Γεωργία

Γεωργία
Φυτά μεγάλης καλλιέργειας

Το επιστημονικό αυτό πόνημα περιγράφει και αναλύει έννοιες, αρχές και βασικές γνώσεις της γεωργικής παραγωγής των φυτών μεγάλης καλλιέργειας παραθέτοντας σύγχρονα δεδομένα από την ελληνική και τη διεθνή βιβλιογραφία.

Στο βιβλίο επιχειρείται μια επικαιροποιημένη καταγραφή της υπάρχουσας γενικής γνώσης στον κλάδο της γεωπονικής επιστήμης ο οποίος ασχολείται με την παραγωγή των αροτραίων καλλιεργειών. Μελετάται η επίδραση του εδαφικού και του εναέριου περιβάλλοντος στην ανάπτυξη και την παραγωγή των φυτών στα διάφορα συστήματα καλλιέργειας και εξετάζονται τα σημαντικότερα φυτά στις κατηγορίες των σιτηρών, ψυχανθών, βιομηχανικών φυτών, καθώς και των ελαιούχων και κλωστικών φυτών. Ειδικότερα, δίνονται στοιχεία που αφορούν την ταξινόμηση, την εξάπλωση, την οικονομική σημασία, τα παραγόμενα προϊόντα, τα μορφολογικά χαρακτηριστικά των φυτών και τα στάδια ανάπτυξής τους. Αναλύονται επίσης η προσαρμοστικότητα, η καλλιεργητική τεχνική και οι μέθοδοι συγκομιδής και αποθήκευσης των προϊόντων των φυτών μεγάλης καλλιέργειας.

Ένα εισαγωγικό κείμενο για τους φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης των Γεωπονικών Σχολών και Τμημάτων της χώρας μας, το οποίο παράλληλα απευθύνεται σε γεω¬πόνους, ερευνητές αλλά και σε όλους όσοι ασχολούνται γενικότερα με τη γεωργία.

Περιεχόμενα

Πρόλογος
Κεφάλαιο 1 Καλλιεργητικά συστήματα
Δημήτριος Μπιλάλης
1.1. Γενικά
1.2. Βιολογική γεωργία      1.2.1.      Ιστορική αναδρομή
     1.2.2.     Σημερινή κατάσταση
     1.2.3.     Ορισμοί
     1.2.4.     Χαρακτηριστικά
     1.2.5.     Βασικές αρχές
     1.2.6.     Στατιστικά στοιχεία
1.3. Ολοκληρωμένη διαχείριση
     1.3.1.     Ιστορική αναδρομή
     1.3.2.     Χαρακτηριστικά
     1.3.3.     Βασικές αρχές και στόχοι
     1.3.4.     Πρότυπα
1.4. Συμβατική γεωργία
     1.4.1.     Ιστορική αναδρομή
     1.4.2.     Ορισμοί
     1.4.3.     Χαρακτηριστικά
1.5. Γεωργικό οικοσύστημα
     1.5.1.     Κλιματικοί παράγοντες
          1.5.1.1. Βροχόπτωση
          1.5.1.2. Θερμοκρασία
          1.5.1.3. Σχετική υγρασία
          1.5.1.4. Ηλιακή ακτινοβολία
          1.5.1.5. Ταχύτητα ανέμου
          1.5.1.6. Αέρια της ατμόσφαιρας
     1.5.2.     Εδαφικοί παράγοντες
          1.5.2.1. Υγρασία του εδάφους
          1.5.2.2. Εδαφικός αέρας
          1.5.2.3. Θερμοκρασία του εδάφους
          1.5.2.4. Ανόργανη ύλη του εδάφους
          1.5.2.5. Οργανική ουσία του εδάφους
          1.5.2.6. Οργανισμοί του εδάφους . . . . . .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .           1.5.2.7. Αντίδραση του εδάφους
     1.5.3.     Βιοτικοί παράγοντες
          1.5.3.1. Φυτά
          1.5.3.2. Ζώα
     1.5.4.     Φυσιογραφικοί παράγοντες
     1.5.5.     Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες
1.6. Αμειψισπορά
     1.6.1.     Χαρακτηριστικά και κριτήρια σχεδιασμού 
     1.6.2.     Στόχοι
1.7. Μονοκαλλιέργεια
1.8. Πολυκαλλιέργεια
1.9. Συγκαλλιέργεια
Βιβλιογραφία
Κεφάλαιο 2 ΕδαφιΚό Περιβάλλον
Δημήτριος Μπιλάλης
2.1. Ορισμός γεωργικού εδάφους
2.2. Χαρακτηριστικά γεωργικού εδάφους
2.3. Σύσταση και υφή εδάφους
     2.3.1.     Εδαφικός αέρας
     2.3.2.     Νερό
2.4. Παράγοντες σχηματισμού εδάφους
2.5. Εδαφικό προφίλ
2.6. Φυσικές ιδιότητες εδάφους
     2.6.1.      Δομή εδάφους
     2.6.2.      Χρώμα εδάφους
     2.6.3.      Θερμοκρασία εδάφους
     2.6.4.      Πορώδες 
     2.6.5.      Θρόμβωση και διασπορά
2.7. Χημικές ιδιότητες εδάφους
     2.7.1.      Βασικά στοιχεία
     2.7.2.      Ικανότητα ανταλλαγής κατιόντων
     2.7.3.      Ικανότητα ανταλλαγής ανιόντων
     2.7.4.      Οξύτητα του εδάφους (pH)
     2.7.5.      Αλκαλικά, αλατούχα και νατριωμένα εδάφη . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.8. Βιολογικές ιδιότητες εδάφους
     2.8.1.     Μικροπανίδα, μεσοπανίδα και μακροπανίδα
     2.8.2.     Οργανική ουσία
     2.8.3.     Ένζυμα εδάφους
     2.8.4.     Έκλυση CO2 – αναπνοή του εδάφους
2.9. Σχέσεις εδάφους-νερού
2.10. Χαρακτηριστικά ριζικού συστήματος – ριζόσφαιρας
Βιβλιογραφία
Κεφάλαιο 3 Εναεριο Περιβάλλον
Δημήτριος Μπιλάλης
3.1. Γενικά
3.2. Τύποι κλίματος
3.3. Ηλιακή ακτινοβολία
     3.3.1.      Επίδραση του φάσματος του φωτός στα φυτά
     3.3.2.      Φυλλική επιφάνεια και φως
3.4. Θερμοκρασία
     3.4.1.      Κρίσιμες θερμοκρασίες
     3.4.2.      Επίδραση υψηλών θερμοκρασιών
          3.4.2.1. Περιοδικότητα θερμοκρασίας
          3.4.2.2. Περιοδικότητα θερμοκρασίας και επαγόμενη στειρότητα 
          3.4.2.3. Υψηλή θερμοκρασία και θερμότητα
          3.4.2.4. Επίδραση στην ποιότητα
     3.4.3.      Καλλιεργητικές τεχνικές διαχείρισης της υψηλής θερμοκρασίας
          3.4.3.1. Μέθοδοι διαχείρισης κατά τη σπορά
          3.4.3.2. Επιλογή ημερομηνίας σποράς
          3.4.3.3. Ποικιλίες και άρδευση
     3.4.4.      Επίδραση των χαμηλών θερμοκρασιών και του παγετού
          3.4.4.1. Επίδραση του παγετού στο φυτό
          3.4.4.2. Επίδραση του αζώτου στις βλάβες από παγετό
          3.4.4.3. Η σημασία του χρόνου σποράς και των ημερομηνιών
 ανθοφορίας
3.5. Κατακρημνίσματα
     3.5.1. Βροχή
     3.5.2. Χιόνι
     3.5.3. Χαλάζι
     3.5.4.      Αποτελεσματική βροχόπτωση
     3.5.5.     Τρόποι παρέμβασης 123
          3.5.5.1. Δίχτυα αντιχαλαζιακής προστασίας
          3.5.5.2. Βομβαρδισμός νεφών
3.6. Άνεμος 
3.7. Συγκέντρωση CO2 και αέρια θερμοκηπίου
     3.7.1.      Επίδραση του CO2 στις διεργασίες ανάπτυξης των φυτών 128
     3.7.2.      Συστήματα παραγωγής και αέρια θερμοκηπίου
Βιβλιογραφία
Κεφάλαιο 4 Καλλιεργητική τεχνική
Δημήτριος Μπιλάλης
4.1. Συστήματα εδαφοκατεργασίας
     4.1.1.     Αντίσταση εδάφους
     4.1.2.     Υγρασία εδάφους
     4.1.3.      Φαινομενική πυκνότητα 145
     4.1.4.     Πορώδες
     4.1.5.     Μέση Σταθμισμένη Διάμετρος Συσσωματωμάτων (ΜΣΔΣ)
     4.1.6.     Διήθηση ύδατος και θερμοκρασία εδάφους
     4.1.7.     Ποσοστό οργανικού C και ολικού Ν 148
     4.1.8.     Εδαφοκατεργασία και γαιοσκώληκες
     4.1.9.     Εδαφοκατεργασία και μικροβιακή δραστηριότητα
     4.1.10.    Εδαφοκατεργασία και συμβιωτική αζωτοδέσμευση
     4.1.11.    Φύτρωμα και εδαφοκατεργασία
     4.1.12.    Επίδραση της εδαφοκατεργασίας στο ριζικό σύστημα
     4.1.13.    Επίδραση της εδαφοκατεργασίας στη ζιζανιοχλωρίδα
     4.1.14.    Επιλογή του κατάλληλου συστήματος εδαφοκατεργασίας
4.2. Λιπάσματα
     4.2.1.      Γενικά
     4.2.2.      Συμβολισμός λιπασμάτων
     4.2.3.      Είδη λιπασμάτων
     4.2.4.      Η δυναμική των θρεπτικών στοιχείων στο έδαφος και η πρόσληψή τους
 από το φυτό
     4.2.5.      Άζωτο (Ν)
          4.2.5.1. Άζωτο στην ατμόσφαιρα
          4.2.5.2. Άζωτο στο έδαφος
          4.2.5.3. Αμμωνία (ΝΗ4+ – Ν)
          4.2.5.4. Νιτρικό άζωτο (ΝΟ3– – Ν)
          4.2.5.5. Ουρία (CO(NH2)2)
          4.2.5.6. Κυαναμίδη (CaCN2)
          4.2.5.7. Αζωτούχα λιπάσματα 164
     4.2.6.      Αναστολείς νιτροποίησης
     4.2.7.      Αναστολείς ουρεάσης
     4.2.8.     Ο φώσφορος (P)
     4.2.9.      Το κάλιο (Κ)
4.3. Πρόγραμμα λίπανσης
     4.3.1.      Οργανική λίπανση
          4.3.1.1. Κοπριά
          4.3.1.2. Οργανικά λιπάσματα φυτικής προέλευσης
          (κομπόστ-συρματίτης)
     4.3.2.      Χλωρή λίπανση
     4.3.3.      Χρόνος εφαρμογής λιπασμάτων
     4.3.4.      Τρόποι εφαρμογής λιπασμάτων
          4.3.4.1. Διασπορά (χύδην)
          4.3.4.2. Γραμμική τοποθέτηση
          4.3.4.3. Τοπική τοποθέτηση
          4.3.4.4. Υδρολίπανση
          4.3.4.5. Διαφυλλική λίπανση
4.4. Άρδευση
     4.4.1.      Η αξία της άρδευσης
     4.4.2.      Κριτήρια επιλογής συστήματος άρδευσης
     4.4.3.      Άρδευση και μετεωρολογικές συνθήκες
     4.4.4.      Είδη αρδευτικών συστημάτων
          4.4.4.1. Σύστημα αδράνειας/βαρύτητας
          4.4.4.2. Συστήματα λεκάνης
          4.4.4.3. Συστήματα ψεκαστικών κεντρικού άξονα
          4.4.4.4. Στερεά συστήματα σταθεροποίησης καταιωνιστήρων
          4.4.4.5. Καρούλια/τροχοί
          4.4.4.6. Συστήματα πλευρικής κύλισης τροχών
          4.4.4.7. Συστήματα γραμμικής ή πλευρικής μετακίνησης
          4.4.4.8. Συστήματα άρδευσης χαμηλής ροής (συμπεριλαμβανομένου
          στάγδην)
     4.4.5.      Προγραμματισμός άρδευσης
          4.4.5.1. Παρατήρηση φυτών
          4.4.5.2. Αίσθηση και εμφάνιση του εδάφους
          4.4.5.3. Έλεγχος υγρασίας του εδάφους
          4.4.5.4. Δεδομένα με βάση τον καιρό
     4.4.6.      Ποσότητα νερού άρδευσης
     4.4.7.      Ποιότητα νερού άρδευσης
4.5. Διαβρώσεις
     4.5.1.      Παγκόσμια εξίσωση απώλειας εδάφους (USLE)
     4.5.2.      Διαβρώσεις και καλλιεργητικά μέσα
4.6. Φυτοεξυγίανση
     4.6.1.      Τεχνικές φυτοεξυγίανσης
     4.6.2.      Παραδείγματα φυτών
Βιβλιογραφία
Κεφάλαιο 5 δείκτες εΚτίμησης στη γεωργική Παραγωγή
Δημήτριος Μπιλάλης
5.1. Γενικά περί δεικτών
5.2. Δείκτες βιολογικού κύκλου
5.3. Δείκτες ανάπτυξης φυτών
     5.3.1.      Δείκτης φυλλικής επιφάνειας (LAI – Leaf Area Index)
     5.3.2.      Ρυθμός ανάπτυξης καλλιέργειας (Crop Growth Rate – CGR)
     5.3.3.      Σχετικός ρυθμός ανάπτυξης (Relative Growth Rate – RGR)
     5.3.4.      Λόγος βάρους φύλλων (Leaf Weight Ratio – LWR)
     5.3.5.      Χρονική μεταβολή φυλλικής επιφάνειας (Leaf Area Duration – LAD)
     5.3.6.      Ειδική φυλλική επιφάνεια (Specific Leaf Area – SLA)
     5.3.7.      Ειδικό βάρος φυλλώματος (Specific Leaf Weight – SLW)
     5.3.8.     Απόλυτος ρυθμός ανάπτυξης (Absolute Growth Rate – AGR)
     5.3.9.     Καθαρός ρυθμός αφομοίωσης (Net Assimilation Ratio – NAR)
     5.3.10.    Λόγος φυλλικής επιφάνειας (Leaf Area Ratio – LAR) και
          σύνδεση δεικτών
     5.3.11.     Συντελεστής παρεμπόδισης φωτός (Light extinction coefficient – LEC)
     5.3.12.     Λόγος μετάδοσης φωτός (Light Transmission Ratio – LTR)
     5.3.13.     Συνολική παραγωγή ξηρού βάρους (Total Dry Matter
          Production – TDMP) και δείκτης κατανομής ξηρού βάρους (TP)
     5.3.14.     Δείκτης αποτελεσματικότητας ξηρού βάρους
          (Dry Matter Efficiency – DME)
     5.3.15.     Δείκτης συγκομιδής (Harvest Index – ΗΙ)
     5.3.16.     Δείκτες ριζικού συστήματος
     5.3.17.     Δείκτες αξιολόγησης αζωτούχου λίπανσης
          5.3.17.1. Αποδοτική χρήση του αζώτου (Nitrogen Use Εfficiency – NUE)
          5.3.17.2. Δείκτης αποτελεσματικότητας χρήσης του αζώτου
          (Nitrogen Utilization Efficiency – NUtE)
          5.3.17.3. Απόδοση σε Ν και πρωτεΐνη
          5.3.17.4. Απορρόφηση Ν στο υπέργειο (N uptake)
          5.3.17.5. Δείκτης συγκομιδής αζώτου (Nitrogen Harvest Index – NHI)           5.3.17.6. Αζωτούχος γεωργική αποτελεσματικότητα
          (Nitrogen Agronomic efficiency – NAE)
          5.3.17.7. Προσδιορισμός του μέσου ρυθμού μεταβολής
          της περιεκτικότητας Ν στο φυτό (ΡΜΝΦ – Ν% day–1)
          5.3.17.8. Προσδιορισμός του μέσου ρυθμού μεταβολής των νιτρικών
          στο έδαφος (ΡΜΝΕ – ppm day–1)
5.4. Δείκτες καλλιεργειών
     5.4.1.      Πολλαπλός δείκτης περικοπής ή ένταση πολλαπλής περικοπής
          (Multiple Cropping Index – MCI)
     5.4.2.      Δείκτης χρήσης καλλιεργούμενης γης (CLUI)
     5.4.3.      Δείκτης έντασης καλλιέργειας (CII)
     5.4.4.      Δείκτης ειδικής έντασης καλλιέργειας (SCII)
     5.4.5.      Δείκτης ποικιλότητας (DI)
     5.4.6.      Δείκτης παραγωγικότητας καλλιεργητικού συστήματος (PS)
     5.4.7.      Δείκτης κερδοφορίας συστήματος (System Profitability – SP)
     5.4.8.      Δείκτης σχετικής απόδοσης παραγωγής (Relative Production
          Efficiency – RPE)
     5.4.9.      Δείκτης αποτελεσματικής χρήσης γης (Land Use Efficiency – LUE)
     5.4.10.     Δείκτης ειδικής ενέργειας καλλιέργειας (Specific Energy – SE)
     5.4.11.     Δείκτης σχετικής οικονομικής αποδοτικότητας
     (Relative Economic Efficiency – REE)
     5.4.12.     Δείκτης βιώσιμης απόδοσης (Sustainability Yield Index – SYI)
     5.4.13.     Δείκτης βιώσιμης αξίας (Sustainable Value Index – SVI)
     5.4.14.     Δείκτης σχετικής αποδοτικότητας παραγωγής και απασχόλησης
          (Relative Employment Generation Efficiency – REGE)
Βιβλιογραφία
Κεφάλαιο 6 Σιτηρά
Παναγιώτα Παπαστυλιανού
6.1. Εισαγωγικά στοιχεία
6.2. Τα σιτηρά στην Ελλάδα
6.3. Βοτανική περιγραφή
     6.3.1.     Ριζικό σύστημα
     6.3.2.      Στέλεχος
     6.3.3.      Φύλλα
     6.3.4.      Ταξιανθία – Άνθη
     6.3.5.      Καρπός
6.4. Βιολογικός κύκλος – Στάδια ανάπτυξης
     6.4.1.      Φύτρωμα
     6.4.2.      Αύξηση φυταρίων
     6.4.3.      Αδέλφωμα
     6.4.4.      Καλάμωμα
     6.4.5.      Διαφοροποίηση
     6.4.6.      Διόγκωση κολεού
     6.4.7.      Ξεστάχυασμα
     6.4.8.      Άνθηση
     6.4.9.      Γέμισμα καρπών
     6.4.10.    Ωρίμανση
     6.4.11.    Πλάγιασμα
Χειμερινά σιτηρά
6.5. Σιτάρι Triticum sp., οικ. Poaceae
     6.5.1.      Γενικά στοιχεία – Καταγωγή και εξάπλωση
     6.5.2.      Οικονομική σημασία
     6.5.3.      Καλλιέργεια στην Ελλάδα
     6.5.4.      Εξέλιξη – Ταξινόμηση
     6.5.5.      Βοτανική περιγραφή
     6.5.6.      Βιολογικός κύκλος – αύξηση και ανάπτυξη267
     6.5.7.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     6.5.8.      Καλλιεργητική τεχνική
          6.5.8.1. Αμειψισπορά
          6.5.8.2. Κατεργασία εδάφους 
          6.5.8.3. Σπορά
          6.5.8.4. Λίπανση
          6.5.8.5. Άρδευση
          6.5.8.6. Διαχείριση ζιζανίων
          6.5.8.7. Φυτοπροστασία
          6.5.8.8. Συγκομιδή
     6.5.9.      Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
6.6. Κριθάρι Hordeum vulgare
     6.6.1.      Γενικά στοιχεία – Kαταγωγή και εξάπλωση
     6.6.2.      Οικονομική σημασία
     6.6.3.      Καλλιέργεια στην Ελλάδα
     6.6.4.      Βοτανική περιγραφή
     6.6.5.      Βιολογικός κύκλος – Aύξηση και ανάπτυξη
     6.6.6.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     6.6.7.      Καλλιεργητική τεχνική
          6.6.7.1. Αμειψισπορά
          6.6.7.2. Κατεργασία εδάφους
          6.6.7.3. Σπορά
          6.6.7.4. Λίπανση
          6.6.7.5. Άρδευση
          6.6.7.6. Διαχείριση ζιζανίων
          6.6.7.7. Φυτοπροστασία
          6.6.7.8. Συγκομιδή
     6.6.8.      Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
6.7. Βρώμη Avena sativa
     6.7.1.      Γενικά στοιχεία – Καταγωγή και εξάπλωση
     6.7.2.      Οικονομική σημασία
     6.7.3.      Καλλιέργεια στην Ελλάδα
     6.7.4.      Βοτανική περιγραφή
     6.7.5.     Βιολογικός κύκλος – Aύξηση και ανάπτυξη
     6.7.6.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     6.7.7.      Καλλιεργητική τεχνική
          6.7.7.1. Αμειψισπορά
          6.7.7.2. Κατεργασία εδάφους
          6.7.7.3. Σπορά
          6.7.7.4. Λίπανση
          6.7.7.5. Άρδευση
          6.7.7.6. Διαχείριση ζιζανίων
          6.7.7.7. Φυτοπροστασία
          6.7.7.8. Συγκομιδή
     6.7.8.     Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
6.8. Σίκαλη Secale cereale
     6.8.1.      Γενικά στοιχεία – Καταγωγή και εξάπλωση
     6.8.2.      Οικονομική σημασία
     6.8.3.      Καλλιέργεια στην Ελλάδα
     6.8.4.      Βοτανική περιγραφή
     6.8.5.      Βιολογικός κύκλος – Αύξηση και ανάπτυξη
     6.8.6.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     6.8.7.      Καλλιεργητική τεχνική
          6.8.7.1. Αμειψισπορά
          6.8.7.2. Κατεργασία εδάφους
          6.8.7.3. Σπορά
          6.8.7.4. Λίπανση
          6.8.7.5. Άρδευση
          6.8.7.6. Διαχείριση ζιζανίων
          6.8.7.7. Φυτοπροστασία
          6.8.7.8. Συγκομιδή
     6.8.8.      Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
6.9. Τριτικάλε Ή σιταρόβριζα Χ Triticosecale Wittmack
     6.9.1.     Γενικά στοιχεία – Καταγωγή και εξάπλωση
     6.9.2.      Οικονομική σημασία
     6.9.3.      Καλλιέργεια στην Ελλάδα
     6.9.4.      Βοτανική περιγραφή
     6.9.5.      Βιολογικός κύκλος – Aύξηση και ανάπτυξη
     6.9.6.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     6.9.7.      Καλλιεργητική τεχνική
          6.9.7.1. Αμειψισπορά
          6.9.7.2. Κατεργασία εδάφους
          6.9.7.3. Σπορά
          6.9.7.4. Λίπανση
          6.9.7.5. Άρδευση
          6.9.7.6. Διαχείριση ζιζανίων
          6.9.7.7. Φυτοπροστασία
          6.9.7.8. Συγκομιδή
     6.9.8.     Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
Εαρινά σιτηρά
6.10. Αραβόσιτος Zea mays
     6.10.1. Γενικά στοιχεία – Καταγωγή και εξάπλωση
     6.10.2. Οικονομική σημασία
     6.10.3. Καλλιέργεια στην Ελλάδα
     6.10.4. Εξέλιξη – Ταξινόμηση – Ομάδες αραβοσίτου
          6.10.4.1. Οδοντοειδής αραβόσιτος (Zea mays indentata – dent corn)
          6.10.4.2. Σκληρόκοκκος αραβόσιτος (Zea mays indurata – flint corn)
          6.10.4.3. Αμυλώδης αραβόσιτος (Zea mays amylacea – flour corn)
          6.10.4.4. Σακχαρώδης αραβόσιτος (Zea mays saccharata – sweet corn)
          6.10.4.5. Μικρόκοκκος αραβόσιτος (Zea mays everta – pop corn –
          σχαζόμενος)
 6.10.4.6. Κηρώδης αραβόσιτος (Zea mays ceratina – waxy corn)
          6.10.4.7. Επενδεδυμένος αραβόσιτος (Zea mays tunicata – pod corn)
     6.10.5.     Βοτανική περιγραφή
     6.10.6.     Βιολογικός κύκλος – Αύξηση και ανάπτυξη
     6.10.7.     Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     6.10.8.     Καλλιεργητική τεχνική
          6.10.8.1. Αμειψισπορά
          6.10.8.2. Κατεργασία εδάφους
          6.10.8.3. Σπορά
          6.10.8.4. Λίπανση
          6.10.8.5. Άρδευση
          6.10.8.6. Διαχείριση ζιζανίων
          6.10.8.7. Φυτοπροστασία
          6.10.8.8. Συγκομιδή
     6.10.9.    Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
6.11. Ρύζι Oryza sativa
     6.11.1.     Γενικά στοιχεία – Καταγωγή και εξάπλωση
     6.11.2.     Οικονομική σημασία
     6.11.3.     Καλλιέργεια στην Ελλάδα
     6.11.4.     Εξέλιξη – Ταξινόμηση
          6.11.4.1. Οικολογικά κριτήρια
          6.11.4.2. Φυσιολογικά κριτήρια
          6.11.4.3. Τεχνολογικά κριτήρια
     6.11.5.     Βοτανική περιγραφή
     6.11.6.     Βιολογικός κύκλος – Αύξηση και ανάπτυξη
     6.11.7.     Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     6.11.8.     Καλλιεργητική τεχνική
          6.11.8.1. Αμειψισπορά
          6.11.8.2. Κατεργασία εδάφους
          6.11.8.3. Εγκατάσταση των φυτών
          6.11.8.4. Λίπανση
          6.11.8.5. Άρδευση
          6.11.8.6. Διαχείριση ζιζανίων
          6.11.8.7. Φυτοπροστασία
          6.11.8.8. Συγκομιδή
     6.11.9.    Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
6.12. Σόργο Sorghum bicolor
     6.12.1.     Γενικά στοιχεία – Καταγωγή και εξάπλωση
     6.12.2.     Οικονομική σημασία
     6.12.3.     Καλλιέργεια στην Ελλάδα
     6.12.4.     Εξέλιξη – Ταξινόμηση
          6.12.4.1. Σόργα καρποδοτικά
          6.12.4.2. Σόργα γλυκά (ζαχαρούχα)
          6.12.4.3. Σόργα σαρωθροποιίας
          6.12.4.4. Σόργα χορτοδοτικά
     6.12.5.    Βοτανική περιγραφή
     6.12.6.    Βιολογικός κύκλος – Αύξηση και ανάπτυξη
     6.12.7.    Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     6.12.8.    Καλλιεργητική τεχνική
          6.12.8.1. Αμειψισπορά
          6.12.8.2. Κατεργασία εδάφους
          6.12.8.3. Σπορά
          6.12.8.4. Λίπανση
          6.12.8.5. Άρδευση
          6.12.8.6. Διαχείριση ζιζανίων
          6.12.8.7. Φυτοπροστασία
          6.12.8.8. Συγκομιδή
     6.12.9. Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
6.13. Κεχρί
     6.13.1.     Γενικά στοιχεία – καταγωγή και εξάπλωση
     6.13.2.     Οικονομική σημασία
     6.13.3.     Καλλιέργεια στην Ελλάδα
     6.13.4.     Εξέλιξη – Ταξινόμηση
     6.13.5.     Βοτανική περιγραφή
          6.13.5.1. Κοινό κεχρί (Panicum miliaceum L.)
          6.13.5.2. Ιταλικό κεχρί (Setaria italica L.)
          6.13.5.3. Μαργαριτώδες κεχρί (Pennisetum glaucum L.)
     6.13.6. Βιολογικός κύκλος – Αύξηση και ανάπτυξη
     6.13.7. Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     6.13.8. Καλλιεργητική τεχνική
          6.13.8.1. Αμειψισπορά
          6.13.8.2. Κατεργασία εδάφους
          6.13.8.3. Σπορά
          6.13.8.4. Λίπανση
          6.13.8.5. Άρδευση
          6.13.8.6. Διαχείριση ζιζανίων
          6.13.8.7. Φυτοπροστασία
          6.13.8.8. Συγκομιδή
     6.13.9.    Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
Βιβλιογραφία
Κεφάλαιο 7 Ψυχανθή
Ηλίας Τραυλός
7.1. Εισαγωγικά στοιχεία
7.2. Αμειψισπορά και προετοιμασία εδάφους
7.3. ΦΑΣΟΛΙ Phaseolus sp
     7.3.1.     Γενικά στοιχεία
     7.3.2.      Βοτανική περιγραφή
          7.3.2.1. Σπόροι και λοβοί
          7.3.2.2. Ριζικό σύστημα
          7.3.2.3. Υπέργειο τμήμα
     7.3.3.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     7.3.4.      Καλλιεργητική τεχνική
7.4. ΦΑΚΗ Lens culinaris
     7.4.1.      Γενικά στοιχεία
     7.4.2.      Βοτανική περιγραφή
 7.4.2.1. Σπόροι και λοβοί
 7.4.2.2. Ριζικό σύστημα
 7.4.2.3. Υπέργειο τμήμα
     7.4.3.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     7.4.4.      Καλλιεργητική τεχνική
7.5. ΜΠΙΖΕΛΙ Pisum spp
     7.5.1.      Γενικά στοιχεία
     7.5.2.      Βοτανική περιγραφή
 7.5.2.1. Σπόροι και λοβοί
 7.5.2.2. Ριζικό σύστημα
 7.5.2.3. Υπέργειο τμήμα
     7.5.3.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     7.5.4.      Καλλιεργητική τεχνική
7.6. ΚΟΥΚΙΑ Vicia faba
     7.6.1.      Γενικά στοιχεία
     7.6.2.      Βοτανική περιγραφή
 7.6.2.1. Σπόροι και λοβοί
 7.6.2.2. Ριζικό σύστημα
 7.6.2.3. Υπέργειο τμήμα
     7.6.3.     Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     7.6.4.      Καλλιεργητική τεχνική
7.7. ΡΕΒΙΘΙ Cicer arietinum
     7.7.1.      Γενικά στοιχεία
     7.7.2.      Βοτανική περιγραφή
          7.7.2.1. Σπόροι και λοβοί
          7.7.2.2. Ριζικό σύστημα
          7.7.2.3. Υπέργειο τμήμα
     7.7.3.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     7.7.4.      Καλλιεργητική τεχνική
7.8. ΛΑΘΟΥΡΙ Lathyrus sp
     7.8.1.      Γενικά στοιχεία
     7.8.2.      Βοτανική περιγραφή
     7.8.3.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     7.8.4.      Καλλιεργητική τεχνική
7.9. ΛΟΥΠΙΝΟ Lupinus sp.
     7.9.1.      Γενικά στοιχεία
     7.9.2.      Βοτανική περιγραφή
     7.9.3.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     7.9.4.      Καλλιεργητική τεχνική
7.10. ΣΟΓΙΑ Glycine max
     7.10.1.     Γενικά στοιχεία
     7.10.2.    Βοτανική περιγραφή
     7.10.3.     Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     7.10.4.     Καλλιεργητική τεχνική
7.11. ΑΡΑΧΙΔΑ Arachis hypogaea
     7.11.1.     Γενικά στοιχεία
     7.11.2.     Βοτανική περιγραφή
     7.11.3.     Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     7.11.4.     Καλλιεργητική τεχνική
7.12. ΒΙΚΟΣ Vicia sativa
     7.12.1.     Γενικά στοιχεία
     7.12.2.     Βοτανική περιγραφή
     7.12.3.     Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     7.12.4.     Καλλιεργητική τεχνική
7.13. ΜΗΔΙΚΗ Medicago sativa
     7.13.1.     Γενικά στοιχεία
     7.13.2.     Βοτανική περιγραφή
     7.13.3.     Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     7.13.4.     Καλλιεργητική τεχνική
7.14. ΤΡΙΦΥΛΛΙ Trifolium sp.
     7.14.1.     Γενικά στοιχεία
     7.14.2.     Βοτανική περιγραφή
     7.14.3.     Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
7.14.4.     Καλλιεργητική τεχνική
Βιβλιογραφία
Κεφάλαιο 8 Βιομηχανικά φυτά
Ηλίας Τραυλός
8.1. Εισαγωγικά στοιχεία
8.2. Βαμβάκι Gossypium hirsutum L., οικ. Malvaceae
     8.2.1.      Γενικά στοιχεία
     8.2.2.      Βοτανική περιγραφή
          8.2.2.1. Ριζικό σύστημα
          8.2.2.2. Υπέργειο τμήμα
     8.2.3.      Ποικιλίες και ανάγκες βελτίωσης
     8.2.4.      Βιολογικός κύκλος – Αύξηση και ανάπτυξη
     8.2.5.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
          8.2.5.1. Κλίμα
          8.2.5.2. Έδαφος
     8.2.6.      Καλλιεργητική τεχνική
          8.2.6.1. Σπορά
          8.2.6.2. Αμειψισπορά
          8.2.6.3. Κατεργασία εδάφους
          8.2.6.4. Άρδευση
          8.2.6.5. Λίπανση
          8.2.6.6. Διαχείριση ζιζανίων
          8.2.6.7. Φυτοπροστασία
          8.2.6.8. Εφαρμογή φωτορυθμιστικών ουσιών
          8.2.6.9. Αποφύλλωση
          8.2.6.10. Συγκομιδή
     8.2.7.     Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
8.3. Καπνός Nicotiann tabacum L., oικ. Solanaceae
     8.3.1.      Γενικά στοιχεία
     8.3.2.      Η καλλιέργεια του καπνού στην Ελλάδα και η σημασία της
     8.3.3.      Βοτανική περιγραφή
          8.3.3.1. Ριζικό σύστημα
          8.3.3.2. Υπέργειο τμήμα
     8.3.4.      Κλάσεις και τύποι καπνών
     8.3.5.      Βιολογικός κύκλος – Αύξηση και ανάπτυξη
          8.3.5.1. Φύτρωμα του σπόρου και ανάπτυξη στα σπορεία
          8.3.5.2. Ανάπτυξη των φυτών
     8.3.6.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
          8.3.6.1. Κλίμα
          8.3.6.2. Έδαφος
     8.3.7.      Καλλιεργητική τεχνική
          8.3.7.1. Σπορά
          8.3.7.2. Μεταφύτευση
          8.3.7.3. Αμειψισπορά
          8.3.7.4. Κατεργασία εδάφους
          8.3.7.5. Άρδευση
 8.3.7.6. Λίπανση
          8.3.7.7. Διαχείριση ζιζανίων
          8.3.7.8. Φυτοπροστασία
          8.3.7.9. Συγκομιδή
          8.3.7.10. Αποξήρανση και χωρική επεξεργασία
     8.3.8.      Ποιοτικά χαρακτηριστικά
8.4. ΤΕΥΤΛΑ Beta vulgaris L., οικ. Chenopodiaceae
     8.4.1.      Γενικά στοιχεία – Καταγωγή και εξάπλωση
     8.4.2.      Βοτανική περιγραφή – Ποικιλίες-υβρίδια
          8.4.2.1. Ριζικό σύστημα
          8.4.2.2. Υπέργειο τμήμα
     8.4.3.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
          8.4.3.1. Κλίμα
          8.4.3.2. Έδαφος
     8.4.4.      Καλλιεργητική τεχνική
          8.4.4.1. Σπορά
          8.4.4.2. Αμειψισπορά
          8.4.4.3. Κατεργασία εδάφους
          8.4.4.4. Άρδευση
          8.4.4.5. Λίπανση
          8.4.4.6. Διαχείριση ζιζανίων
          8.4.4.7. Φυτοπροστασία
          8.4.4.8. Συγκομιδή
     8.4.5.      Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
8.5. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΤΟΜΑΤΑ Solanum lycopersicum L., οικ. Solanaceae
     8.5.1.      Γενικά στοιχεία – Καταγωγή και εξάπλωση
     8.5.2.      Βοτανική περιγραφή – Ποικιλίες-υβρίδια
          8.5.2.1. Ριζικό σύστημα
          8.5.2.2. Υπέργειο τμήμα
     8.5.3.      Βιολογικός κύκλος – Αύξηση και ανάπτυξη
     8.5.4. Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
          8.5.4.1. Κλίμα
          8.5.4.2. Έδαφος
     8.5.5. Καλλιεργητική τεχνική
          8.5.5.1. Σπορά και μεταφύτευση
          8.5.5.2. Αμειψισπορά
          8.5.5.3. Κατεργασία εδάφους
          8.5.5.4. Άρδευση
          8.5.5.5. Λίπανση
          8.5.5.6. Διαχείριση ζιζανίων
          8.5.5.7. Φυτοπροστασία
          8.5.5.8. Συγκομιδή
     8.5.6.      Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
Βιβλιογραφία
Κεφάλαιο 9 Ελαιούχα φυτά
Παναγιώτα Παπαστυλιανού
9.1. Εισαγωγικά στοιχεία
9.2. Ηλίανθος Helianthus annuus, οικ. Αsteraceae
     9.2.1.      Γενικά στοιχεία – Καταγωγή και εξάπλωση
     9.2.2.      Οικονομική σημασία
     9.2.3.      Ταξινόμηση – Βοτανική περιγραφή
     9.2.4.      Βιολογικός κύκλος – Αύξηση και ανάπτυξη
     9.2.5.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     9.2.6.      Καλλιεργητική τεχνική
     9.2.7.      Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
9.3. Ελαιοκράμβη Brassica napus, οικ. Βrassicaceae
     9.3.1.      Γενικά στοιχεία – Καταγωγή και εξάπλωση
     9.3.2.      Οικονομική σημασία
     9.3.3.      Ταξινόμηση – Βοτανική περιγραφή
     9.3.4.      Βιολογικός κύκλος – Αύξηση και ανάπτυξη
     9.3.5.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     9.3.6.      Καλλιεργητική τεχνική
     9.3.7.      Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
9.4. Σουσάμι Sesamum indicum, οικ. Pedaliaceae
     9.4.1.      Γενικά στοιχεία – Καταγωγή και εξάπλωση
     9.4.2.      Οικονομική σημασία
     9.4.3.      Ταξινόμηση – Βοτανική περιγραφή
     9.4.4.      Βιολογικός κύκλος – Αύξηση και ανάπτυξη
     9.4.5.      Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     9.4.6.      Καλλιεργητική τεχνική
     9.3.7.      Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
Βιβλιογραφία
Κεφάλαιο 10 Κλωστικά φυτά
Παναγιώτα Παπαστυλιανού
10.1. Εισαγωγικά στοιχεία
10.2. Λινάρι Linum usitatissimum, οικ. Linaceae
     10.2.1.     Γενικά στοιχεία – Καταγωγή και εξάπλωση
     10.2.2.     Οικονομική σημασία
     10.2.3.     Ταξινόμηση – Βοτανική περιγραφή
     10.2.4.     Βιολογικός κύκλος – Αύξηση και ανάπτυξη
     10.2.5.     Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     10.2.6.     Καλλιεργητική τεχνική
     10.2.7.     Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
10.3. Καννάβη Cannabis sativa, οικ. Cannabaceae
     10.3.1.     Γενικά στοιχεία – Καταγωγή και εξάπλωση
     10.3.2.     Οικονομική σημασία
     10.3.3.     Ταξινόμηση – Βοτανική περιγραφή
     10.3.4.     Βιολογικός κύκλος – Αύξηση και ανάπτυξη
     10.3.5.     Προσαρμοστικότητα – Οικολογικές απαιτήσεις
     10.3.6.     Καλλιεργητική τεχνική
     10.3.7.     Προϊόντα και ποιοτικά χαρακτηριστικά
Βιβλιογραφία
Οι συγγραφείς
Ευρετήριο