Η τέχνη του στίχου

Η τέχνη του στίχου
Διαλέξεις Charles Eliot Norton 1967-1968

Όταν ο Μπόρχες πήγε στο Χάρβαρντ το φθινόπωρο του 1967 για μια σειρά έξι ομιλιών στο πλαίσιο των «Διαλέξεων Νόρτον» εθεωρείτο κορυφαίος συγγραφέας ήδη από καιρό. Με τον γνωστό αυτοεπιτιμητικό του τρόπο, ισχυριζόταν πως είναι ένα είδος Αόρατου Ανθρώπου στην ίδια του τη χώρα, ενώ οι Βορειοαμερικανοί σύγχρονοί του έδειχναν βέβαιοι (και όχι από ευγένεια) ότι ήταν από τα ονόματα που προορίζονταν να επιβιώσουν και στο μακρινό μέλλον. Γνωρίζουμε ότι, έως τώρα, δεν έκαναν λάθος: ο Μπόρχες αντιστάθηκε στη συνήθη φθορά του χρόνου και η γοητεία και η δύναμη της γραφής του παρέμεινε αμείωτη. Για περισσότερα από τριάντα χρόνια οι έξι διαλέξεις του δεν έφτασαν στο τυπογραφείο και οι κασέτες τους μάζευαν σκόνη στο έρημο υπόγειο μιας βιβλιοθήκης. Όταν μάζεψαν αρκετή σκόνη, βρέθηκαν, εκδόθηκαν στα αγγλικά και τώρα μεταφράστηκαν στα ελληνικά. Η τέχνη του στίχου είναι μια εισαγωγή στη λογοτεχνία, στο λογοτεχνικό γούστο και στον ίδιο τον Μπόρχες.

«Tο κεντρικό γεγονός της ζωής μου αποτέλεσε η ύπαρξη των λέξεων και η δυνατότητα να υφαίνω αυτές τις λέξεις σε ποίηση».

«Τί σημαίνει για μένα να είμαι συγγραφέας; Σημαίνει απλώς το να είμαι πιστός στη φαντασία μου. Όταν γράφω κάτι, το σκέφτομαι όχι ως πραγματικά αληθινό (το απλό γεγονός είναι ένα πλέγμα από περιστάσεις και τυχαία συμβάντα), αλλά ως αληθινό ως προς κάτι βαθύτερο. Όταν καταστρώνω μια πλοκή, τη γράφω γιατί κατά κάποιον τρόπο πιστεύω σʼ αυτήν – όχι όπως πιστεύει κάποιος στην ιστορία αλλά όπως πιστεύει σε ένα όνειρο ή σε μιαν ιδέα».

«Ο Whistler είπε: «Η Τέχνη συμβαίνει». Δηλαδή, υπάρχει κάτι το μυστηριώδες στην τέχνη. Θα ήθελα να διαβάσω τη φράση του με ένα νέο νόημα. Θα έλεγα: Η τέχνη συμβαίνει κάθε φορά που διαβάζουμε ένα ποίημα».

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Το Αίνιγμα της Ποίησης
Η Μεταφορά
O Τρόπος της Αφήγησης
Μουσική των λέξεων και μετάφραση
Σκέψη και Ποίηση
Tο πιστεύω ενός ποιητή
Σημειώσεις του επιμελητή
Γιʼ αυτή την εύστροφη τέχνη