτρα κατά βιολογικών εμφράξεων 109
5. 5. Χρήσιμες πρακτικές οδηγίες 111

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ
ΥΔΡΟΛΙΠΑΝΣΗ
6. 1. Γενικά 114
6. 2. Η τεχνική της υδρολίπανσης και η συμπεριφορά των λιπαντικών στοιχείων 114
6. 2. 1. Αζωτούχος υδρολίπανση 117
6. 2. 2. Φωσφορική υδρολίπανση 118
6. 2. 3. Υδρολίπανση καλίου 119
6. 2. 4. Υδρολίπανση ασβεστίου, μαγνησίου και θείου 119
6. 2. 5. Υδρολίπανση ιχνοστοιχείων 120
6. 2. 6. Συνδυασμός λιπασμάτων - Σύνθετα λιπάσματα 120
6. 2. 7. Υπολογισμός της ποσότητας του λιπάσματος και της
συγκέντρωσης του λιπαντικού διαλύματος σε απλούς
λιπαντήρες 121
6. 2. 8. Οργανική λίπανση μέσω άρδευσης 123
6. 2. 9. Η νέα αντίληψη στην υδρολίπανση - Λιπάσματα υδρολίπανσης 124
6. 3. Μέθοδοι και μέσα υδρολίπανσης 126
α. Εφαρμογή υδρολίπανσης σε δίκτυο άρδευσης 127
β. Θέση και σύνδεση μηχανισμών υδρολίπανσης 129
6. 3. 1. Υδρολίπανση με διαφορική πίεση 131
α. Υδρολίπανση με ανοικτό δοχείο 131
β. Υδρολίπανση με υδρολιπαντήρα 132
6. 3. 2. Υδρολίπανση με άντληση 137
α. Αντλίες αναρρόφησης λιπαντικού διαλύματος 137
Εγχυτές τύπου Venturi 137
Μηχανικές αντλίες 142
β. Αντλίες κατάθλιψης λιπαντικού διαλύματος 143

Ηλεκτρικές αντλίες λίπανσης 144
Υδραυλικές αντλίες λίπανσης 146
i. Υδραυλικές αντλίες που λειτουργούν με κατανάλω­ση - αποχέτευση
νερού, χωρίς απώλεια πίεσης 146
ii. Υδραυλικές αντλίες που λειτουργούν με απώλεια
πίεσης, χωρίς κατανάλωση - αποχέτευση νερού 147
Αναλογικές αντλίες λίπανσης 150
Δοσομετρικές αντλίες λίπανσης 151
α. Δοσομετρική αντλία λίπανσης ΑΜΙΑD 151
β. Δοσομετρική αντλία λίπανσης FERTIC 153
γ. Δοσομετρικές αντλίες λίπανσης MSR 156
δ. Δοσομετρικές αντλίες λίπανσης DOSATRON
6. 4. Μοντέλα σύγχρονων μηχανισμών υδρολίπανσης 160
6. 4. 1. Ολοκληρωμένη κεφαλή άρδευσης - λίπανσης 160
6. 4. 2. Σύστημα κεντρικού ελέγχου άρδευσης - λίπανσης 161
6. 5. Υπολογισμός της διάρκειας υδρολίπανσης 162
6. 6. Χρήσιμα πρακτικά συμπεράσματα 163

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ
ΦΥΤΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ
7. 1. Γενικά 165
7. 2. Ζιζανιοκτόνα 165
7. 2. 1. Μηχανοκαλλιέργεια 166
7. 2. 2. Χημική καταπολέμηση 166
7. 3. Χρήσιμα πρακτικά συμπεράσματα 167

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓΔΟΟ
ΣΧΕΣΗ ΦΥΤΟΥ - ΝΕΡΟΥ - ΕΔΑΦΟΥΣ
8. 1. Υδατική κατάσταση φυτού 168
8. 2. Υδατική κατάσταση εδάφους 169
8. 3. Κίνηση του νερού στο έδαφος 170
8. 4. Διήθηση νερού 171
8. 5. Τάση εδαφικής υγρασίας 172
8. 6. Ποσοστό διαβρεχόμενου εδάφους 175
8. 7. Αερισμός εδάφους 176
8. 8. Θερμοκρασία εδάφους 176
8. 9. Αλατότητα εδάφους 177
8. 10. Προβλήματα τοξικότητας διαφόρων ιόντων 178.
8. 11. Χρήσιμα πρακτικά συμπεράσματα 179

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ
ΥΔΑΤΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΩΝ
9. 1. Γενικά 183
9. 2. Προσδιορισμός υδατικών απαιτήσεων 184
9. 2. 1. Μέθοδος Blaney - Criddle 184
9. 2. 2. Μέθοδος εξάτμισης 190
9. 2. 3. Μέθοδος νετρονίων 191
9. 2. 4. Μέθοδος γύψινων πλακιδίων «Bouyoucos» 192
9. 2. 5. Τασίμετρα. 192
9. 3. Χρήσιμα πρακτικά συμπεράσματα 195

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ
ΔΙΑΤΑΞΗ - ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ
10. 1. Γενικά 197
10. 2. Διάταξη πηγής πίεσης 197
10. 3. Διάταξη κεφαλής 197
10. 4. Διάταξη δευτερευόντων και κύριων σωλήνων 198
10. 5. Διάταξη πλευρικών σωλήνων 200
10. 6. Διάταξη διανεμητών 206
10. 7. Χρήσιμα πρακτικά συμπεράσματα 207

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΔΕΚΑΤΟ
ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΑΡΔΕΥΣΗΣ
11. 1. Γενικά 209
11. 2. Δόση άρδευσης 209
11. 3. Δόση εφαρμογής - Αποτελεσματικότητα άρδευσης 212
11. 4. Παροχή - Διάταξη και χαρακτηριστικά σταλακτήρων 214
11. 5. Υδατικές απαιτήσεις - Υδατικό έλλειμμα - Ημερήσιο υδατικό
έλλειμμα 218
11. 6. Εύρος άρδευσης 220
11. 7. Συνολική ποσότητα νερού στην αρδευτική περίοδο 222
11. 8. Διάρκεια άρδευσης 222
11. 9. Δυναμικότητα αρδευτικού δικτύου - Αριθμός στάσεων - Χρόνος
λειτουργίας σε όλη την αρδευτική περίοδο 225
11. 10. Υπολογισμός της διατομής των σωλήνων του δικτύου 229
11. 11. Χρήσιμες πρακτικές οδηγίες 230

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ
ΑΠΩΛΕΙΕΣ ΠΙΕΣΗΣ ΣΤΟΥΣ ΑΓΩΓΟΥΣ
12. 1. Γενικά 238
12. 2. Απώλειες πίεσης στους πλευρικούς αγωγούς 240
12. 3. Απώλειες πίεσης στους δευτερεύοντες αγωγούς 248
12. 4. Απώλειες πίεσης στους κύριους αγωγούς 252
12. 5. Απώλειες πίεσης στα εξαρτήματα του δικτύου 253
12. 6. Υπολογισμός του αριθμού των γραμμών άρδευσης κατά
ομάδες (set) 255
12. 7. Υπολογισμός του μανομετρικού ύψους 257
12. 8. Χρήσιμες πρακτικές οδηγίες 260

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ
ΑΝΤΛΗΣΗ ΝΕΡΟΥ - ΑΝΤΛΗΤΙΚΟ ΖΕΥΓΟΣ
13. 1. Γενικά 262
13. 2. Αντλίες άρδευσης - Απαιτούμενη ενέργεια -
Απόδοση αντλιών 263
13. 2. 1. Φυγόκεντρες αντλίες 264
13. 2. 2. Στροβιλαντλίες ή αντλίες βαθέων φρεάτων 268
13. 2. 3. Ελικοφόρες αντλίες αξονικής ροής 268
13. 2. 4. Αντλίες μικτής ροής 268
13. 2. 5. Εμβολοφόρες αντλίες 269
13. 2. 6. Χαρακτηριστικά μεγέθη των αντλιών 269
13. 3. Αντλητικά συγκροτήματα 270
13. 3. 1. Συγκροτήματα οριζόντιας φυγόκεντρης αντλίας 271
13. 3. 2. Συγκροτήματα στροβιλαντλιών ή βαθέων φρεάτων 271
13. 3. 3. Υποβρύχια αντλητικά συγκροτήματα 272
13. 4. Ανωμαλίες λειτουργίας αντλητικού συγκροτήματος 273
13. 4. 1. Ανωμαλίες λειτουργίας φυγοκεντρικών αντλιών 273
13. 4. 2. Ανωμαλίες λειτουργίας στροβιλαντλιών 275
13. 5. Συντήρηση συγκροτήματος 276
13. 6. Χρήσιμες πρακτικές οδηγίες 277

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ
ΤΟ ΠΟΤΙΣΜΑ ΜΕ ΣΤΑΓΟΝΕΣ ΣΤΙΣ ΚΗΠΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ
14. 1. Γενικά 281
14. 2. Σύστημα άρδευσης με σταγόνες 282
14. 2. 1. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα 282
14. 2. 2. Ιδανικό στις κηπευτικές 283
14. 2. 3. Ανάλυση των κυριοτέρων τμημάτων του συστήμα­
τος 284
14. 3. Υδρολίπανση 287
14. 4. Λειτουργία και συντήρηση 289

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΠΕΜΠΤΟ
ΤΟ ΠΟΤΙΣΜΑ ΜΕ ΣΤΑΓΟΝΕΣ ΣΤΙΣ ΓΡΑΜΜΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ
15. 1. Γενικά 292
15. 2. Πλεονεκτήματα 294
15. 2. 1. Οικονομία νερού 294
15. 2. 2. Ορθολογική χρήση του νερού 294
15. 2. 3. Οικονομία στην ενέργεια 294
15. 2. 4. Οικονομία στα εργατικά 295
15. 2. 5. Πρωίμηση της παραγωγής 295
15. 2. 6. Αύξηση της παραγωγής 296
15. 2. 7. Ορθολογικότερη λίπανση 297
15. 2. 8. Λιγότερες προσβολές από μύκητες και βακτήρια 298
15. 3. Μειονεκτήματα 298
15. 3. 1. Υψηλό κόστος εγκατάστασης . 298
15. 3. 2. Κίνδυνος συγκέντρωσης αλάτων 298
15. 3. 3. Εξοικείωση με τη μέθοδο 299
15. 4. Η τεχνική της άρδευσης 299
15. 5. Παράγοντες επηρεάζοντες το κόστος άρδευσης με
σταγόνες 304
15. 5. 1. Μέθοδος άρδευσης 305
15. 5. 2 Προέλευση κεφαλαίων επένδυσης 305
15. 5. 3. Πηγή νερού 305
15. 5. 4. Βάθος άντλησης νερού 306
15. 5. 5. Είδος ενέργειας 306
15. 5. 6. Είδος καλλιέργειας 306
15. 5. 7. Αρδευόμενη έκταση 306
15. 6. Χρήσιμα πρακτικά συμπεράσματα 307

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΚΤΟ
ΜΕΛΕΤΗ ΑΡΔΕΥΣΗΣ ΜΕ ΜΙΚΡΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ - ΣΤΑΓΟΝΕΣ Ή ΜΙΚΡΟΕΚΤΟΞΕΥΤΗΡΕΣ
16. 1. Γενικά 309
16. 2. Σχέδιο μελέτης άρδευσης με σταγόνες ή μικροεκτοξευτήρες 309
16. 3. Οδηγίες για τη σύνταξη μελέτης άρδευσης με σταγόνες ή
μικροεκτοξευτήρες 319
16. 4. Συμπληρωμένες μελέτες άρδευσης με σταγόνες 328
Α. ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΠΙΕΣΗΣ ΑΠΟ ΤΡΙΒΕΣ ΣΕ
ΣΩΛΗΝΕΣ (ΡΕ) ΠΟΛΥΑΙΘΥΛΕΝΙΟΥ (6atm. ) 349
Β. ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΠΙΕΣΗΣ ΑΠΟ ΤΡΙΒΕΣ ΣΕ
ΣΩΛΗΝΕΣ PVC (6atm. ) 350
Α. ΝΟΜΟΓΡΑΦΗΜΑ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΠΙΕΣΗΣ ΣΩΛΗΝΩΝ ΡΕ
4&6ΑΤΜ 351
Β. ΝΟΜΟΓΡΑΦΗΜΑ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΠΙΕΣΗΣ ΣΩΛΗΝΩΝ
PVC 6ΑΤΜ 352
Γ. ΝΟΜΟΓΡΑΦΗΜΑ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΠΙΕΣΗΣ ΣΩΛΗΝΩΝ
ΡVC 6ΑΤΜ 352
ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΩΝ ΚΥΡΙΟΤΕΡΩΝ
ΑΓΓΛΙΚΩΝ ΟΡΩΝ ΣΤΗ ΣΤΑΓΔΗΝ ΑΡΔΕΥΣΗ 353
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 355