Ζιζανιολογία και γεωργία
Τα ζιζάνια συγκαταλέγονται ανάµεσα στους σηµαντικότερους εχθρούς των καλλιεργειών, µε τις αποδόσεις πολλών από αυτές να µειώνονται σηµαντικά λόγω του ανταγωνισµού µε τα ζιζάνια. Η άλλη όψη του «νοµίσµατος» της παρουσίας ειδών µε αρνητική οικονοµική ή οικολογική επίδραση σε ορισµένο τόπο και χρόνο είναι µια ενδεχόµενη αξιοποίηση ή εργαλειοποίηση των ζιζανίων. Η Γεωργία και η Ζιζανιολογία, τόσο στη χώρα µας όσο και διεθνώς, βρίσκονται ξεκάθαρα σε ένα µεταίχµιο και θα πρέπει να ισορροπήσουν µεταξύ παραγωγικότητας, άρα και κερδοφορίας, και ενός θετικού (ή τουλάχιστον λιγότερο αρνητικού) περιβαλλοντικού και κοινωνικού αποτυπώµατος. Το επιστηµονικό αυτό πόνηµα περιγράφει και αναλύει έννοιες, αρχές και βασικές γνώσεις Ζιζανιολογίας και Γεωργίας παραθέτοντας σύγχρονα δεδοµένα από την ελληνική και τη διεθνή βιβλιογραφία.
Συγκεκριµένα, στο βιβλίο αυτό αναπτύσσονται ενότητες σχετικές µε τη βιολογία και την οικολογία των ζιζανίων, τις αλληλεπιδράσεις τους µε τις καλλιέργειες, τα περισσότερο κοινά είδη στη χώρα µας, την ολοκληρωµένη τους διαχείριση στο πλαίσιο της ολοκληρωµένης διαχείρισης των καλλιεργειών, τη χηµική καταπολέµηση, το πρόβληµα της ανθεκτικότητας των ζιζανίων στα ζιζανιοκτόνα και τη διαχείρισή του, καθώς και τις νέες τάσεις και προσεγγίσεις στη Ζιζανιολογία και στη Γεωργία. Μεταξύ άλλων, ιδιαίτερη έµφαση δίνεται σε µη χηµικές µεθόδους διαχείρισης των ζιζανίων (καλλιεργητικές, µηχανικές, θερµικές κ.ά.), καθώς και στις νέες τάσεις και προσεγγίσεις, στις καινοτόµες µεθόδους και στα συστήµατα υποστήριξης λήψης αποφάσεων. Ένα βιβλίο για τους φοιτητές τριτοβάθµιας εκπαίδευσης των Γεωπονικών Σχολών και Τµηµάτων της χώρας µας, το οποίο απευθύνεται επίσης σε γεωπόνους, συµβούλους, ερευνητές, αλλά και σε όλους όσοι ασχολούνται γενικότερα µε τη Ζιζανιολογία και τη Γεωργία.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος
1.ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ ΖΙΖΑΝΙΩΝ
1.1. Η έννοια του ζιζανίου
1.2. Χαρακτηριστικά των ζιζανίων
1.3. Κατάταξη ζιζανίων
1.4. Αναπαραγωγή
1.5. Επιδράσεις των ζιζανίων
1.5.1. Θετικές επιδράσεις
1.5.2. Αρνητικές επιδράσεις
1.6. Αλληλεπιδράσεις ζιζανίων και καλλιεργειών
1.6.1. Ανταγωνισμός ζιζανίων και καλλιεργειών
1.6.1.1. Παράγοντες που επηρεάζουν τον ανταγωνισμό
1.6.1.2. Δείκτες και μελέτες ανταγωνισμού
1.6.2 Αλληλοπάθεια ζιζανίων και καλλιεργειών
1.7. Πληθυσμιακή πυκνότητα και επισκοπήσεις ζιζανίων
1.7.1. Μεθοδολογία επισκοπήσεων ζιζανίων
1.7.2. Πληθυσμιακοί δείκτες και δείκτες αφθονίας
1.7.3. Ανάλυση δεδομένων και χαρτογράφηση ζιζανίων
1.8. Κοινά ζιζάνια στην Ελλάδα
1.9. Ειδικές κατηγορίες ζιζανίων
1.9.1. Ζιζάνια-εισβολείς
1.9.2. Παρασιτικά ζιζάνια
1.9.3. Αλλεργιογόνα και δηλητηριώδη ζιζάνια
Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης
Βιβλιογραφία
2.ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΖΙΖΑΝΙΩΝ
2.1. Συστήματα ολοκληρωμένης διαχείρισης
2.2. Προληπτικές μέθοδοι διαχείρισης ζιζανίων
2.3. Καλλιεργητικές πρακτικές
2.3.1. Πυκνή σπορά
2.3.2. Ψευδοσπορά
2.3.3. Αμειψισπορά
2.3.4. Συγκαλλιέργεια
2.3.5. Ανταγωνιστικές-αλληλοπαθητικές καλλιέργειες-ποικιλίες
2.3.6. Φυτοκάλυψη εδάφους
2.3.7. Επίστρωση και ενσωμάτωση
2.4. Μηχανικές και φυσικές μέθοδοι
2.4.1. Βοτάνισμα και σκάλισμα
2.4.2. Εδαφοκατεργασία
2.4.3. Στελεχοκοπή
2.4.4. Ηλιοαπολύμανση
2.4.5. Διαχείριση νερού (κατάκλυση και αποστράγγιση)
2.5. Βιολογικές μέθοδοι
2.6. Χημική καταπολέμηση
2.7. Θερμικές και άλλες μέθοδοι
2.8. Κατώφλι οικονομικότητας
2.9. Αγροοικολογική προσέγγιση για τη διαχείριση της ζιζανιοχλωρίδας
Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης
Βιβλιογραφία
3.ΧΗΜΙΚΗ ΚΑΤΑΠΟΛΕΜΗΣΗ ΖΙΖΑΝΙΩΝ ΚΑΙ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΖΙΖΑΝΙΩΝ ΣΕ ΖΙΖΑΝΙΟΚΤΟΝΑ
3.1. Υφιστάμενη κατάσταση και νομοθεσία - Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα χημικής καταπολέμησης ζιζανίων
3.2. Κατηγορίες ζιζανιοκτόνων
3.3. Μηχανισμοί και τρόποι δράσης ζιζανιοκτόνων
3.3.1. Παρεμπόδιση φωτοχημικών διεργασιών
3.3.2. Παρεμβάσεις στον μεταβολισμό των κυττάρων
3.3.3. Παρεμπόδιση αύξησης κυττάρων
3.4. Εκλεκτικότητα ζιζανιοκτόνων
3.5. Ζιζανιοκτόνα και έδαφος
3.5.1. Παραμονή ή υπολειμματική δράση ζιζανιοκτόνων
3.5.2. Ιδιότητες και εφαρμογή ζιζανιοκτόνων
3.5.3. Εδαφοκλιματικοί παράγοντες
3.5.4. Βλάστηση
3.6. Σκευάσματα ζιζανιοκτόνων
3.7. Εφαρμογή ζιζανιοκτόνων
3.7.1. Μέσα εφαρμογής ζιζανιοκτόνων
3.7.2. Τεχνική και προετοιμασία ψεκασμού, ανάμιξη και συνδυαστικότητα ζιζανιοκτόνων
3.7.3. Πληροφορίες ετικέτας ζιζανιοκτόνων, μέτρα προστασίας και διαχείριση κενών συσκευασίας
3.8. Ανθεκτικότητα ζιζανίων σε ζιζανιοκτόνα
3.9. Μηχανισμοί ανάπτυξης ανθεκτικότητας ζιζανίων σε ζιζανιοκτόνα
3.9.1. Μηχανισμοί ανθεκτικότητας που οφείλονται σε τροποποίηση της θέσης δράσης (Target site, TSR)
3.9.2. Ανθεκτικότητα που δεν οφείλεται σε τροποποίηση της θέσης δράσης του ζιζανιοκτόνου (Non-Target site, NTSR)
3.10. Εξέλιξη φαινομένου ανθεκτικότητας και μέθοδοι επιβεβαίωσης
3.10.1. Η εξέλιξη της ανθεκτικότητας στην Ελλάδα και σε παγκόσμια κλίμακα 3.10.2. Μέθοδοι διάγνωσης και επιβεβαίωσης ανθεκτικών πληθυσμών ζιζανίων 3.11. Διαχείριση προβλημάτων ανθεκτικότητας
Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης
Βιβλιογραφία
4 ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΗ ΖΙΖΑΝΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ 4.1. Είδη φυτοκάλυψης
4.2. Γενετικά τροποποιημένα φυτά με ανθεκτικότητα σε ζιζανιοκτόνα
4.3. Αξιοποίηση του φαινομένου της αλληλοπάθειας
4.4. Συστήματα υποστήριξης αποφάσεων (DSS)
4.5. Κλιματική αλλαγή, ζιζάνια και καλλιέργειες
4.6. Καινοτόμες μέθοδοι βελτιστοποίησης της διαχείρισης των ζιζανίων
4.7. Ζιζάνια και Γεωργία Ακριβείας
4.8. Αξιοποίηση ζιζανίων
4.9. Βιοδιεγέρτες, λιπάσματα και ζιζάνια
4.10. Ζιζάνια και Βιολογική Γεωργία
4.11. Εκπαίδευση και έρευνα
Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης
Βιβλιογραφία
Ευρετήριοελληνικώνόρων
Ευρετήριοαγγλικώνόρων
Ευρετήριο φυτών με την επιστημονική τους ονομασία
Ευρετήριο φυτών με την κοινή τους ονομασία
