Τέσσερα ψάρια
Το μέλλον της τελευταίας άγριας τροφής
Η σχέση μας με τη θάλασσα περνά στις μέρες μας μια μεγάλη, βαθειά αλλαγή. Τρεις δεκαετίες μόνο έχουν περάσει από την εποχή που, σχεδόν, οτιδήποτε προμηθευόμαστε από αυτήν ως τροφή ήταν άγριο αλίευμα.
Σήμερα, η καταστροφική υπεραλίευση, μαζί με μια άνευ προηγουμένου επανάσταση στη βιοτεχνολογία, μας έχουν φέρει στο σημείο όπου τα άγρια ψάρια και αυτά που προέρχονται από υδατοκαλλιέργειες να καταλαμβάνουν πλέον ίσα μέρη μιας πολύπλοκα δομημένης αγοράς.
Βρισκόμαστε μπροστά σ' ένα νέο κατακλυσμό! Κοντά στο χρονικό σημείο που τα παιδιά των παιδιών μας δεν θα είναι σε θέση να γευτούν ένα αληθινό άγριο ψάρι που κολύμπησε ελεύθερο στη θάλασσα.
Στα "Τέσσερα Ψάρια", ο Paul Greenberg, βραβευμένος συγγραφέας και μανιώδης ψαράς από τα παιδικά του χρόνια, μας παίρνει μαζί του σε μια περιπετειώδη αλλά και συναρπαστική εξερεύνηση. Σ' ένα επιστημονικό, γαστριμαργικό, οικονομικό και συχνά λυρικό ταξίδι γνωριμίας με τα τέσσερα ψάρια που κυριαρχούν στη διατροφή μας σήμερα - τον τόνο, το σολομό, το λαβράκι και τον μπακαλιάρο. Εξετάζει την ιστορία τους και διερευνά την κατάσταση που βρίσκεται το καθένα σήμερα, επισημαίνοντας πως η ανθρωπότητα εξημερώνει τώρα τους ωκεανούς - όπως σε περασμένες εποχές έκανε στα χερσαία οικοσυστήματα, τους κάμπους και τα λιβάδια.
Η ανάγκη κάλυψης της τροφής κάνει τον σύγχρονο άνθρωπο να επιλέγει, και πάλι, κάποια ελάχιστα είδη για εξημέρωση και καλλιέργεια, ενώ εγκαταλείπει την πλειοψηφία σε βαθμιαία εγκατάλειψη.
Ο Greenberg γράφει με διαύγεια και απλότητα και αφήνει τα γεγονότα να μιλήσουν μόνα τους.
Επισκεπτόμαστε μεγάλες μονάδες εκτροφής σολομού στη Νορβηγία για να δούμε τις πιο σύγχρονες τεχνικές που εφαρμόζονται εκεί για την παραγωγή εκατομμυρίων τόννων ψαριών κάθε χρόνο. Ταξιδεύουμε στον αρχέγονο ποταμό των Εσκιμώων Γιούπικ για να δούμε από κοντά τους υπέροχους άγριους σολομούς και τη μοναδική επιχείρηση "Δίκαιου Εμπορίου" για ψάρια στον κόσμο. Κατεβαίνουμε στη Μεσόγειο και την Ελλάδα για να μάθουμε πώς εξημερώθηκε το λαβράκι... και πώς μεταβλήθηκε σε παγκόσμια τροφή.
Ο Mark Kurlansky, συγγραφέας του διάσημου βιβλίου "ο Μπακαλιάρος", καλείται σ' ένα τεστ γευσιγνωσίας να βρει ποιος μπακαλιάρος είναι άγριος και ποιος καλλιεργημένος και να σχολιάσει τις διαφορές.
Και τελικά στη Νότια θάλασσα θα ψάξουμε αν υπάρχει εναλλακτική για τον γαλάζιο τόνο που κινδυνεύει με εξαφάνιση.
Τα ψάρια, αποκαλύπτει ο Greenberg, είναι, πράγματι, "η τελευταία άγρια τροφή στον πλανήτη!"
Τα "Τέσσερα Ψάρια" είναι ένα βιβλίο-πλοηγός που μας βοηθά να ταξιδέψουμε στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται σήμερα στις θάλασσες και στο τραπέζι μας και να συνειδητοποιήσουμε τη στρεβλωμένη σχέση μας με τον Ωκεανό και την άγρια ζωή του. Αλλά μας προσφέρει και τη γνώση και τη δυνατότητα να προχωρήσουμε προς ένα μέλλον όπου η υγιής και αειφόρος αλιεία θα είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση.
Το βιβλίο ήταν στη λίστα των bestseller των New York Times και στις επιλογές του New Yorker για το 2010. Το περιοδικό Bon Appetit το επέλεξε ανάμεσα στα 10 καλύτερα βιβλία για το 2010 και το Grist στα 10 καλύτερα βιβλία για τρόφιμα.
