Ελληνική γεωργία και γεωργικά συστήματα

Ελληνική γεωργία και γεωργικά συστήματα
Το οδοιπορικό της γεωργίας από την προεπαναστατική έως τη σύγχρονη εποχή

Σε κάθε µορφή γεωργίας που επικρατεί σε ένα τόπο είναι αναπόφευκτο και εµφανές το αποτύπωµα του παρελθόντος. Για να κατανοήσουµε το παρόν των σύγχρονων µορφών γεωργίας έλεγε ο D.B. Grigg (1974), µελετώντας τη διαµόρφωση των γεωργικών συστηµάτων στον κόσµο, είναι απαραίτητο να γνωρίζουµε κάτι για την ιστορική τους εξέλιξη. Το παρόν βιβλίο αποτελεί µια επιτοµή της ελληνικής γεωργίας και των γεωργικών συστηµάτων, ακολουθώντας το οδοιπορικό τους από πολύ παλαιότερες εποχές. Το πρώτο µέρος του διατρέχει την περίοδο από την προεπαναστατική εποχή έως τα µέσα του εικοστού αιώνα, µη παραλείποντας µια σύντοµη µατιά στην οργάνωση της γεωργίας και του αγροτικού χώρου από την κλασική εποχή έως την οθωµανική κατοχή. Το δεύτερο και πιο εκτενές µέρος διατρέχει την µεταπολεµική περίοδο έως σήµερα.
Η ύλη του πρώτου µέρους πραγµατεύεται την εξέλιξη της γεωργίας στο νεοελληνικό κράτος κατά χαρακτηριστικές ιστορικές περιόδους, οι οποίες άφησαν τα δικά τους αποτυπώµατα στην εξέλιξή της. Την πρώτη περίοδο, της ατελούς ανάπτυξης της γεωργίας έως το 1870, τη δεύτερη έως το 1922, που σηµατοδότησε µια εποχή σηµαντικής προόδου και την τρίτη της γενικότερης αναγέννησης του πρωτογενή τοµέα την εποχή του µεσοπολέµου. Στο δεύτερο µέρος, η διαµόρφωση των παραγωγικών προτύπων στη διαδροµή της µεταπολεµικής περιόδου εξετάζεται υπό το πρίσµα των οικονοµικών µεγεθών που σκιαγραφούν τη θέση του πρωτογενή τοµέα στη συνολική οικονοµία της χώρας και των πολιτικών αγροτικής ανάπτυξης της περιόδου πριν και µετά την ένταξη στην Ε.Ε. Η εικόνα των εγγείων διαρθρώσεων αναδεικνύει χρονίζοντα προβλήµατα της γεωργίας. Οι αναδιαρθρώσεις των καλλιεργειών, τα εναλλακτικά συστήµατα καλλιεργειών, τα συστήµατα κάθε επί µέρους κλάδου της κτηνοτροφίας, τα διαρθρωτικά τους προβλήµατα και οι προοπτικές τους φωτίζουν την εξελικτική πορεία και τη σύγχρονη εικόνα στους κλάδους της φυτικής και ζωικής παραγωγής. Η πραγµάτευση   της εργασίας και των εργασιακών προσαρµογών στην οικογενειακή εκµετάλλευση, της γήρανσης, της πολυαπασχόλησης και της διαφοροποίησης των δραστηριοτήτων του αγροτικού νοικοκυριού στο πλαίσιο µιας πολυλειτουργικής γεωργίας, ολοκληρώνουν την εικόνα του οδοιπορικού της µεταπολεµικής περιόδου.
Η επισήµανση ορισµένων σύγχρονων προκλήσεων σε διάφορους επί µέρους τοµείς έρχεται, υπό µορφή επιλόγου, να ολοκληρώσει την ύλη του πονήµατος και το σκοπό του να ιχνηλατήσει το αποτύπωµα των οικονοµικοκοινωνικών συνθηκών και των επιλογών των αγροτικών πολιτικών στη διαχρονική   εξέλιξη της γεωργίας και των γεωργικών συστηµάτων.