Αμπελουργία

Αμπελουργία

 
Βασική και κατευθυντήρια αρχή του βιβλίου που κρατάτε στα χέρια σας είναι η σύνδεση της επιστήμης της Αμπελουργίας με την αμπελοκομική πράξη, έργο δυσχερές, εξαιτίας αφενός του εύρους του γνωστικού αντικειμένου, και αφετέρου των συνεχών και ταχύτατων εξελίξεων σε θεωρητικό και ερευνητικό επίπεδο. Τα αμπελουργικά συγγράμματα, οι μονογραφίες και ο τεράστιος αριθμός των δημοσιευμένων ερευνητικών εργασιών και μελετών, ιδιαίτερα των τελευταίων είκοσι πέντε ετών, μέρος των οποίων παρατίθεται στην εκτεταμένη βιβλιογραφία, δίδει ένα μέτρο της επιστημονικής γνώσης που έχει συσσωρευτεί αλλά και του βαθμού αξιοποίησής της στην αμπελοκομική τεχνική. Η παρούσα έκδοση απευθύνεται κατά κύριο λόγο στους φοιτητές των πανεπιστημιακών και τεχνολογικών τμημάτων των Γεωπονικών Σχολών αλλά και των υπολοίπων, όπου διδάσκεται το μάθημα της Αμπελουργίας, στους συναδέλφους γεωπόνους και οινολόγους και στους Έλληνες αμπελουργούς, με τη φιλοδοξία να συμβάλει στη βασική αυτή αρχή, που αποτελεί και προϋπόθεση για την ανάπτυξη της ελληνικής αμπελουργίας.
Η έκδοση περιλαμβάνει εννέα ενότητες, οι οποίες καλύπτουν όλα τα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα τής, κατά την παραδοσιακή ορολογία, Γενικής και Ειδικής Αμπελουργίας, και συγκεκριμένα την Ιστορία και προέλευση της αμπέλου, τη Μορφολογία και ανατομία, τον Ετήσιο κύκλο βλάστησης, την Αναπαραγωγή, την Αναπτυξιακή φυσιολογία, τον Πολλαπλασιασμό, την Εγκατάσταση παραγωγικού αμπελώνα, το Κλάδεμα και τις Ετήσιες καλλιεργητικές φροντίδες της αμπέλου –διαχείριση εδάφους, χλωρά κλαδέματα, λίπανση, άρδευση, τρυγητός- καθώς και δύο σημαντικά κεφάλαια τα οποία αναφέρονται στην επεξεργασία και συσκευασία των επιτραπέζιων σταφυλών και στην τεχνολογία της παραγωγής σταφίδων από τις ποικιλίες Κορινθιακή Σταφίδα και Σουλτανίνα. Τα κείμενα συνοδεύονται από περισσότερες από 400 πρωτότυπες φωτογραφίες που στην συντριπτική πλειονότητά τους αποτελούν εικονογραφημένη καταγραφή του συγγραφέα στον ελληνικό αμπελώνα Κάθε μια με τη δική της ιστορία και το ιδιαίτερο συγκινησιακό φορτίο μνήμης δίδει ένα μέτρο των εξελίξεων της αμπελοκομικής τεχνικής στις κυριότερες αμπελουργικές περιοχές της Ελλάδας.
 
Περιεχόμενα

1. ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ, 21
Η άμπελος χθες, σήμερα, αύριο, 23
Προέλευση της αμπέλου, 23
Η αμπελουργία στην ελληνική αρχαιότητα, 27
Η συμβολή της αμπέλου στην αισθητική του αγροτικού τοπίου και την προστασία του περιβάλλοντος, 32
Η αμπελουργία στην Ελλάδα και τον κόσμο, 34
Παραγωγικές ποικιλίες αμπέλου, 34
Καλλιεργούμενες εκτάσεις και παραγωγή αμπελουργικών προϊόντων, 36
Αμπελουργικά προϊόντα, 39
Οίνος, 39 Σταφίδες, 42 Επιτραπέζιες σταφυλές, 43
Προβλήματα και προοπτικές του ελληνικού αμπελώνα, 44
2. ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ, 47
Εισαγωγή, 49
Ρίζα, 51
Προέλευση - Διάκριση - Ρόλος, 51
Απορροφητικό ριζίδιο, 52
Καλύπτρα, 53 Ζώνη αύξησης, 54 Ζώνη επιμήκυνσης, 54 Ζώνη απορρόφησης και εμφάνισης των ριζικών τριχιδίων, 54 Ζώνες διαφοροποίησης και σχηματισμού καταβολών νέων πλάγιων ριζών, 55
Ανατομία ρίζας, 55
Πρωτογενής δομή, 55 Δευτερογενής δομή, 57
Σχέση της ανατομικής δομής της ρίζας και της φυλλοξήρας, 59
Γεωτροπική γωνία, 60
Ανάπτυξη του ριζικού συστήματος και εποικισμός του εδάφους, 60
Παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη και την κατανομή του ριζικού συστήματος στο έδαφος, 63
Είδος και ποικιλία αμπέλου, 63 Έδαφος, 63 Καλλιεργητική τεχνική, 65
Μυκόρριζα, 66
Βλαστός, 68
Βλαστός από γίγαρτο, 68
Βλαστός από λανθάνοντα οφθαλμό, 68
Αυξανόμενη κορυφή, 68 Κόμβοι και μεσογονάτια διαστήματα, 69
Προέλευση και ανάπτυξη του βλαστού, 70
Ανατομία βλαστού, 71
Πρωτογενής δομή, 71 Δευτερογενής δομή, 73
Οφθαλμοί της αμπέλου, 76
Οφθαλμοί του βλαστού, 76
Επάκριος οφθαλμός, 76 Πλευρικοί οφθαλμοί, 76 Ταχυφυείς οφθαλμοί, 78 Λανθάνοντες οφθαλμοί, 79
Οφθαλμοί της κληματίδας, 79
Ανατομία λανθανόντων οφθαλμών, 79 Γονιμότητα λανθανόντων οφθαλμών, 81 Διάκριση και αξιολόγηση λανθανόντων οφθαλμών της κληματίδας, 81
Φύλλα, 84
Μορφολογία, 84
Ανατομία, 86
Έλικες, 89
Ταξιανθία, 91
Άνθος, 94
Μορφολογία - Ανατομία, 94
Ύπερος, 95 Ωοθήκη, 95 Στύλος, 96 Στίγμα, 97 Στήμονες, 97 Γυρεόκοκκος, 98 Βλαστικότητα γυρεόκοκκου, 99
Λειτουργικοί τύποι ανθέων, 99
Σταφυλή, 101
Ράγα, 104
Μορφολογία - Ανατομία, 104
Επιδερμικός κηρός, 107
Ποδίσκος, 107
Γίγαρτο, 108
Μορφολογία - Ανατομία, 108
3. ΕΤΗΣΙΟΣ ΚΥΚΛΟΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ, 111
Εισαγωγή, 113
Εκβλάστηση των οφθαλμών της αμπέλου, 116
Δακρύρροια, 116
Φαινολογία, 120
Εκβλάστηση των λανθανόντων οφθαλμών της κληματίδας, 122
Ακρότονη τάση, 123
Εκβλάστηση των ταχυφυών και λανθανόντων οφθαλμών του βλαστού, 128
Κυριαρχία κορυφής, 128 Εκβλάστηση των ταχυφυών οφθαλμών, 130 Εκβλάστηση των λανθανόντων οφθαλμών, 131
Παράγοντες πού επηρεάζουν το χρόνο εκβλάστησης των λανθανόντων οφθαλμών της κληματίδας, 131
Ενδογενείς παράγοντες, 132 Αμπελοκομικές επεμβάσεις, 132 Περιβαλλοντικοί παράγοντες, 132
Αύξηση των βλαστών, 137
Ταχύτητα αύξησης των βλαστών, 137
Παράγοντες πού επηρεάζουν την αύξηση του βλαστού, 138
Ζωηρότητα και ευρωστία, 139 Φυτορρυθμιστικές ουσίες, 139 Θερμοκρασία αέρα, 140
Θερμοκρασία εδάφους, 140 Ένταση του φωτός, 141 Φωτοπερίοδος, 141 Υδατική καταπόνηση, 141 Καλλιεργητικές επεμβάσεις, 142
Φθινοπωρινό κύμα βλάστησης, 142
Διαφοροποίηση βλαστών, 143
Διαδικασία διαφοροποίησης, 143
Αποθησαυρισμός, 144
Διαφοροποίηση ελίκων, 145
Φυλλόπτωση, 145
Ζώνη αποκοπής, 146 Παράγοντες που επηρεάζουν την αποκοπή των φύλλων, 147
4. ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ, 151
Εισαγωγή, 153
Διαφοροποίηση λανθανόντων οφθαλμών, 154
Στάδια της διαφοροποίησης των λανθανόντων οφθαλμών, 154
Σχηματισμός των μη διαφοροποιημένων καταβολών (anlagen), 155 Σχηματισμός καταβολών ταξιανθιών, 156 Σχηματισμός ανθικών καταβολών και ανθέων, 158
Χρόνος διαφοροποίησης, 159
Γονιμότητα ταχυφυών οφθαλμών, 159
Γενετικός έλεγχος διαφοροποίησης λανθανόντων οφθαλμών, 160
Παράγοντες που επηρεάζουν τη διαφοροποίηση των λανθανόντων οφθαλμών, 161
Ποικιλία και υποκείμενο, 161 Φυτορρυθμιστικές ουσίες, 162 Περιβαλλοντικοί παράγοντες, 164 Καλλιεργητικοί παράγοντες, 166 Συνθήκες θρέψης, 167
Νέκρωση της κύριας καταβολής του λανθάνοντος οφθαλμού, 169
Άνθιση, 170
Στάδια, χρόνος και διάρκεια της άνθισης, 170
Παράγοντες που επηρεάζουν την άνθιση, 172
Ποικιλία, 172 Θερμοκρασία, 173 Έδαφος, 173 Αμπελοκομική τεχνική, 174 Συνθήκες θρέψης, 174
Επικονίαση, 176
Γονιμοποίηση, 178
Φυσιολογική γονιμοποίηση, 178
Βλάστηση γυρεόκοκκου, γονιμοποίηση, 178
Περιπτώσεις μη φυσιολογικής γονιμοποίησης, 180
Εξ ερεθισμού παρθενοκαρπία, 180 Στενοσπερμοκαρπία, 181 Ράγες με γίγαρτα κενά εμβρύου, 181
Παράγοντες που επιδρούν στη γονιμοποίηση, 181
Περιβαλλοντικοί, 181 Ορμονικοί, 182
Καρπόδεση, 183
Φυσιολογική καρπόδεση, 183
Παράγοντες που επιδρούν στην καρπόδεση, 184
Περιπτώσεις μη φυσιολογικής καρπόδεσης, 186
Απόπτωση ταξιανθιών και ανθέων πριν από την άνθιση, 186 Νηματοποίηση ταξιανθιών, 186 Ανθόρροια, καρπόπτωση και ανισορραγία, 187
Ανάπτυξη και ωρίμανση των ραγών, 189
Στάδια ανάπτυξης και ωρίμανσης των ραγών, 190
Στάδιο Ι – Στάδιο πράσινης ράγας, 190 Στάδιο ΙΙ – Στάδιο ανάσχεσης της αύξησης των ραγών, 191 Στάδιο III – Στάδιο ωρίμανσης, 191
Παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη και την ωρίμανση των
ραγών, 194
Περιβαλλοντικοί παράγοντες, 194 Φυτορρυθμιστικές ουσίες, 197 Καλλιεργητικοί παράγοντες, 199
Μεταβολές στη χημική σύσταση των ραγών κατά την ωρίμανση και παράγοντες που τις επηρεάζουν, 200
Σάκχαρα, 200 Οξέα, 204 Φαινολικές ενώσεις, 207 Αζωτούχες ουσίες, 220 Ανόργανα στοιχεία, 222
5. ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ, 225
Εισαγωγή, 227
Υδατικές σχέσεις και ανόργανη θρέψη, 228
Υδατικό δυναμικό, 228
Απορρόφηση νερού από το έδαφος, 229
Μακροστοιχεία και μικροστοιχεία, 231
Απορρόφηση θρεπτικών στοιχείων από το έδαφος, 231
Άζωτο (Ν), 232 Φωσφόρος (P), 235 Κάλιο (Κ), 236 Ασβέστιο (Ca), 238 Θείο (S), 239 Μαγνήσιο (Mg), 240 Σίδηρος (Fe), 241 Ψευδάργυρος (Zn), 243 Βόριο (B), 245 Μαγγάνιο (Mn), 245 Μολυβδαίνιο (Μο), 247
Νέκρωση της ράχης της ταξιανθίας, 247
Διαπνοή, 249
Ένταση διαπνοής – Αντίσταση και αγωγιμότητα των στοματίων, 249
Μηχανισμός λειτουργίας των στοματίων, 251
Παράγοντες που επηρεάζουν την ένταση της διαπνοής, 252
Ποικιλία, 253 Περιβαλλοντικοί παράγοντες, 254 Καλλιεργητικοί παράγοντες, 255
Φωτοσύνθεση, 256
Φωτοαναπνοή, 260
Παράγοντες που επηρεάζουν τη φωτοσύνθεση, 261
Ένταση ηλιακής ακτινοβολίας, 261 Θερμοκρασία, 265 Διοξείδιο του άνθρακα, 266 Ηλικία – Χαρακτήρες των φύλλων, 266 Υδατική κατάσταση, 271 Αλατότητα, 272
Διακίνηση και κατανομή προϊόντων φωτοσύνθεσης, 273
Αναπνοή, 277
Λήθαργος, 280
Στάδια λήθαργου, 281
Προ-λήθαργος, 281 Κυρίως λήθαργος, 281 Μετα-λήθαργος, 284
Παράγοντες που επηρεάζουν την εγκατάσταση και διακοπή του λήθαργου στους λανθάνοντες οφθαλμούς, 284
Είσοδος των λανθανόντων οφθαλμών στο λήθαργο, 284 Διακοπή λήθαργου, 286 Παράταση του λήθαργου, 291
6. ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ, 293
Εισαγωγή, 295
Αγενής πολλαπλασιασμός, 296
Πολλαπλασιασμός με μόσχευμα, 297
Ριζογένεση στα μοσχεύματα αμπέλου, 298
Παράγοντες που επηρεάζουν το σχηματισμό των τυχαίων ριζών, 300
Είδος και ποικιλία αμπέλου, 300 Συνθήκες περιβάλλοντος, 301 Κατάσταση θρέψης μητρικού φυτού, 301 Λανθάνοντες οφθαλμοί του μοσχεύματος, 302 Φυτορμόνες, 303 Ειδικοί χαρακτήρες μοσχευμάτων, 305 Χρόνος λήψης μοσχευμάτων, 305
Υποκίνηση της ριζογένεσης σε μοσχεύματα αμπέλου, 306
Εφαρμογή αυξητικών ουσιών, 306
Πολλαπλασιασμός με εμβολιασμό, 309
Φυλλοξήρα (Dactulosphaira vitifolii Fitch), 309
Καλογένεση, 313
Πολικότητα, 313
Διαδικασία και μηχανισμός συγκόλλησης εμβολίου - υποκειμένου, 314
Προϋποθέσεις και παράγοντες επιτυχίας του εμβολιασμού, 315
Βοτανική συγγένεια των συμβιωτών, 316 Σύμπτωση καμβίων – Μηχανική σταθερότητα εμβολιασμού, 319 Ηλικία συμβιωτών – Δραστηριότητα αύξησης, 319 Συνθήκες περιβάλλοντος, 319 Χημικές ουσίες – Ορμόνες, 320
Αλληλεπιδράσεις εμβολίου - υποκειμένου, 320
Επίδραση στη ζωηρότητα και την παραγωγικότητα της ποικιλίας-εμβολίου, 321 Απορρόφηση ύδατος και ανόργανων στοιχείων, 322 Μετάδοση αντοχής στις χαμηλές θερμοκρασίες, 323
Μέθοδοι και τεχνικές εμβολιασμού, 324
Επιτόπιοι εμβολιασμοί, 324 Επιτραπέζιοι εμβολιασμοί, 329 Εμβολιασμός σε βλαστό (πράσινοι εμβολιασμοί), 330
Πολλαπλασιασμός με καταβολάδα, 332
Ασηπτικές μέθοδοι αγενούς πολλαπλασιασμού – Ιστοκαλλιέργεια, 333
Έκφυτα, 333
Σωματική εμβρυογένεση, 334
Σωμακλωνική παραλλακτικότητα, 334
Παραγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού αμπέλου, 336
Μητρική φυτεία αμερικανικών αμπέλων, 336
Ιδιότητες των κατάλληλων για τον ελληνικό αμπελώνα υποκειμένων, 337
Εγκατάσταση μητρικής φυτείας – Καλλιεργητική τεχνική, 342
Κριτήρια επιλογής των μοσχευμάτων, 345 Προδιαγραφές μοσχευμάτων, 345 Κοπή και τεμαχισμός κληματίδων, 346 Κατηγορίες, δεματοποίηση και σήμανση μοσχευμάτων, 347 Διατήρηση μοσχευμάτων, 348
Φυτώριο, 349
Μονάδα εμβολιασμού, παραφίνωσης και στρωμάτωσης, 349 Συγκόλληση άριζων εμβολιασμένων μοσχευμάτων στο θερμοθάλαμο, 351 Εγκλιματισμός, 352 Φύτευση, 352 Εκρίζωση, 355 Μετασυλλεκτικοί χειρισμοί, 356
Παραγωγή έρριζων απλών μοσχευμάτων, 357
Εναλλακτικές μέθοδοι παραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού, 358
Παραγωγή έρριζων εμβολιασμένων φυτών σε δοχεία, 358
Παραγωγή άριζων εμβολιασμένων μοσχευμάτων, 359
Παραγωγή έρριζων εμβολιασμένων μοσχευμάτων χωρίς συγκόλληση στο θερμοθάλαμο, 359
Ριζοβόληση πράσινων μοσχευμάτων αμπέλου με υδρονέφωση, 360
Εγγενής πολλαπλασιασμός αμπέλου, 361
Βλάστηση γιγάρτων, 361
Βλαστητική ικανότητα των γιγάρτων, 361
Παραγωγή σποροφύτων, 362
Διακοπή του λήθαργου, εκβλάστηση γιγάρτων, 362
Κλωνική επιλογή, 364
Ποικιλία και κλώνος αμπέλου, 364
Πρόγραμμα (Πρωτόκολλο) κλωνικής επιλογής, 366
Το Πρωτόκολλο κλωνικής επιλογής του O.I.V., 367
7. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΥ ΑΜΠΕΛΩΝΑ, 371
Εισαγωγή, 373
Αμπελότοπος, Terroir, 374
Αμπελουργία ακριβείας, 376
Κλίμα, 378
Θερμοκρασία, 379
Θερμοκρασία κατά την περίοδο της βλάστησης, 379 Θερμοκρασία του χειμώνα, 381 Θερμοκρασία εδάφους, 382
Ηλιοφάνεια, 382
Βροχόπτωση, 383
Άνεμος, 385
Χαλάζι, 387
Φθορές επί των λανθανόντων οφθαλμών κατά τη διόγκωση και στα πρώτα στάδια εκβλάστησης, 387 Φθορές επί των βλαστών, 388 Φθορές σε σταφυλές και ράγες, 388 Φθορές επί του φυλλώματος, 389
Βιοκλιματικοί δείκτες, 390
Θερμικές μονάδες ή ενεργό θερμικό άθροισμα, 390 Μέση θερμοκρασία του πιο θερμού μήνα, 391 Ηλιοθερμικός δείκτης (ΗΔ), 391 Ηλιοθερμικός δείκτης κατά Huglin (ΙΗ), 392 Υδροθερμικός δείκτης (ΥΔ), 392 Δείκτης γεωγραφικού πλάτους – θερμοκρασίας (Latitude-Temperature Index, LTI), 393 Μέση θερμοκρασία του τελευταίου μήνα ωρίμανσης, 393
Κλιματική αλλαγή και αναπτυξιακή αμπελουργία, 394
Κλιματική αλλαγή, 394 Ρυθμιστικό σχέδιο αντιμετώπισης των προβλημάτων, 398
Έδαφος, 400
Γεωλογική προέλευση, 400
Τοπογραφία, 400
Προσανατολισμός, 401 Υψόμετρο, 401 Κλίση, 402
Φυσικά χαρακτηριστικά του εδάφους, 403
Υφή, 403 Δομή, 404 Πορώδες, 406 Χρώμα, 407 Θερμοκρασία εδάφους, 409 Υγρασία εδάφους, 409 Βάθος εδάφους, 411
Χημικές ιδιότητες εδάφους, 412
Το εδαφικό pH, 412 Ικανότητα ανταλλαγής κατιόντων, 413 Αλατότητα, 414
Βιολογικές ιδιότητες του εδάφους, 415
Γονιμότητα εδάφους, 416
Επιλογή ποικιλίας και υποκειμένου αμπέλου, 417
Σχεδιασμός παραγωγικού αμπελώνα, 418
Αναμπέλωση, 418
Εκρίζωση, 418 Αμειψισπορά και απολύμανση εδάφους, 419
Χωροταξική διάρθρωση αμπελώνα, 421
Κατεύθυνση γραμμών φύτευσης, 421
Διάταξη φύτευσης, 422
Πυκνότητα φύτευσης, 424
Συστήματα υποστύλωσης, 426
Στόχοι και διάκριση, 426 Στατική και δυναμική ανάλυση των συστημάτων υποστύλωσης, 427 Κριτήρια επιλογής συστήματος συλλογικής υποστύλωσης, 428 Υλικά υποστύλωσης, 431 Τεχνική υποστύλωσης, 434
Φύτευση νέου αμπελώνα, 439
Προετοιμασία εδάφους, 440
Ανάλυση εδάφους, 440 Βασική λίπανση, 440 Βαθιά άροση, 441
Χάραξη αμπελώνα, 443
Φύτευση, 443
Υλικό φύτευσης, 443 Εποχή φύτευσης, 444 Βάθος φύτευσης, 445
Προετοιμασία μοσχευμάτων, 445
Μέθοδοι φύτευσης, 445
Καλλιεργητικές φροντίδες μετά τη φύτευση, 448
Άρδευση – Θρέψη, 448 Καταπολέμηση ζιζανίων, 448 Προστασία από τον άνεμο και τους ζωικούς εχθρούς, 448 Κάλυψη της γραμμής φύτευσης με πλαστικό φύλλο, 449
8. ΚΛΑΔΕΜΑ ΤΗΣ ΑΜΠΕΛΟΥ, 451
Εισαγωγή, 453
Ορισμός, 454
Διάκριση κλαδέματος, 454
Κλάδεμα και σχήματα μόρφωσης των πρέμνων, 455
Φυσικά χαρακτηριστικά του φυλλώματος, 455
Πυκνότητα, 456 Ύψος, 457 Μέγεθος και αρχιτεκτονική διάταξη, 458
Σχήματα μόρφωσης των πρέμνων, 458
Ριπιδοειδές, 459 Κυπελλοειδές, 459 Γραμμικό, 460 Κρεβατίνα, 462
Κριτήρια επιλογής των σχημάτων μόρφωσης, 463
Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των συστημάτων μόρφωσης, 463 Ποικιλία, 463 Κλίμα, 464 Έδαφος, 465 Καλλιεργητική τεχνική, 465
Μεθοδολογία και τεχνικές μόρφωσης των πρέμνων, 466
Μόρφωση κυπελλοειδούς σχήματος, 466 Μόρφωση αμφίπλευρου γραμμικού, 469 Μόρφωση μονόπλευρου γραμμικού, 474 Μόρφωση κρεβατίνας, 475
Κλάδεμα καρποφορίας, 478
Επίδραση του κλαδέματος στην εκβλάστηση των λανθανόντων οφθαλμών και την καρποφορία των πρέμνων, 478
Κατευθυντήριες αρχές κλαδέματος, 480
Συστήματα και κριτήρια επιλογής κλαδέματος καρποφορίας, 484
Ποικιλία, 484 Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των συστημάτων κλαδέματος
καρποφορίας, 486 Σχήμα μόρφωσης, 487 Κλίμα, έδαφος, 487 Καλλιεργητικοί παράγοντες, 488
Επιλογή κληματίδων κατά το κλάδεμα καρποφορίας, 488
Κλαδοκάθαρος και ορθή εκτέλεση τομών, 490
Ανανέωση βραχιόνων και κορμού, 491
Μηχανικό κλάδεμα καρποφορίας, 492
Ελάχιστο κλάδεμα, 494
Εποχή εκτέλεσης χειμερινού κλαδέματος καρποφορίας, 497
Ισορροπία βλάστησης προς καρποφορία – Έκφραση παραγωγικότητας των πρέμνων, 499
Η έννοια της ισορροπίας, 499
Θεωρητικό και πραγματικό φορτίο, 500
Μεθοδολογία εκτίμησης της ισορροπίας βλάστησης προς καρποφορία, 501
Δείκτης Ravaz, 501 Βάρος εξαιρούμενων κληματίδων κατά το χειμερινό κλάδεμα καρποφορίας ανά τρέχον μήκος φυλλώματος (P), 502 Φυλλική επιφάνεια προς την παραγωγή σταφυλών ανά πρέμνο (LA/Y), 502
Σχήματα μόρφωσης και κλάδεμα καρποφορίας του ελληνικού αμπελώνα, 504
Κυπελλοειδή, 504
Κυπελλοειδή οιναμπέλων, 504 Κυπελλοειδή ποικιλιών σταφιδοποιίας, 506 Κυπελλοειδή επιτραπέζιων ποικιλιών, 507
Γραμμικά, 507
Royat, 507 Casenave, 508 Sylνοz, 508 Guyot, 508 Σχήμα Υ, 509 Διπλή κουρτίνα Γενεύης (Geneva Double Curtain, GDC), 510 Λύρα ή U, 510
9. ΚΑΛΛΙΕΡΓΗΤΙΚΕΣ ΦΡΟΝΤΙΔΕΣ, 513
Εισαγωγή, 515
Διαχείριση εδάφους, 517
Καλλιέργεια του εδάφους, 517
Καταπολέμηση ζιζανίων με χημικά μέσα, 519
Λίπανση, 524
Ανόργανη λίπανση, 524 Οργανική λίπανση, 530 Χλωρή λίπανση, 531
Χλωρά κλαδέματα, 534
Βλαστολόγημα, 534
Κορυφολόγημα, 537
Ξεφύλλισμα, 540
Επίδραση του ξεφυλλίσματος στην ταχύτητα φωτοσύνθεσης, 541 Επίδραση του πολύ πρώιμου ξεφυλλίσματος στην καρπόδεση, 541 Επίδραση του ξεφυλλίσματος στην αύξηση και τη σύνθεση των ραγών, 542
Χαραγή, 542
Αραίωμα φορτίου, 545
Η χρήση φυτορρυθμιστικών ουσιών, 547
Γιββερελλικό οξύ (GA3), 547 Αυξίνες, 551 Ethephon (2-χλωροαιθυλφωσφονικό οξύ), 552 CPPU [(Forchlorfenuron, ν-(2-Cl-4-πυριδίνη)-3-φαινυλουρία)], 553 CCC (2-χλωρο-αιθυλ-τριμεθυλ-χλωριούχο αμμώνιο), 553
Άρδευση, 554
Υδατική κατάσταση και ανάπτυξη των πρέμνων, 554
Αναπτυξιακά στάδια αμπέλου και υδατική καταπόνηση, 556
Περίοδος από την εκβλάστηση των λανθανόντων οφθαλμών έως την καρπόδεση, 557 Περίοδος από την ολοκλήρωση της καρπόδεσης έως την πλήρη ωρίμανση, 558
Αρχές και μέθοδοι άρδευσης, 559
Ρυθμιζόμενη ελλειμματική άρδευση (Regulated Deficit Irrigation, RDI), 559 Μερική ξήρανση της ριζόσφαιρας (Partial Root-Zone Drying, PRD), 560
Συστήματα άρδευσης, 562
Ξηρικοί και αρδευόμενοι αμπελώνες, 564
Αμπελοπάθεια, 565
Περονόσπορος, 565
Ωίδιο, 567
Βοτρύτης, 568
Ευτυπίωση, 570
Ίσκα, 571
Φόμοψη, 572
Μολυσματικός εκφυλισμός αμπέλου, 572
Καρούλιασμα φύλλων, 574
Ευδεμίδα, 575
Θρίπες, 576
Ιασίδες, 576
Χρυσοκάνθαρος, 577
Σφήκες, Τερμίτες, 578
Ερίνωση, 578
Αειφορική αμπελουργία, 579
Ολοκληρωμένη διαχείριση, 579
Βιολογική αμπελουργία, 579
Βιοδυναμική καλλιέργεια αμπέλου, 582
Τρυγητός, 583
Βαθμός ωριμότητας των σταφυλών, 583
Εκτίμηση του βαθμού ωριμότητας, 584
Μέθοδοι τρυγητού, 586
Παραδοσιακός τρυγητός, 586 Εκμηχάνιση τρυγητού, 588
Παραγωγή σταφίδων, 591
Χαρακτήρες ποιότητας των ποικιλιών σταφιδοποιίας, 591
Χαρακτήρες ποιότητας των σταφίδων, 593
Μελέτη του φαινομένου της ξήρανσης των σταφυλών, 594
Ταχύτητα ξήρανσης, 595 Παράγοντες που επηρεάζουν την ταχύτητα ξήρανσης, 596 Αλκαλικά διαλύματα εμβάπτισης των σταφυλών, 597
Παραγωγή σταφίδων Σουλτανίνας, 599
Επίδραση του βαθμού ωριμότητας των σταφυλών στην ποσότητα και τη χημική σύσταση των σταφίδων, 600 Τρυγητός και ξήρανση, 602 Ανάπτυξη σκούρου χρώματος κατά την ξήρανση, 603 Ξηραντήρια, 603 Αποθήκευση, 604 Βιομηχανική επεξεργασία της σταφίδας, 606
Κορινθιακή Σταφίδα, 610
Τρυγητός και ξήρανση, 611 Επεξεργασία (λίχνισμα) στη μάκινα, 613 Αποθήκευση, 614
Βιομηχανική επεξεργασία, 614
Παραγωγή επιτραπέζιων σταφυλών, 617
Χαρακτήρες ποιότητας επιτραπέζιων σταφυλών, 617
Τρυγητός, 618
Συσκευασία, 620
Πρόψυξη, 622
Συντομογραφίες, 626
Βιβλιογραφία, 627
Βραχυγραφίες, 667
Ευρετήριο ειδών, ποικιλιών και υποκειμένων αμπέλου, 668
Είδη, 668
Ποικιλίες, 668
Υποκείμενα, 670
Πηγές, 671