Ωκεανογραφία

Ωκεανογραφία

Περιεχόμενα:

Πρόλογος 9
Κατάλογος Εικόνων 19
Κατάλογος Πινάκων 21

1.1 Το Αντικείμενο της Ωκεανογραφίας 25
1.2 Οι Κλάδοι της Ωκεανογραφίας 28
1.3 Ιστορική Ανασκόπηση της Ωκεανογραφίας 29
1.4 Παλαιοωκεανογραφία 39
1.5 Η Ωκεάνια Προέλευση και Εξέλιξη της Ζωής 40
1.6 Κατανομή Υδάτων 47
1.6.1 Ο Ειρηνικός Ωκεανός 48
1.6.2 Ο Ατλαντικός Ωκεανός 48
1.6.3 Ο Ινδικός Ωκεανός 49
1.6.4 Ο Αρκτικός Ωκεανός 49
1.6.5 Ο Ανταρκτικός Ωκεανός ή Νότιος Ωκεανός 50
1.7 Υδρολογικός Κύκλος 50
1.8 Παγόβουνα 51
1.9 Βασικά Ωκεανογραφικά Εξαρτήματα για την Εργασία
Υπαίθρου 54
1.9.1 Ωκεανογραφικά πλοία 54
1.9.2 Βαθυσκάφη 59
1.9.3 Τηλεκατευθυνόμενα υποβρύχια οχήματα 64
1.9.4 ’λλοι τύποι ωκεανογραφικών σκαφών 65
1.9.5 Εξέδρες σταθερού σημείου και επιπλέουσες εξέδρες 65

2.1 Θερμοκρασία 67
2.1.1 Ετήσιες και ημερήσιες διακυμάνσεις της επιφανειακής
θερμοκρασίας 69
2.1.2 Κατακόρυφες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας 70
2.2 Αλατότητα 73
2.2.1 Διακυμάνσεις της επιφανειακής αλατότητας
ανάλογα με την ωκεάνια περιοχή 75
2.2.2 Ετήσιες, εποχικές και ημερήσιες διακυμάνσεις
της επιφανειακής αλατότητας των ωκεανών 77
2.2.3 Διακυμάνσεις της αλατότητας με το βάθος 78
2.3 Πίεση 81
2.4 Πυκνότητα 82
2.5 Η Μετάδοση του Ήχου στη Θάλασσα 84
2.6 Οπτικές Ιδιότητες του Θαλάσσιου Νερού 89
2.7 Τo Χρώμα της Θάλασσας 94
2.8 Δυναμική Ωκεανογραφία 95
2.8.1 Κύματα 95
2.8.1.1 Κύματα λόγω αιολικής δράσης 98
2.8.1.2 Εσωτερικά κύματα 100
2.8.1.3 Καταστρεπτικά κύματα 100
2.8.1.4 Στάσιμα κύματα 104
2.8.2 Παλίρροιες 104
2.8.3 Ρεύματα 107
2.9 Η Ωκεάνια Κυκλοφορία 111
2.10 Το Φαινόμενο El Ni?o 116

3.1 Η Ιδιαιτερότητα του Νερού ως Διαλύτη 120
3.2 Tα Συστατικά του Θαλάσσιου Νερού 121
3.3 Χρόνος Παραμονής ενός Στοιχείου στη Θάλασσα 121
3.4 Οι Κατηγορίες των Συστατικών του Θαλάσσιου Νερού 124
3.5 Το pΗ του Θαλάσσιου Νερού 128
3.6 Η Αλκαλικότητα 129
3.7 Τα Σημαντικότερα Χημικά Στοιχεία του Θαλάσσιου Νερού 131
3.7.1 Νάτριο 131
3.7.2 Μαγνήσιο 132
3.7.3 Ασβέστιο 132
3.7.4 Κάλιο 133
3.7.5 Στρόντιο 133
3.7.6 Χλώριο 133
3.7.7 Θείο 134
3.7.8 ’νθρακας 134
3.7.9 Βρώμιο 134
3.7.10 Βόριο 134
3.7.11 Πυρίτιο 135
3.7.12 Σίδηρος 135
3.7.13 Αργίλιο 136
3.7.14 Αντιμόνιο 136
3.7.15 Βηρύλλιο 136
3.7.16 Κάδμιο 137
3.7.17 Χρώμιο 137
3.7.18 Κοβάλτιο 137
3.7.19 Χαλκός 137
3.7.20 Μόλυβδος 138
3.7.21 Μαγγάνιο 139
3.7.22 Μολυβδαίνιο 139
3.7.23 Νικέλιο 140
3.7.24 ’ργυρος 140
3.7.25 Θάλλιο 140
3.7.26 Βανάδιο 140
3.7.27 Ψευδάργυρος 141
3.8 Διεργασίες Εισόδου των Συστατικών του Θαλάσσιου Νερού 141
3.9 Η Αρχή του Marcet 148
3.10 Οι Μορφές των Συστατικών του Θαλάσσιου Νερού 151
3.10.1 Σωματιδιακή (ή αιωρούμενη) ύλη 151
3.10.1.1 Ανόργανη σωματιδιακή ύλη 154
3.10.1.2 Οργανική σωματιδιακή ύλη 154
3.10.2 Κολλοειδής ύλη 155
3.10.3 Διαλυτή ύλη 156
3.10.3.1 Ανόργανη διαλυτή ύλη 156
3.10.3.2 Οργανική διαλυτή ύλη 156
3.10.3.3 Διαλυμένα αέρια 156
3.11 Θρεπτικά Συστατικά 166
3.11.1 Οι κύκλοι των θρεπτικών αλάτων στη θάλασσα 168
3.11.2 Τα θρεπτικά άλατα του αζώτου 170
3.11.2.1 Ο κύκλος του αζώτου στη θάλασσα 171
3.11.2.2 Κατανομή και εποχικές διακυμάνσεις 175
3.11.3 Τα θρεπτικά άλατα του φωσφόρου 176
3.11.3.1 Διαλυτές μορφές φωσφόρου 176
3.11.3.2 Σωματιδιακές μορφές φωσφόρου 177
3.11.3.3 Ο κύκλος του φωσφόρου στη θάλασσα 177
3.11.3.4 Κατανομή και εποχικές διακυμάνσεις 178
3.11.4 Τα θρεπτικά άλατα του πυριτίου 179
3.11.4.1 Ο κύκλος του πυριτίου στη θάλασσα 180
3.11.4.2 Κατανομή και εποχικές διακυμάνσεις 180
3.12 Ο ’νθρακας στη Θάλασσα 182
3.12.1 Ο οργανικός άνθρακας στη θάλασσα 183
3.12.1.1 Πηγές του οργανικού άνθρακα
στη θάλασσα 183

3.12.1.2 Κατανομή του οργανικού άνθρακα
στη θάλασσα 184
3.12.1.3 Ο κύκλος του οργανικού άνθρακα
στη θάλασσα 184
3.12.1.4 Θαλάσσιο Gelbstoff 185
3.13 Βαρέα Μέταλλα 187
3.14 Θαλάσσια Ραδιοχημεία 188

4.1 Το Θαλάσσιο Βιολογικό Περιβάλλον 192
4.2 Οι Ιδιότητες του Θαλάσσιου Νερού με Σημαντικές
Βιολογικές Επιπτώσεις 192
4.3 Ο Μηχανισμός της Φωτοσύνθεσης στη Θάλασσα 193
4.4 Αναπνοή 197
4.5 Το Τροφικό Δίκτυο στη Θάλασσα 200
4.6 Παραγωγή και Βιομάζα 202
4.7 Οι Θαλάσσιοι Βιοχώροι 203
4.8 Η Μελέτη της Θάλασσιας Βιολογικής Κοινότητας 204
4.8.1 Περιβαλλοντικές παράμετροι που μπορούν
να επιφέρουν θάνατο ενός θαλάσσιου οργανισμού 206
4.8.2 Περιβαλλοντικές παράμετροι που μπορούν να προκα-
λέσουν προσαρμογή ενός θαλάσσιου οργανισμού 208
4.9 Οι Υποδιαιρέσεις του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος 214
4.9.1 Βενθικό περιβάλλον 216
4.9.2 Πελαγικό περιβάλλον 219
4.10 Κατηγορίες του Θαλάσσιου Πληθυσμού 220
4.10.1 Βένθος 220
4.10.2 Νηκτόν 222
4.10.3 Πλαγκτόν 222
4.11 Θαλάσσια Φυτά 224
4.12 Θαλάσσια Ζώα 225
4.12.1 Σπόγγοι και θαλάσσια ασκίδια 225
4.12.2 Κοράλλια 227
4.12.3 Θαλάσσιες ανεμώνες 232
4.12.4 Θαλάσσια σκουλήκια 233
4.12.5 Εχινόδερμα 234
4.12.6 Αρθρόποδα 234
4.12.7 Μαλάκια 235
4.12.8 Ψάρια 235
4.12.8.1 Η οικολογική κατηγοριοποίηση των ψαριών 236
4.12.8.2 Το χρώμα των ψαριών 236
4.12.8.3 Το σκελετικό σύστημα των ψαριών 237
4.12.8.4 Το μυϊκό σύστημα των ψαριών 238
4.12.8.5 Η κίνηση των ψαριών 238
4.12.8.6 Η διατροφή των ψαριών 239
4.12.8.7 Η ανάπτυξη των ψαριών 240
4.12.8.8 Η αναπνοή των ψαριών 241
4.12.8.9 Το κυκλοφορικό και απεκκριτικό
σύστημα των ψαριών 242
4.12.8.10 Το αναπαραγωγικό σύστημα των ψαριών 242
4.12.8.11 Το νευρικό σύστημα των ψαριών 244
4.12.8.12 Οι αισθήσεις των ψαριών 244
4.12.8.13 Οι ενδοκρινείς αδένες των ψαριών 245
4.12.8.14 Οι κατηγορίες των ψαριών 245
4.12.9 Θαλάσσια ερπετά 250
4.12.10 Θαλάσσια θηλαστικά 251
4.12.11 Θαλάσσια βακτήρια 256
4.13 Ερυθρές Παλίρροιες 258
4.14 Τεχνητοί Ύφαλοι 258

5.1 Ο Γεωτεκτονικός Κύκλος 263
5.2 Θεωρία των Λιθοσφαιρικών Πλακών ή Τεκτονική Πλακών 265
5.3 Ορογενετικό Τόξο 271
5.4 Ηπειρωτικός και Ωκεάνιος Στερεός Φλοιός 276
5.5 Σχηματισμοί του Ωκεάνιου Πυθμένα 277
5.5.1 Ηπειρωτικό Περιθώριο 279
5.5.1.1 Παράκτια ζώνη 279
5.5.1.2 Ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα 285
5.5.1.3 Ηπειρωτική κατωφέρεια 286
5.5.1.4 Υποθαλάσσια φαράγγια 287
5.5.1.5 Ηπειρωτική ανωφέρεια 288
5.5.2 Ωκεάνια λεκάνη 288
5.5.2.1 Μέσο-ωκεάνιες ράχες 288
5.5.2.2 Αβυσσική πεδιάδα 290
5.6 Υδροθερμικά Ανοίγματα 290
5.7 Θερμά Σημεία 293
5.8 Μικρά Θαλάσσια Όρη και Guyots 296
5.9 Θαλάσσια Ιζήματα 297
5.9.1 Χερσογενή ιζήματα 298
5.9.2 Βιογενή ιζήματα 299
5.9.3 Αυθιγενή ιζήματα 302
5.9.4 Ηφαιστειογενή ιζήματα 305
5.9.5 Κοσμογενή ιζήματα 306
5.9.6 Νεριτικά ιζήματα 307
5.9.7 Ωκεάνια ιζήματα 308
5.10 Μηχανισμός της Διαγένεσης 309
5.11 Ραδιοχρονολογική Εκτίμηση της Ηλικίας Πετρωμάτων 311
5.12 Θαλάσσια Γεωχημεία 311
5.12.1 Βαρέα μέταλλα 312
5.12.2 Οργανομεταλλικές ενώσεις 314
5.12.3 Χουμικές ενώσεις 314

6. Επιχειρησιακή Ωκεανογραφία 319

7.1 Μεσόγειος Θάλασσα 329
7.2 Ελληνικές Θάλασσες 334

Βιβλιογραφικές Αναφορές 339