Περί εντοπιότητας και ιδιοτυπίας των τροφίμων

Περί εντοπιότητας και ιδιοτυπίας των τροφίμων
Μια εδαφική προσέγγιση της ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών

Τα τελευταία χρόνια τα τοπικά παραδοσιακά τρόφιμα βρίσκονται στο επίκεντρο της δημόσιας συζήτησης για την ποιότητα και ασφάλεια των διατροφικών προϊόντων, τις ορθές γεωργικές πρακτικές, την ανάδειξη των ιδιαίτερων γνωρισμάτων του τόπου παραγωγής, την ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών σε μια αειφόρο προοπτική. Παράλληλα αναζητούνται τρόποι αποκατάστασης του χαμένου δεσμού μεταξύ γεωργών και αγροτικού χώρου, αλλά και της κοινωνίας γενικότερα με τον αγροτικό κόσμο, τα προϊόντα και τις αξίες του.

Η ταυτότητα των προϊόντων γεωγραφικής ένδειξης αντικατοπτρίζει τη μοναδική σύνδεση μεταξύ τοπικών φυσικών πόρων (κλίμα, έδαφος, βιοποικιλότητα) και πολιτισμικών πόρων (παραδοσιακές γνώσεις, τεχνικές και δεξιότητες) σε μια δεδομένη εδαφική περιοχή. Τα προϊόντα που φέρουν το σήμα της γεωγραφικής τους προέλευσης, όπως η γραβιέρα Νάξου, το τυρί Queijo da Serra από την ορεινή Serra de Estrela της Πορτογαλίας, το ισπανικό ελαιόλαδο Sierra Magina από την Ανδαλουσία ή το ιταλικό Prosciutto di Parma ξεχωρίζουν για την ιδιότυπη γεύση και την ποιότητά τους, οι οποίες συνθέτουν και αναπαριστούν ταυτόχρονα το φυσικό περιβάλλον, την ιστορία και τον πολιτισμό των τόπων παραγωγής τους. Η ανάδειξη του τοπικοποιημένου τροφίμου ως πολιτισμικό κεφάλαιο του τόπου προέλευσης, και όχι απλά ως εμπόρευμα, συμβάλλει στην αξιοποίηση των ιδιότυπων πόρων που βρίσκονται σε λανθάνουσα κατάσταση, στην ενεργοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού και στην παραγωγική διαφοροποίηση των περιοχών συνεισφέροντας ως εκ τούτου στην κατεύθυνση της αειφόρου αγροτικής ανάπτυξης.

Ο συλλογικός τόμος συγκεντρώνει κείμενα της ευρωπαϊκής επιστημονικής ομάδας ERG-SYAL (Localised Agrifood Systems) στα οποία διερευνώνται, μέσω μιας εδαφικής προσέγγισης και πολλών παραδειγμάτων από την ευρωπαϊκή ύπαιθρο, ζητήματα εντοπιότητας και ιδιοτυπίας του τροφίμου ως μοχλού ανάπτυξης των αγροτικών περιοχών.