Περιβαλλοντική εκπαίδευση: Περιβάλλον, αειφορία

Περιβαλλοντική εκπαίδευση: Περιβάλλον, αειφορία
Θεωρητικές και παιδαγωγικές προσεγγίσεις

Η υποβάθμιση του περιβάλλοντος είναι μία πραγματικότητα που βιώνουν οι σύγχρονες κοινωνίες. Το βιβλίο αυτό εντάσσεται στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, συμβάλλοντας στην εξοικείωση των εκπαιδευτικών με το περιβαλλοντικό και παιδαγωγικό πλαίσιο της αλλά και στην καλλιέργεια ατόμων ικανών να αντιμετωπίσουν αυτό το ζήτημα.
Η αναθεώρηση της σχέσης ανθρώπου-κοινωνίας-περιβάλλοντος καθίσταται πλέον αναγκαία, μέσω της ολιστικής προσέγγισης των περιβαλλοντικών προβλημάτων και την διερεύνηση σε βάθος τόσο του συστήματος αξιών που τα προκαλεί όσο και των επιλογών που γίνονται σε ατομικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο που τα διαιωνίζει. Το πλέον αναγκαίο βήμα όμως για την επίλυση ενός προβλήματος είναι ο καθορισμός και η κατανόησή του, πράγμα που επιχειρείται σε αυτήν την μελέτη.
Αναπτύσσονται έτσι ζητήματα σχετικά με την ποιότητα του περιβάλλοντος και τις κοινωνικές ανισότητες που δημιουργούνται μεταξύ και εντός των χωρών και αφορούν την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, εισάγοντας την έννοια της περιβαλλοντικής δικαιοσύνής αλλά και του ρόλου της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στη διαμόρφωση πολιτικού λόγου προς αυτήν την κατεύθυνση.
Καταγράφεται επίσης η διαχρονική πορεία της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης από τη θεσμοθέτηση της το 1970 μέσα από τις διεθνείς συναντήσεις που καθόρισαν το περιβαλλοντικό και παιδαγωγικό της πλαίσιο. Τίθεται παράλληλα το ερώτημα για την σχέση της με την "αειφορική ανάπτυξη" και το ρόλο που είναι δυνατόν να διαδραματίζει στο περιβαλλοντικό γίγνεσθαι των σύγχρονων κοινωνιών.
Παρουσιάζονται νέα παιδαγωγικά εργαλεία όπως οι μέθοδοι συζήτησης, τα παιχνίδια ρόλων, η προσομοίωση καταστάσεων σε ηλεκτρονικό υπολογιστή, οι μέθοδοι μελέτης περιβαλλοντικών θεμάτων εκτός σχολικής αίθουσας, ο καταιγισμός ιδεών, η χαρτογράφηση εννοιών, η μέθοδος project. Πρόκειται για μεθόδους ενθάρρυνσης της βιωματικής γνώσης, αναγκαία για κάθε επίπεδο εκπαίδευσης, πόσο μάλλον όταν αντικείμενο ανάλυσης είναι το περιβάλλον.
Αναδεικνύεται λοιπόν η σημασία της κατανόησης του περιβάλλοντος ως ολότητας μέσω της εποικοδομητικής προσέγγισης της γνώσης, της συνεργατικής μάθησης, της διαθεματικότητας, της καλλιέργειας αξιών και της κριτικής σκέψης. Ταυτόχρονα αναλύονται και τεκμηριώνονται θεωρητικά οι παιδαγωγικές μέθοδοι οι οποίες μπορούν να συμβάλουν στην προαγωγή του χαρακτήρα και των στόχων της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, ενώ αναφέρονται παραδείγματα εφαρμογών στη σχολική πραγματικότητα.