Γενική βοτανική

Γενική βοτανική
Συγγραφείς:
Γιώργος Αϊβαλάκις
Επίκ. Καθηγητής, Εργαστήριο Φυσιολογίας Φυτών, Γ. Π. Α.
Γεώργιος Καραμπουρνιώτης
Αν. Καθηγητής, Εργαστήριο Φυσιολογίας Φυτών Γ. Π. Α.
Κώστας Φασσέας
Αν. Καθηγητής, Εργαστήριο Ηλεκτρονικής Μικροσκοπίας Γ. Π. Α.
ISBN: 9608002346

Για πρώτη φορά στην ελληνική βιβλιογραφία κυκλοφορεί βιβλίο που συνδυάζει τη Μορφολογία, την Ανατομία και τη Φυσιολογία των ανώτερων φυτών. Το βιβλίο πρωτοτυπεί όσον αφορά στη διάρθρωση του κειμένου, αφού η δομή και λειτουργία των φυτικών ιστών και οργάνων αντιμετωπίζονται ως ένα ενιαίο σύνολο, και δεν εξετάζονται αποσπασματικά.
Το κείμενο συνοδεύεται από πολυάριθμες πρωτότυπες φωτογραφίες από οπτικό και ηλεκτρονικό μικροσκόπιο (Σάρωσης και Διέλευσης), αλλά και φωτογραφίες πεδίου. Δεκάδες έγχρωμα επεξηγηματικά σχέδια, αλλά και πίνακες, συμβάλλουν στην κατανόηση των μηχανισμών και στην ομαδοποίηση πολύπλοκων εννοιών. Στο βιβλίο δίδεται επίσης έμφαση σε θέματα εφαρμογής, όπως π.χ. στη θρέψη των φυτών, με εκτεταμένες αναφορές στις τροφοπενίες (που συνοδεύονται από έγχρωμες φωτογραφίες συμπτωμάτων) και στις υδροπονικές καλλιέργειες. Εκτός αυτών, σαράντα ειδικά θέματα σε μορφή ενθέτων συμβάλλουν στη σύνδεση της θεωρίας με την πράξη. Τα περιεχόμενα χωρίζονται σε θεματικές ενότητες οι οποίες έχουν ως εξής:
Κεφάλαιο 1. Οι οργανισμοί απαρτίζονται από οργανικά και ανόργανα συστατικά, Κεφ. 2. Το τυπικό φυτικό κύτταρο παρουσιάζει χαρακτηριστική δομή, Κεφ. 3. Οι ιστοί συγκροτούν όργανα, Κεφ. 4. Η δομή και η λειτουργία της ρίζας, Κεφ. 5. Η δομή και η λειτουργία των φύλλων, Κεφ. 6. Η δομή και η λειτουργία του βλαστού, Κεφ. 7. Η δομή και η λειτουργία του άνθους, Κεφ. 8. Η δομή και η λειτουργία του σπέρματος, Κεφ. 9.Η ανάπτυξη και οι λειτουργίες των οργάνων ενός φυτού εναρμονίζονται μεταξύ τους αλλά και με τις συνθήκες που επικρατούν στο εξωτερικό περιβάλλον, Κεφ. 10. Η άμυνα των φυτών έναντι βιοτικών παραγόντων καταπόνησης, Κεφ. 11.Οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες θέτουν σε κίνδυνο τη χλωρίδα του πλανήτη, Κεφ. 12. Τα φυτά στο μεσογειακό περιβάλλον

• Το βιβλίο θα αποτελεί για πολλά χρόνια σημείο αναφοράς.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Κε­φά­λαιο 1 Οι ορ­γα­νι­σμοί α­παρ­τί­ζο­νται από ορ­γα­νι­κά και α­νόρ­γα­να συ­στα­τι­κά. Κ. Φασσέας

1.1. Η γνώ­ση των βα­σι­κών αρ­χών του με­τα­βο­λι­σμού α­πο­τε­λεί τη βα­σι­κή προ­ϋ­πό­θε­ση για την κατα­νό­η­ση της ύ­παρ­ξης της ζω­ής

1.2. Η ζω­ή στη­ρίζε­ται στην ύ­παρ­ξη ο­λι­γά­ριθ­μων α­νόρ­γα­νων χη­μι­κών στοι­χεί­ων

1.3. Το νε­ρό βάζει τη σφρα­γί­δα του στη ζω­ή

1.3.1. Το νε­ρό εί­ναι α­να­ντι­κα­τά­στατο λό­γω των ι­διό­μορ­φων φυ­σι­κο­χη­μι­κών ι­διο­τή­των του μο­ρί­ου του

1.3.1.1. Το νε­ρό εί­ναι κα­λός δια­λύ­της

1.3.1.2. Το νε­ρό πα­ρου­σιά­ζει υ­ψη­λή ει­δι­κή θερ­μό­τη­τα

1.3.1.3. Το νε­ρό δια­θέ­τει υ­ψη­λή λαν­θά­νου­σα θερ­μό­τη­τα ε­ξά­τμι­σης

1.3.1.4. Το νε­ρό πα­ρου­σιά­ζει υ­ψη­λά ση­μεί­α πή­ξης και βρα­σμού

1.3.1.5. Το νε­ρό πα­ρου­σιά­ζει ι­διό­μορ­φη συ­μπε­ρι­φο­ρά και κα­τά τη δη­μιουρ­γί­α πά­γου

1.3.1.6. Το νε­ρό δια­θέ­τει υ­ψη­λή δύ­να­μη συ­νο­χής και συ­νά­φειας

1.3.1.7. Το νε­ρό λαμ­βά­νει μέ­ρος σε πο­λυά­ριθ­μες βιο­χη­μι­κές α­ντι­δρά­σεις

1.3.1.8. Το νε­ρό εί­ναι δια­φα­νές στην ο­ρα­τή α­κτι­νο­βο­λί­α

1.3.1.9. Το νε­ρό πα­ρου­σιά­ζει υ­ψη­λή α­ντο­χή στην τά­ση και εί­ναι α­συ­μπί­ε­στο

1.4. Ορ­γα­νι­κές ε­νώ­σεις, τα μό­ρια της ζω­ής

1.5. Οι υ­δα­τάν­θρα­κες, οι α­φθο­νό­τε­ρες ορ­γα­νι­κές ου­σί­ες των φυ­τών

1.5.1. Τα μο­νο­σάκ­χα­ρα α­πο­τε­λούν ζω­τι­κής ση­μα­σί­ας εν­διά­με­σους με­τα­βο­λί­τες

1.5.1.1. Αλ­δό­ζες και κε­τό­ζες

1.5.1.2. Η ι­σο­μέ­ρεια παί­ζει ση­μα­ντι­κό ρό­λο σε με­τα­βο­λι­κές δια­δι­κα­σί­ες

1.5.1.3. Η ι­σο­μέ­ρεια τύ­που α- και β- εί­ναι το α­πο­τέ­λε­σμα της κυ­κλι­κής σύ­ντα­ξης των σακ­χά­ρων

1.5.2. Οι ο­λι­γο­σακ­χα­ρί­τες και οι πο­λυ­σακ­χα­ρί­τες παίρ­νουν μέ­ρος στη δια­χεί­ρι­ση σκε­λε­τών άν­θρα­κα και ε­νέρ­γειας κα­θώς και στη συ­γκρό­τη­ση κυτ­τα­ρι­κών δο­μών

1.5.3. Οι φω­σφο­ρυ­λιω­μέ­νες μορ­φές α­πλών σακ­χά­ρων α­πο­τε­λούν τα γρα­νά­ζια του με­τα­βο­λι­σμού

1.6. Λι­πί­δια, οι ορ­γα­νι­κές ε­νώ­σεις μέ­σω των ο­ποί­ων ε­πι­τυγ­χά­νε­ται η δια­με­ρι­σμα­το­ποί­η­ση στα κύτ­τα­ρα

1.6.1. Τα α­πο­θη­σαυ­ρι­στι­κά λι­πί­δια α­πο­τε­λούν δε­ξα­με­νές σκε­λε­τών άν­θρα­κα και ε­νέρ­γειας

1.6.2. Τα δο­μι­κά λι­πί­δια ευ­θύ­νο­νται για τη δια­με­ρι­σμα­το­ποί­η­ση των κυτ­τά­ρων

1.6.3. Η υ­με­νί­νη, η οι κη­ροί και η φελ­λί­νη α­πο­τε­λούν λι­πό­φι­λες ε­νώ­σεις που σχη­μα­τί­ζουν το ε­ξω­τε­ρι­κό προ­στα­τευ­τι­κό στρώ­μα των φυ­τι­κών ορ­γά­νων

1.7. Τα νου­κλε­ϊ­κά ο­ξέ­α α­πο­θη­κεύ­ουν και με­τα­φέ­ρουν πλη­ρο­φο­ρί­ες

1.8. Πρω­τε­ΐ­νες, τα με­γα­λο­μό­ρια με ποι­κί­λες λει­τουρ­γί­ες

1.8.1. Τα α­μι­νο­ξέ­α πα­ρου­σιά­ζουν χα­ρα­κτη­ρι­στι­κές χη­μι­κές ι­διό­τη­τες

1.8.2. Τα α­μι­νο­ξέ­α ε­νώ­νο­νται με­τα­ξύ τους με πε­πτι­δι­κούς δε­σμούς και σχη­μα­τί­ζουν πε­πτί­δια

1.8.3. Οι πρω­τε­ΐ­νες εί­ναι πο­λυπε­πτί­δια

1.8.4. Οι πρω­τε­ΐ­νες ε­πι­τε­λούν πο­λυά­ριθ­μες λει­τουρ­γί­ες

1.8.5. Τα πρω­τε­ϊ­νι­κά με­γα­λο­μόρια χα­ρα­κτη­ρί­ζο­νται α­πό τέσ­σε­ρα ε­πί­πε­δα ορ­γά­νω­σης

1.8.6. Η με­του­σί­ω­ση των πρω­τε­ϊνών προ­κα­λεί α­πώ­λεια των λει­τουρ­γι­κών χα­ρα­κτη­ρι­στι­κών

1.8.7. Τα έν­ζυ­μα κα­τα­λύ­ουν τις με­τα­βο­λι­κές α­ντι­δρά­σεις

1.8.7.1. Τα έν­ζυ­μα ε­λατ­τώ­νουν την ε­νέρ­γεια ε­νερ­γο­ποί­η­σης

1.8.7.2. Ο σχη­μα­τι­σμός του συμπλό­κου εν­ζύ­μου - υ­πο­στρώ­μα­τος ευ­θύ­νε­ται για την ε­ντυ­πω­σια­κή ε­λάτ­τω­ση της ε­νέρ­γειας ε­νερ­γο­ποί­η­σης

1.8.7.3. Πα­ρά­γο­ντες που ε­πη­ρε­ά­ζουν τις εν­ζυ­μι­κές α­ντι­δρά­σεις

1.8.7.4. Τα έν­ζυ­μα α­πο­τε­λούν τις ρυθ­μι­στι­κές μο­νά­δες μέ­σω των ο­ποί­ων ε­πι­τυγχά­νε­ται ο πλή­ρης έ­λεγ­χος του με­τα­βο­λι­σμού

1.8.7.5. Συ­μπα­ρά­γο­ντες εν­ζύ­μων

1.9. Η με­τα­φο­ρά ε­νέρ­γειας στο κύτ­τα­ρο

1.9.1. Το Α­ΤΡ (τρι­φω­σφο­ρι­κή α­δενο­σί­νη), ο ε­πα­να­φορ­τι­ζό­με­νος συσ­σω­ρευ­τής

1.9.2. Η δο­μή του Α­ΤΡ έ­χει ά­με­ση σχέ­ση με τη λει­τουρ­γί­α του

1.9.3. Το Α­ΤΡ α­να­γνω­ρί­ζε­ται α­πό ό­λους τους ε­πί μέ­ρους με­τα­βο­λι­κούς μη­χα­νι­σμούς

1.9.4. Το Α­ΤΡ πα­ρά­γε­ται κυρί­ως μέ­σω δύ­ο μη­χα­νι­σμών

Κε­φά­λαιο 2 Το τυπικό φυτικό κύτταρο παρουσιάζει χαρακτηριστική δομή. Κ. Φασσέας

2.1. Τα φυ­τι­κά κύτ­τα­ρα δια­θέ­τουν κοι­νά χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά

2.2. Το κυ­τό­πλα­σμα εί­ναι το υ­πο­κυτ­τα­ρι­κό δια­μέ­ρι­σμα μέ­σα στον ο­ποί­ο ε­πιτε­λού­νται πο­λυά­ριθ­μες, ζω­τι­κής ση­μα­σί­ας, χη­μι­κές α­ντι­δρά­σεις

2.3. Οι βιο­λο­γι­κές μεμ­βρά­νες σχε­τί­ζο­νται με την ύ­παρξη του φαι­νο­μέ­νου της ζω­ής

2.3.1. Η δο­μή των μεμ­βρα­νών εί­ναι α­πό­λυ­τα ε­ναρ­μο­νι­σμέ­νη με τη λει­τουρ­γί­α τους

2.3.1.1. Το πρό­τυ­πο του ρευ­στού μω­σα­ϊ­κού α­πο­τελεί την ε­πι­κρα­τέ­στε­ρη υ­πό­θε­ση για τη δο­μή των μεμ­βρα­νών

2.3.2. Η με­τα­κί­νη­ση συ­στα­τι­κών μέ­σω των μεμ­βρα­νών α­πο­τε­λεί α­πα­ραί­τητη προ­ϋ­πό­θε­ση για την ε­πι­βί­ω­ση των κυτ­τά­ρων

2.3.2.1. Η πα­θη­τι­κή με­τα­φο­ρά δεν α­παι­τεί τη δα­πά­νη ε­νέρ­γειας

2.3.2.2. Η ε­νερ­γός με­τα­φο­ρά α­παι­τεί τη δα­πά­νη ε­νέρ­γειας

2.3.3. Η με­τακί­νη­ση του νε­ρού δια μέ­σου των μεμ­βρα­νών πραγ­μα­το­ποιεί­ται μέ­σω της δια­φοράς δυ­να­μι­κού του νε­ρού με­τα­ξύ των δύ­ο πλευ­ρών της μεμ­βρά­νης

2.3.3.1. Η ό­σμω­ση α­πο­τελεί μια ει­δι­κή πε­ρί­πτω­ση διά­χυ­σης και προ­ϋ­πο­θέ­τει την ύ­παρ­ξη μιας η­μι­περα­τής μεμ­βρά­νης

2.3.3.2. Το δυ­να­μι­κό του νε­ρού κα­θο­ρί­ζει τη με­τα­κί­νη­ση του νε­ρού α­πό κύτ­τα­ρο σε κύτ­τα­ρο

2.3.4. Μέ­σω των μεμ­βρα­νών ε­πι­τελεί­ται η ε­πι­κοι­νω­νί­α με­τα­ξύ των κυτ­τά­ρων που α­πο­τε­λεί α­πα­ραί­τη­τη προ­ϋ­πόθε­ση για τη συ­ντο­νι­σμέ­νη α­νά­πτυ­ξη του φυ­τού

2.4. Η ύ­παρ­ξη κυτ­τα­ρι­κού τοι­χώ­μα­τος χα­ρα­κτη­ρί­ζει τα φυ­τι­κά κύτ­τα­ρα

2.5. Η δια­χεί­ρι­ση της ε­νέρ­γειας στα φυ­τι­κά κύτ­τα­ρα ε­πι­τε­λεί­ται κυ­ρί­ως α­πό τους χλω­ρο­πλά­στες και τα μι­το­χόν­δρια

2.5.1. Οι χλω­ρο­πλά­στες α­νή­κουν σε μια οι­κο­γέ­νεια ορ­γα­νι­δί­ων τα ο­ποί­α ο­νο­μά­ζο­νται πλα­στί­δια.

2.5.2. Οι χλω­ρο­πλά­στες εί­ναι τα υ­πο­κυτ­τα­ρι­κά οργα­νί­δια στα ο­ποί­α ε­πι­τε­λεί­ται η φω­το­σύν­θε­ση

2.5.3. Τα μι­το­χόν­δρια εί­ναι τα ορ­γα­νίδια στα ο­ποί­α ε­πι­τε­λεί­ται η κυτ­τα­ρι­κή α­να­πνο­ή

2.5.4. Η κυτ­τα­ρι­κή α­να­πνο­ή πα­ρέ­χει ε­νέρ­γεια σε ό­λα τα φαι­νό­με­να της ζω­ής με τον κα­τα­βο­λι­σμό δια­φό­ρων υ­πο­στρω­μά­των

2.5.4.1. Η γλυ­κό­λυ­ση ε­πι­τε­λεί­ται στο κυ­τό­πλα­σμα ό­λων των κυτ­τά­ρων α­νε­ξάρ­τητα της πα­ρου­σί­ας ο­ξυ­γό­νου

2.5.4.2. Το πυ­ρο­στα­φυ­λι­κό ει­σέρ­χε­ται στον κύ­κλο του Krebs μέ­σω της συνδε­τι­κής α­ντί­δρα­σης

2.5.4.3. Στον κύ­κλο του Krebs το α­κε­τύ­λιο ο­ξει­δώ­νε­ται πλή­ρως προς CO2 ε­νώ πα­ρά­γο­νται ATP και NADH

2.5.4.4. Στην α­να­πνευ­στι­κή α­λυ­σί­δα η αυ­θόρ­μη­τη ρο­ή η­λε­κτρο­νί­ων α­πό το NADH στο μο­ρια­κό ο­ξυ­γό­νο α­πε­λευ­θε­ρώ­νει ε­νέρ­γεια που χρη­σι­μο­ποιεί­ται για την πα­ρα­γω­γή Α­ΤΡ

2.5.5. Η α­να­ε­ρό­βια α­να­πνο­ή α­πο­τε­λεί έ­να μη­χα­νι­σμό α­ντι­με­τώ­πι­σης της α­νε­πάρκειας ή πλή­ρους έλ­λει­ψης ο­ξυ­γό­νου

2.5.6. Η τα­χύ­τη­τα της α­να­πνο­ής ε­ξαρ­τά­ται α­πό μια σει­ρά πα­ρά­γο­ντες

2.6. Ο πυ­ρή­νας πε­ριέ­χει το γε­νε­τι­κό υ­λι­κό και συ­ντο­νί­ζει ό­λες τις λει­τουρ­γί­ες των κυτ­τά­ρων

2.7. Η διαιώ­νι­ση του κά­θε εί­δους προ­ϋ­πο­θέ­τει τη με­τα­βί­βα­ση της γε­νε­τι­κής πλη­ρο­φο­ρί­ας του πυ­ρή­να α­πό γε­νιά σε γε­νιά

2.7.1. Ο κυτ­τα­ρι­κός κύ­κλος: Η με­τα­βί­βα­ση της γε­νε­τι­κής πλη­ρο­φο­ρί­ας α­πό γε­νιά σε γε­νιά

2.7.2. Ο α­κρι­βής δι­πλασια­σμός του DNA α­πο­τε­λεί βα­σι­κή προ­ϋ­πό­θε­ση για την ε­ξα­σφά­λιση και συ­νέ­χι­ση της ζω­ής

2.7.3.Μέ­σω της μί­τω­σης προ­κύ­πτουν πα­νο­μοιό­τυ­πα θυ­γα­τρι­κά κύτ­τα­ρα

2.7.4. Η μειω­τι­κή διαί­ρε­ση έ­χει ως στό­χο να δια­τη­ρη­θεί στα­θε­ρός ο α­ριθ­μός των χρω­μο­σω­μά­των α­πό γε­νιά σε γε­νιά, κα­τά την εγ­γε­νή α­να­πα­ρα­γω­γή των ορ­γα­νι­σμών

2.7.5. Τα γο­νί­δια α­πο­τε­λούν τις μο­νά­δες της κλη­ρο­νο­μι­κό­τη­τας

2.7.6. Κά­τω α­πό ο­ρι­σμέ­νες συν­θή­κες μπο­ρεί να συμ­βούν με­ταλ­λά­ξεις και χρω­μοσω­μι­κές α­νω­μα­λί­ες

2.7.7. Το DNA του πυ­ρή­να ε­λέγ­χει τη σύν­θε­ση των πρω­τε­ϊ­νών του κυτ­τάρου μέ­σω του γε­νε­τι­κού κώ­δι­κα

2.8. Τα ρι­βο­σώ­μα­τα α­πο­τε­λούν τα ερ­γο­στά­σια πα­ρα­γω­γής πρω­τε­ϊ­νών του κυτ­τά­ρου

2.9. Για την ο­λο­κλή­ρω­ση της πρω­τε­ϊ­νο­σύν­θε­σης ε­μπλέ­κο­νται ο πυ­ρή­νας και τα ρι­βο­σώ­μα­τα

2.10. Τα μι­κρο­σω­μά­τια ε­κτε­λούν ε­πί μέ­ρους με­τα­βο­λι­κές πο­ρεί­ες

2.11. Το εν­δο­πλα­σμα­τι­κό δί­κτυο α­πο­τε­λεί έ­να ε­κτε­τα­μέ­νο ε­σω­τε­ρι­κό δί­κτυο μεμ­βρα­νών του κυτ­τά­ρου με ποι­κί­λες λει­τουργί­ες

2.12. Το δι­κτυό­σω­μα ή συ­σκευ­ή Golgi παίρ­νει μέ­ρος στην τρο­πο­ποί­η­ση και μετα­φο­ρά πρω­τε­ϊ­νι­κών μο­ρί­ων

2.13. Ο κυτ­τα­ρο­σκε­λε­τός συμ­βάλλει στη δια­μόρ­φω­ση των λει­τουρ­γι­κών χα­ρα­κτη­ρι­στι­κών του κυτ­τά­ρου

2.14. Τα χυ­μο­τό­πια α­ποτε­λούν τους ρυθ­μι­στές των υ­δα­τι­κών σχέ­σε­ων των φυ­τι­κών κυτ­τά­ρων

2.15. Τα λυο­σώ­μα­τα α­να­λαμ­βά­νουν την α­να­κύ­κλω­ση συστα­τι­κών του κυτ­τά­ρου

2.16. Τα κυτ­τα­ρι­κά έ­γκλει­στα α­πο­τε­λούν συσ­σω­ρεύσεις ορ­γα­νι­κών ή α­νόρ­γα­νων συ­στα­τι­κών με α­διευ­κρί­νι­στο ρό­λο

2.16.1. Οι κυ­στό­λι­θοι α­πο­τε­λούν συσ­σω­ρεύ­σεις κυ­ρί­ως αν­θρα­κι­κού α­σβε­στί­ου σε ε­ξει­δι­κευ­μέ­να κύτ­τα­ρα

2.16.2. Κρύ­σταλ­λοι ο­ξα­λι­κού α­σβε­στί­ου σχη­μα­τί­ζο­νται σε ο­ρι­σμέ­να κύτ­τα­ρα

2.16.3. Σε ο­ρι­σμέ­να κύτ­τα­ρα σχη­μα­τί­ζο­νται πρωτεϊνικά έ­γκλει­στα

Κε­φά­λαιο 3 Οι ι­στοί συ­γκρο­τούν όρ­γα­να. Κ. Φασσέας

3.1. Τα φυ­τά α­παρ­τί­ζο­νται α­πό όρ­γα­να

3.2. Το κά­θε φυ­τι­κό εί­δος ε­πι­λέ­γει την ε­πί μέ­ρους στρα­τη­γι­κή α­νά­πτυ­ξής του

3.3. Τα όρ­γα­να α­παρ­τί­ζο­νται α­πό ι­στούς

3.4. Οι με­ρι­στω­μα­τι­κοί ι­στοί εί­ναι υ­πεύ­θυ­νοι για την α­νά­πτυ­ξη ό­λων των ορ­γά­νων του φυ­τού

3.5. Οι μό­νι­μοι ι­στοί α­πο­τε­λού­νται α­πό ε­ξει­δι­κευ­μέ­να (δια­φο­ρο­ποι­η­μέ­να) κύτ­τα­ρα που ε­κτε­λούν συ­γκε­κρι­μέ­νες λει­τουρ­γί­ες

3.5.1. Το πα­ρέγ­χυ­μα ε­κτε­λεί θε­με­λιώ­δεις λειτουρ­γί­ες σε ό­λα τα όρ­γα­να

3.5.2. Οι στη­ρι­κτι­κοί ι­στοί πα­ρέ­χουν μη­χα­νική στή­ρι­ξη και προ­στα­σί­α

3.5.2.1. Το κολ­λέγ­χυ­μα πα­ρέ­χει στα­θε­ρό­τη­τα και προ­στα­σί­α σε νε­α­ρά κυ­ρί­ως όρ­γα­να

3.5.2.2. Το σκλη­ρέγ­χυ­μα πα­ρέ­χει στα­θε­ρό­τη­τα και προ­στα­σί­α

3.5.3. Οι προ­στα­τευ­τι­κοί ι­στοί πε­ρι­βάλ­λουν το φυ­τι­κό σώ­μα

3.5.4. Οι α­γω­γοί ι­στοί με­τα­φέ­ρουν νε­ρό και α­νόργα­να ή ορ­γα­νι­κά συ­στα­τι­κά στα φυ­τι­κά όρ­γα­να

3.5.4.1. Το ξύ­λο με­τα­φέ­ρει νε­ρό και α­νόρ­γα­να θρε­πτι­κά συ­στα­τι­κά α­πό τη ρί­ζα προς τα φύλ­λα

3.5.4.2. Ο ηθ­μός (φλοί­ω­μα) με­τα­φέ­ρει ορ­γα­νι­κές ε­νώ­σεις α­πό τα ση­μεί­α πα­ρα­γω­γής ή α­πο­τα­μί­ευ­σης, στα ση­μεί­α κα­τα­νά­λω­σης

3.5.5. Οι α­πεκ­κρι­τι­κοί ι­στοί και α­δέ­νες συν­θέ­τουν και εκ­κρί­νουν ου­σί­ες με εξει­δι­κευ­μέ­νη δρά­ση.

3.6. Τα φυ­τι­κά κύτ­τα­ρα εί­ναι ο­λοδύ­να­μα

Κεφάλαιο 4 Η δομή και η λειτουργία της ρίζας. Γ. Αϊβαλάκις

4.1. Η ρί­ζα α­πο­τε­λεί ε­ξει­δι­κευ­μέ­νο όρ­γα­νο των φυ­τών με κύ­ριο ρόλο την α­πορ­ρό­φη­ση α­νόρ­γα­νων θρε­πτι­κών συ­στα­τι­κών και νε­ρού

4.1.1. Η ρί­ζα συ­γκρο­τεί­ται α­πό ε­ξει­δι­κευ­μέ­νους ι­στούς οι ο­ποί­οι κα­τα­νέ­μο­νται σε ευ­διά­κρι­τες α­να­το­μι­κές ζώ­νες κα­τά μή­κος του ρι­ζι­κού συ­στή­μα­τος

4.1.1.1. Η κα­λύ­πτρα βο­η­θά τη διείσ­δυ­ση της ρί­ζας στο έ­δα­φος, προ­στα­τεύ­ει τα με­ρι­στώ­μα­τα της ρί­ζας και α­ντι­λαμ­βά­νε­ται ε­ρε­θί­σμα­τα

4.1.1.2. H με­ρι­στω­μα­τι­κή πε­ριο­χή της ρί­ζας πα­ρά­γει νέ­ους ιστούς

4.1.1.3. Η ζώ­νη ε­πιμή­κυν­σης α­πο­τε­λεί την πε­ριο­χή στην ο­ποί­α τα κύτ­τα­ρα του φλοιώ­δους πα­ρεγχύ­μα­τος και της ε­πι­δερ­μί­δας α­πο­κτούν το τε­λι­κό τους μέ­γε­θος

4.1.1.4. Η ζώ­νη των ρι­ζι­κών τρι­χι­δί­ων αυ­ξά­νει ση­μα­ντι­κά την ε­νερ­γό ε­πι­φά­νεια του ορ­γά­νου

4.1.1.5. Η ζώ­νη της δια­φο­ρο­ποί­η­σης α­πο­τε­λεί την πε­ριο­χή στην ο­ποί­α τα κύτ­τα­ρα α­πο­κτούν ε­ξει­δι­κευ­μέ­νο ρό­λο

4.1.1.6. Η ζώ­νη της δη­μιουρ­γί­ας των κα­τα­βο­λών και της έκ­πτυ­ξης των πλα­γί­ων ρι­ζών συμ­βάλ­λει στη δια­μόρ­φω­ση του ορ­γά­νου

4.1.1.7. Η δευ­τε­ρο­γε­νής πε­ριο­χή της ρί­ζας

4.1.2. Οι ι­στοί της ρί­ζας σε ε­γκάρ­σια το­μή πα­ρου­σιά­ζουν συ­γκε­κρι­μέ­νη διά­ταξη

4.2. Η ρί­ζα αντλεί νε­ρό α­πό το έ­δα­φος που με­τα­φέ­ρε­ται στο υ­πέρ­γειο μέ­ρος του φυ­τού

4.3. Η ρί­ζα α­πορρο­φά θρε­πτι­κά στοι­χεί­α α­πό το έ­δα­φος που με­τα­φέ­ρο­νται στο υ­πέρ­γειο μέ­ρος του φυ­τού

4.4. Τα α­πα­ραί­τη­τα θρε­πτι­κά στοι­χεί­α παίζουν ρό­λους ζω­τι­κής ση­μα­σί­ας σε φυ­σιο­λο­γι­κές λει­τουρ­γί­ες

4.4.1. Το ά­ζω­το α­πο­τε­λεί α­πα­ραί­τη­το συ­στα­τι­κό πρω­τε­ϊ­νών, νουκλεϊκών ο­ξέ­ων και συ­νεν­ζύ­μων

4.4.2. Το κά­λιο α­πο­τε­λεί απα­ραί­τη­το συ­μπα­ρά­γο­ντα εν­ζύ­μων, και ρυθ­μι­στή ο­σμω­τι­κών φαι­νο­μέ­νων

4.4.3. Ο φω­σφό­ρος α­πο­τε­λεί συ­στα­τι­κό νου­κλε­ϊ­κών ο­ξέ­ων, σακ­χά­ρων, πρω­τε­ϊ­νών, λι­πι­δί­ων, και παίρ­νει μέ­ρος στη δια­χεί­ρι­ση της ε­νέρ­γειας

4.4.4. Το μα­γνή­σιο α­πο­τε­λεί συ­στα­τι­κό συ­στατι­κό της χλω­ρο­φύλ­λης και συ­μπα­ρά­γο­ντα πο­λυά­ριθ­μων εν­ζύ­μων

4.4.5. Το α­σβέ­στιο α­πο­τε­λεί συ­στα­τι­κό κυτ­τα­ρι­κών τοι­χω­μά­των, μεμ­βρα­νών, συμπα­ρά­γο­ντα εν­ζύ­μων, εν­διά­με­σο σή­μα με­τα­γω­γής

4.4.6. Το θεί­ο α­πο­τε­λεί συ­στα­τι­κό ο­ρι­σμέ­νων α­μι­νο­ξέ­ων και συ­νεν­ζύμων κα­θώς και λει­τουρ­γι­κό πα­ρά­γο­ντα σε πρω­τε­ΐ­νες

4.4.7. Ο σί­δη­ρος α­πο­τε­λεί συ­στα­τι­κό κυ­το­χρωμά­των και σι­δη­ρο­θειο­πρω­τε­ϊ­νών

4.4.8. Το μαγ­γά­νιο α­πο­τε­λεί συ­μπα­ρά­γο­ντα ο­ρι­σμέ­νων εν­ζύ­μων και παίρ­νει μέ­ρος στη φω­τό­λυ­ση του νε­ρού

4.4.9. Ο χαλ­κός α­πο­τε­λεί συ­μπα­ρά­γο­ντα ο­ρι­σμέ­νων εν­ζύ­μων

4.4.10. Ο ψευ­δάρ­γυ­ρος απο­τε­λεί συ­μπα­ρά­γο­ντα ο­ρι­σμέ­νων εν­ζύ­μων

4.4.11. Το βό­ριο σχε­τί­ζε­ται με τη δια­κί­νη­ση των υ­δα­ταν­θράκων, τη συ­γκρό­τη­ση των κυτ­τα­ρι­κών τοι­χω­μά­των και των μεμ­βρα­νών

4.4.12. Το μο­λυ­βδαί­νιο παίζει ρό­λο κυ­ρί­ως στην α­φο­μοί­ω­ση του α­ζώ­του

4.4.13. Το χλώ­ριο παί­ζει ρό­λο κυ­ρί­ως ως συ­νο­δό α­νιόν σε ο­σμω­τι­κά φαινό­με­να και στην ε­νερ­γο­ποί­η­ση του συ­μπλό­κου της φω­τό­λυ­σης του νε­ρού

4.4.14. Το νι­κέ­λιο εί­ναι συ­στα­τι­κό της ου­ρε­ά­σης, ε­νός εν­ζύ­μου που υδρο­λύ­ει την ου­ρί­α

4.5. Οι ρί­ζες αντι­δρούν σε αλ­λα­γές συν­θη­κών του ε­δα­φι­κού πε­ρι­βάλ­λο­ντος

4.6. Οι ρί­ζες ορι­σμέ­νων φυ­τι­κών ει­δών ε­πι­τε­λούν ε­ξει­δι­κευ­μέ­νες λει­τουρ­γί­ες

4.6.1. Οι ρί­ζες ορι­σμέ­νων φυ­τι­κών ει­δών α­να­πτύσ­σουν συμ­βιω­τι­κές σχέ­σεις προ­κει­μέ­νου να ε­ξα­σφα­λί­σουν θρε­πτι­κά στοι­χεί­α, κυ­ρί­ως ά­ζω­το

4.6.2. Οι ρί­ζες παί­ζουν ρό­λο και στον α­πο­θη­σαυ­ρι­σμό

4.6.3. Η δο­μή ο­ρισμέ­νων ρι­ζών έ­χει στό­χο την ε­ξα­σφά­λι­ση ε­παρ­κούς ο­ξυ­γό­νου

4.6.4. Οι ρί­ζες σε ο­ρι­σμέ­να φυ­τι­κά εί­δη ε­ξυ­πη­ρε­τούν ε­ξει­δι­κευ­μέ­νες λει­τουρ­γί­ες

Κεφάλαιο 5 Η δομή και η λειτουργία των φύλλων. Γ. Καραμπουρνιώτης

5.1. Τα φύλ­λα α­πο­τε­λούν τα ε­ξειδι­κευ­μέ­να κύ­ρια φω­το­συν­θε­τι­κά όρ­γα­να

5.2. Τα φύλ­λα πα­ρου­σιά­ζουν με­γάλη ποι­κι­λί­α μορ­φής, α­νά­λο­γα με το εί­δος του φυ­τού

5.3. Η διά­τα­ξη των ι­στών και των κυτ­τά­ρων ε­νός φύλ­λου έ­χει ά­με­ση σχέ­ση με τη λει­τουρ­γί­α που προ­σφέ­ρουν

5.3.1. Η ε­πι­δερ­μί­δα του φύλ­λου α­να­λαμ­βά­νει την προ­στα­σί­α του ορ­γάνου, συμ­βάλ­λει στη βελ­τί­ω­ση του θερ­μι­κού ι­σο­ζυ­γί­ου, ε­λέγ­χει τις α­νταλ­λα­γές α­ε­ρί­ων και με­σο­λα­βεί στην α­ντί­λη­ψη ε­ρε­θι­σμά­των α­πό το ε­ξω­τε­ρι­κό πε­ριβάλ­λον

5.3.2. Τα κύτ­τα­ρα του με­σο­φύλ­λου α­πο­τε­λούν τις ε­νερ­γεια­κές κυ­ψέ­λες του ε­λά­σμα­τος

5.3.3.Οι ηθ­μαγ­γειώ­δεις δε­σμί­δες προ­μη­θεύ­ουν νε­ρό και θρε­πτι­κά συστα­τι­κά στο φύλ­λο, ε­ξά­γουν τα φω­το­συν­θε­τι­κά προ­ϊ­ό­ντα και με­σο­λα­βούν στην α­νταλ­λα­γή μη­νυ­μά­των με­τα­ξύ του φύλ­λου και των υ­πο­λοί­πων ορ­γά­νων

5.4. Κα­τάλ­λη­λες με­τα­μορ­φώ­σεις των φύλ­λων ε­ξυ­πη­ρε­τούν ε­ξει­δι­κευ­μέ­νες λει­τουρ­γί­ες

5.5. Η φω­το­σύν­θε­ση εί­ναι η δια­δι­κα­σί­α μέ­σω της ο­ποί­ας οι φυ­τι­κοί ορ­γα­νι­σμοί α­ξιο­ποιούν την ε­νέρ­γεια α­κτι­νο­βο­λί­ας για να συνθέ­σουν ορ­γα­νι­κές ε­νώ­σεις

5.6. Οι χλω­ρο­πλά­στες εί­ναι τα υ­ποκυτ­τα­ρι­κά ορ­γα­νί­δια στα ο­ποί­α συμ­βαί­νει η φω­το­σύν­θε­ση

5.7. Οι μεμ­βρά­νες των θυ­λα­κο­ει­δών πε­ριέ­χουν τις φω­το­συν­θε­τι­κές χρω­στι­κές

5.8. Με την α­πορ­ρό­φη­ση φω­το­νί­ων κα­τάλ­λη­λου μή­κους κύ­μα­τος οι φωτο­συν­θε­τι­κές χρω­στι­κές διε­γεί­ρο­νται

5.8.1. Τα φω­τό­νια δια­θέ­τουν χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά σω­μα­τι­δί­ου, αλ­λά και κύμα­τος

5.8.2. Ο ή­λιος εκ­πέ­μπει η­λε­κτρο­μα­γνη­τι­κή α­κτι­νο­βο­λί­α με δια­φο­ρετι­κά μή­κη κύ­μα­τος

5.8.3. Το ε­νερ­γεια­κό πε­ριε­χό­με­νο των φω­το­νί­ων ε­ξαρ­τά­ται α­πό το μήκος κύ­μα­τος

5.8.4. Το ε­νερ­γεια­κό πε­ριε­χό­με­νο της ο­ρα­τής πε­ριο­χής του φά­σμα­τος μπο­ρεί να προ­κα­λέ­σει ή­πιες με­τα­βο­λές σε βιο­μό­ρια

5.8.5. Η α­πορ­ρό­φη­ση φω­το­νί­ων με κα­τάλ­λη­λο μή­κος κύ­μα­τος και η διέγερ­ση της χλω­ρο­φύλ­λης α­πο­τε­λεί το πρω­ταρ­χι­κό συμ­βάν στη φω­το­συν­θε­τι­κή λει­τουρ­γί­α

5.9. Η με­τα­φο­ρά διέ­γερ­σης και ο δια­χω­ρι­σμός φορ­τί­ου α­πο­τε­λούν τους βα­σι­κούς μη­χα­νι­σμούς με­τα­τρο­πής της ε­νέρ­γειας α­κτι­νο­βο­λί­ας σε χημι­κή

5.10. Η α­πο­τε­λε­σμα­τι­κή α­πορ­ρό­φη­ση των φω­το­νί­ων α­παι­τεί την ύ­παρξη ε­νός φω­το­συλ­λε­κτι­κού μη­χα­νι­σμού

5.11. Η χη­μι­κή ε­νέρ­γεια που α­πο­θη­κεύ­ε­ται με τη μορ­φή ATP και NADPH στις φω­τει­νές α­ντι­δρά­σεις χρη­σι­μο­ποιείται για την α­φο­μοί­ω­ση του CO2 και τη σύν­θε­ση υ­δαταν­θρά­κων

5.11.1. H C3 φω­το­σύν­θε­ση α­πο­τε­λεί μια κα­θο­λι­κής διά­δο­σης ο­δό δέ­σμευ­σης του CO2

5.11.2. Η φω­το­α­να­πνο­ή α­πο­τε­λεί μια πα­ρά­πλευ­ρη προς τον C3 κύ­κλο βιο­χη­μι­κή ο­δό που ο­δη­γεί σε α­να­πό­φευ­κτες α­πώλειες άν­θρα­κα

5.11.3. Η C4 ο­δός α­πο­τε­λεί έ­να μη­χα­νι­σμό ά­ντλησης CO2 ώ­στε να δε­σμεύ­ε­ται α­πο­τε­λε­σμα­τι­κό­τε­ρα α­πό τη RubisCO

5.11.4. Τα φυ­τά που δια­θέ­τουν το με­τα­βο­λι­σμό τύ­που Crassulaceae δε­σμεύ­ουν το CO2 κα­τά τη διάρ­κεια της νύ­κτας

5.12. Πο­λυά­ριθ­μοι πα­ρά­γο­ντες του πε­ρι­βάλ­λο­ντος ε­πη­ρε­ά­ζουν ά­μεσα ή έμ­με­σα τη φω­το­συν­θε­τι­κή λει­τουρ­γί­α

5.12.1 Φω­τει­νή α­κτι­νο­βο­λί­α

5.12.2. Η συ­γκέ­ντρω­ση CO2 στο πε­ρι­βάλ­λον

5.12.3. Θερ­μο­κρα­σί­α

5.12.4. Η δια­θε­σι­μό­τη­τα νε­ρού στο πε­ρι­βάλ­λον

5.12.5. Άλ­λοι πα­ρά­γο­ντες

5.13. Προ­σαρ­μο­γή των φύλ­λων σε α­ντί­ξο­ες συν­θή­κες

5.14. Ε­γκλι­μα­τι­σμός των φύλ­λων σε δια­φο­ρε­τι­κές συν­θή­κες α­νά­πτυξης

5.15. Η με­τα­βο­λι­κή τύ­χη των προ­ϊ­ό­ντων του κύ­κλου του Calvin ε­ξαρ­τάται α­πό τις τρέ­χου­σες α­νά­γκες σε άν­θρα­κα

5.16. Τα φύλ­λα χά­νουν με­γά­λες πο­σό­τη­τες νε­ρού μέ­σω της δια­πνο­ής, αλ­λά το α­να­πλη­ρώ­νουν με συ­νε­χή τρο­φο­δο­σί­α α­πό τη ρί­ζα

5.17. Ο μη­χα­νι­σμός των στο­μα­τι­κών κι­νή­σε­ων ε­πη­ρε­ά­ζε­ται α­πό ο­ρισμέ­νους πα­ρά­γο­ντες του πε­ρι­βάλ­λο­ντος

5.17.1. Η υ­δα­τι­κή κα­τα­πό­νη­ση προ­κα­λεί κλεί­σι­μο των στο­μα­τί­ων

5.17.2. Η ύ­παρ­ξη φω­τι­σμού ευ­νο­εί το ά­νοιγ­μα των στο­μα­τί­ων

5.17.3. Η συ­γκέ­ντρω­ση του CO2 στο με­σό­φυλ­λο ε­πηρε­ά­ζει το μη­χα­νι­σμό των στο­μα­τι­κών κι­νή­σε­ων

5.17.4. Η αύ­ξη­ση της θερ­μο­κρα­σί­ας ευ­νο­εί τις δια­πνευ­στι­κές α­πώ­λειες

5.17.5. Οι α­πώ­λειες νε­ρού δεν ε­ξαρ­τώ­νται μό­νο α­πό πα­ρά­γο­ντες του περι­βάλ­λο­ντος αλ­λά και α­πό το γε­νε­τι­κό υ­πό­βα­θρο κά­θε φυ­τι­κού εί­δους

Κε­φά­λαιο 6 Η δο­μή και η λει­τουρ­γί­α του βλα­στού. Κ. Φασσέας

6.1. Οι βλα­στοί α­πο­τε­λούν τους διαύ­λους ε­πι­κοι­νω­νί­ας με­τα­ξύ υπέρ­γειων και υ­πό­γειων ορ­γά­νων.

6.2. Ο βλα­στός πα­ρου­σιάζει πρω­το­γε­νή και δευ­τε­ρο­γε­νή α­νά­πτυ­ξη

6.2.1. Η πρω­το­γενής διά­πλα­ση του βλα­στού δια­φέ­ρει με­τα­ξύ δι­κό­τυ­λων και μο­νο­κό­τυ­λων φυτών

6.2.2. Μέ­σω της δευ­τε­ρο­γε­νούς α­νά­πτυ­ξης ο βλα­στός αυ­ξά­νε­ται ό­χι μόνο σε μή­κος αλ­λά και σε διά­με­τρο

6.2.3. Η δια­μόρ­φω­ση του βλα­στού ε­ξαρ­τά­ται α­πό γε­νε­τι­κούς και περι­βαλ­λο­ντι­κούς πα­ρά­γο­ντες

6.3. Οι βλα­στοί ε­πι­τε­λούν ζω­τι­κές λει­τουρ­γί­ες

6.3.1. Οι βλα­στοί υ­πο­στη­ρί­ζουν τα φύλ­λα, τα άν­θη και τους καρ­πούς

6.3.2. Οι βλα­στοί πα­ρά­γουν νέ­ους ι­στούς και όρ­γα­να

6.3.3. Οι βλα­στοί ο­ρι­σμέ­νων φυ­τι­κών ει­δών φω­το­συν­θέ­τουν

6.3.4. Οι βλα­στοί α­πο­θη­κεύ­ουν υ­λι­κά

6.3.5. Οι βλα­στοί α­πο­τε­λούν τα κα­νά­λια με­τα­φο­ράς νε­ρού και θρε­πτι­κών συ­στατι­κών α­πό τη ρί­ζα προς τα υ­πέρ­γεια όρ­γα­να και φω­το­συν­θε­τι­κών προ­ϊ­ό­ντων από τα φύλ­λα προς τα υ­πό­λοι­πα όρ­γα­να

6.3.6. Οι βλα­στοί α­πο­τε­λούν τους διαύ­λους ε­πι­κοι­νω­νί­ας με­τα­ξύ υπέρ­γειων και υ­πό­γειων ορ­γά­νων

6.3.7. Οι βλα­στοί α­να­πνέ­ουν

6.3.8. Οι βλα­στοί α­μύ­νο­νται

6.3.9. Μέ­σω του ηθ­μού του βλα­στού με­τα­φέ­ρο­νται κυ­ρί­ως φω­το­συν­θε­τι­κά προ­ϊ­ό­ντα α­πό τις πη­γές (τα ση­μεί­α πα­ρα­γω­γής) στους α­πο­δέ­κτες (τα ση­μεί­α με­τα­βο­λικής κα­τα­νά­λω­σης

6.3.10. Μέ­σω των αγ­γεί­ων του ξύ­λου του βλα­στού με­τα­φέ­ρο­νται νε­ρό και α­νόρ­γα­να θρε­πτι­κά συ­στα­τι­κά α­πό το υ­πό­γειο στο υ­πέρ­γειο τμή­μα του φυ­τού

6.4. Κα­τάλ­ληλες με­τα­μορ­φώ­σεις των βλα­στών ε­ξυ­πη­ρε­τούν συ­γκε­κρι­μέ­νες α­νά­γκες

Κε­φά­λαιο 7 Η δο­μή και η λει­τουρ­γί­α του άν­θους. Γ. Αϊβαλάκις

7.1. Το άν­θος πα­ρου­σιά­ζει χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή δο­μή

7.1.1. Η α­να­το­μι­κή δο­μή των ου­σιω­δών σπον­δυ­λω­μά­των του άν­θους έ­χει σχέ­ση με τη λει­τουρ­γί­α του ορ­γά­νου

7.1.1.1. Η α­να­το­μι­κή δο­μή του στή­μονα ε­ξα­σφα­λί­ζει τη δη­μιουρ­γί­α γυ­ρε­ο­κόκ­κων και την α­πε­λευ­θέ­ρω­σή τους7.1.1.2. Η α­να­το­μι­κή δο­μή του ύ­πε­ρου ε­ξα­σφα­λί­ζει τη δη­μιουρ­γί­α ω­ο­κυτ­τά­ρων και τη γο­νι­μο­ποί­η­σή τους

7.2. Η α­νά­πτυ­ξη των αν­θέ­ων α­πο­τε­λεί σύν­θε­τη και ευαί­σθη­τη δια­δι­κα­σί­α

7.3. Η δη­μιουρ­γί­α των αρ­ρέ­νων και θη­λέ­ων γα­με­τών εί­ναι α­πα­ραί­τη­τη για τη γο­νι­μο­ποί­η­ση

7.4. Η ε­πι­κο­νί­αση α­πο­τε­λεί έ­να κρί­σι­μο στά­διο της α­να­πα­ρα­γω­γής

7.5. Η γο­νι­μοποί­η­ση προ­ϋ­πο­θέ­τει τη συμ­βι­βα­στό­τη­τα γύ­ρης-ύ­πε­ρου

7.6. Η γο­νι­μοποί­η­ση έ­χει ως α­πο­τέ­λε­σμα την πα­ρα­γω­γή σπερ­μά­των

Κε­φά­λαιο 8 Η δο­μή και λει­τουρ­γί­α του σπέρ­μα­τος. Κ. Φασσέας

8.1. Η μορ­φο­λο­γί­α του σπέρ­μα­τος εί­ναι χα­ρα­κτη­ρι­στι­κή του κά­θε φυ­τι­κού εί­δους

8.2. Η βλά­στη­ση των σπερ­μά­των α­πο­τε­λεί μια ευαί­σθη­τη και πο­λύ­πλο­κη διαδι­κα­σί­α

8.3. Ο­ρι­σμέ­να σπέρ­μα­τα χα­ρα­κτη­ρί­ζο­νται α­πό λή­θαρ­γο

8.4. Η α­πο­τε­λε­σμα­τι­κή δια­σπο­ρά των σπερ­μά­των συμβάλ­λει στη διαιώ­νι­ση του εί­δους

8.4.1. Η δια­σπο­ρά με τον ά­νε­μο προ­ϋ­πο­θέ­τει ι­κα­νό­τη­τα πτή­σης

8.4.2. Η διασπορά μέσω του νερού προϋποθέτει ικανότητα πλεύσης

8.4.3. H δια­σπο­ρά με τα ζώ­α ε­πι­τυγ­χά­νε­ται με δύ­ο κυ­ρί­ως μη­χα­νι­σμούς

8.5. Οι καρ­ποί πα­ρου­σιά­ζουν ε­ξαι­ρε­τι­κή ποι­κι­λο­μορ­φί­α

Κεφάλαιο 9 Η α­νά­πτυ­ξη και οι λει­τουρ­γί­ες των ορ­γά­νων ε­νός φυ­τού ε­ναρ­μο­νίζο­νται με­τα­ξύ τους αλ­λά και με τις συν­θή­κες που ε­πι­κρα­τούν στο ε­ξω­τε­ρι­κό πε­ρι­βάλλον. Γ. Καραμπουρνιώτης

9.1. Α­μοι­βαί­ος συ­ντο­νι­σμός ι­στών και ορ­γά­νων: Οι φυ­τι­κές ορ­μό­νες (φυ­τορ­μό­νες) και οι φυ­το­ρρυθ­μι­στές

9.1.1. Η αυ­ξί­νες ε­πά­γουν τη διά­τα­ση των κυτ­τα­ρι­κών τοι­χω­μά­των

9.1.2. Οι γιβ­βε­ρε­λί­νες προ­ω­θούν την ε­πι­μή­κυν­ση των με­σο­γο­να­τί­ων αλ­λά και τις κυτ­τα­ρι­κές διαι­ρέ­σεις

9.1.3. Οι κυ­το­κι­νί­νες παί­ζουν ση­μα­ντι­κούς ρό­λους στην α­νά­πτυ­ξη των φυ­τι­κών ι­στών

9.1.4. Το α­μπσι­σι­κό ο­ξύ (Α­ΒΑ) προ­ω­θεί το λή­θαρ­γο και α­πο­τε­λεί έ­να εν­δο­γε­νές σή­μα κιν­δύ­νου

9.1.5. Το αι­θυ­λέ­νιο ε­μπλέ­κε­ται σε μη­χα­νι­σμούς γή­ραν­σης και πα­ρε­μπό­δι­σης της α­νά­πτυ­ξης

9.2. Η α­ντί­λη­ψη των ε­ρε­θι­σμά­των α­πό το ε­ξω­τε­ρι­κό α­βιο­τι­κό πε­ρι­βάλ­λον και οι α­ντι­δρά­σεις των φυ­τών

9.3. Η α­ντί­λη­ψη των φω­τει­νών ε­ρε­θι­σμά­των και οι πλη­ρο­φο­ρί­ες που α­ξιο­ποιού­νται α­πό αυ­τά

9.3.1. Η α­ντί­λη­ψη της ποιό­τη­τας του φω­τι­σμού: Το φυ­τό­χρω­μα και η φω­το­μορ­φογέ­νε­ση

9.3.1.1. Το φω­τει­νό κα­θε­στώς α­πο­τε­λεί πα­ρά­γο­ντα ρύθ­μι­σης της α­νά­πτυ­ξης των φυ­τι­κών ορ­γα­νι­σμών

9.3.1.2. Το φυ­τό­χρω­μα εί­ναι μια χρω­μο­πρω­τε­ΐ­νη-φω­το­δέ­κτης μέ­σω της ο­ποί­ας τα φυ­τά α­ντι­λαμ­βά­νο­νται ποιο­τι­κές με­τα­βο­λές στο φω­τει­νό κα­θε­στώς

9.3.1.3 Η βιο­λο­γι­κά ε­νερ­γή μορ­φή του φυ­το­χρώ­μα­τος εί­ναι η Pfr

9.3.1.4. Οι μη­χα­νι­σμοί δρά­σης του φυ­το­χρώμα­τος πε­ρι­λαμ­βά­νουν ρυθ­μί­σεις τό­σο σε με­τα­βο­λι­κό ό­σο και σε μο­ρια­κό ε­πίπε­δο

9.3.1.5. Ο μη­χα­νι­σμός του φυ­το­χρώ­μα­τος ελέγ­χει μια σει­ρά ση­μα­ντι­κές λει­τουρ­γί­ες

9.3.1.6. Ο μη­χα­νι­σμός του φυ­το­χρώ­μα­τος έχει ση­μα­ντι­κό ρόλο σε ε­πί­πε­δο φυ­σι­κών συν­θη­κών

9.3.2. Η α­ντί­λη­ψη της διεύ­θυν­σης των α­κτί­νων της προ­σπί­πτου­σας α­κτι­νο­βο­λίας: Ο φω­το­τρο­πι­σμός ως μη­χα­νι­σμός α­να­ζή­τη­σης της ε­νερ­γεια­κής πη­γής

9.3.2.1. Η α­ντί­λη­ψη φω­το­τρο­πι­κών ε­ρε­θι­σμά­των βα­σί­ζε­ται στην α­πορ­ρό­φη­ση φωτο­νί­ων κα­τάλ­λη­λου μή­κους κύ­μα­τος α­πό ε­ξειδικευ­μέ­νους φω­το­δέ­κτες

9.3.2.2. Η αυξί­νη και τα ιό­ντα α­σβε­στί­ου παί­ζουν πρω­τεύ­ο­ντα ρό­λο στη μεταγω­γή σή­ματος και στο φω­το­τρο­πι­σμό

9.3.3. Η α­ντί­λη­ψη του μή­κους της η­μέ­ρας. Ο φω­το­πε­ριο­δι­σμός ως μη­χα­νι­σμός μέτρη­σης χρό­νου

9.3.3.1 Ο­ρι­σμέ­να φυ­τά χα­ρα­κτη­ρί­ζο­νται α­πό δια­φο­ρε­τι­κές φω­το­πε­ριο­δι­κές αντι­δρά­σεις άν­θη­σης

9.3.3.2. Η ση­μα­ντι­κό­τε­ρη πα­ρά­με­τρος της φω­το­πε­ριο­δι­κής χρο­νο­μέ­τρη­σης εί­ναι το μή­κος της νύ­κτας

9.3.3.3. Το φυ­τό­χρω­μα ε­μπλέ­κε­ται στο φω­το­πε­ριο­δι­σμό

9.3.3.4. Έ­νας εν­δο­γε­νής τα­λα­ντω­τής ευ­θύ­νε­ται για τον προσ­διο­ρι­σμό του ε­ποχια­κού χρό­νου

9.4. Η αντί­λη­ψη του ε­ρε­θί­σμα­τος της βα­ρύ­τη­τας: Ο γε­ω­τρο­πι­σμός (βα­ρυ­τρο­πι­σμός) και η στοι­χειώ­δης α­ντί­λη­ψη του χώ­ρου

9.4.1. Ο μη­χα­νι­σμός α­ντί­ληψης γε­ω­τρο­πι­κών ε­ρε­θι­σμά­των πε­ρι­λαμ­βά­νει την «ε­λεύ­θε­ρη πτώ­ση» υ­πο­κυτ­ταρι­κών συ­στα­τι­κών

9.4.2. Ο μηχα­νι­σμός με­τα­γω­γής σή­μα­τος πε­ρι­λαμ­βά­νει πο­λι­κή με­τα­φο­ρά αυ­ξί­νης και ανα­κα­τα­νο­μή στη συ­γκέ­ντρω­ση ιό­ντων α­σβε­στί­ου

9.5. Η α­ντί­λη­ψη του ε­ρεθί­σμα­τος «σχε­τι­κή υ­γρα­σί­α»: Ο υ­δρο­τρο­πι­σμός και η α­να­ζή­τη­ση του νε­ρού του ε­δά­φους

Κεφάλαιο 10 Η άμυνα των φυτών έναντι βιοτικών παραγόντων καταπόνησης.

Γ. Καραμπουρνιώτης

10.1. Τα φυ­τά ορ­γα­νώ­νουν την ά­μυ­νά τους σε δύ­ο ε­πί­πε­δα

10.2. Οι δευ­τε­ρο­γε­νείς με­τα­βο­λί­τες α­παρ­τί­ζουν το χη­μι­κό ο­πλο­στά­σιο της θε­με­λιώ­δους προ­ϋ­πάρ­χου­σας ά­μυ­νας

10.3. Το 1ο ε­πί­πε­δο ά­μυ­νας βα­σί­ζε­ται σε ε­πι­τυ­χη­μέ­νη σχέ­ση δο­μής - λει­τουρ­γί­ας ο­ρι­σμέ­νων κυτ­τά­ρων και ι­στών

10.4. Το 2ο ε­πί­πε­δο ά­μυ­νας στη­ρί­ζε­ται στην έ­γκαι­ρη ε­νερ­γο­ποί­η­ση ο­ρι­σμέ­νων α­μυ­ντι­κών μη­χα­νι­σμών

10.5. Η ά­μυ­να των φυ­τι­κών ι­στών δεν εί­ναι πά­ντα α­πο­τε­λε­σμα­τι­κή

Κεφάλαιο 11

Οι αν­θρω­πο­γε­νείς δρα­στη­ριό­τη­τες θέ­τουν σε κίν­δυ­νο τη χλω­ρί­δα του πλα­νήτη. Γ. Καραμπουρνιώτης

11.1. Η κα­τα­στρο­φή του φυ­σι­κού πε­ρι­βάλ­λο­ντος ε­πι­φέ­ρει α­πώ­λεια της οι­κολο­γι­κής ι­σορ­ρο­πί­ας

11.2. Η βιο­ποι­κι­λό­τη­τα βρί­σκε­ται σε κίν­δυ­νο - σπά­νια και α­πει­λού­με­να είδη

11.3. Ρύ­παν­ση του πε­ρι­βάλ­λο­ντος

11.4. Το φαι­νό­με­νο θερ­μο­κη­πί­ου

11.5. Η κα­τα­στρο­φή της στοι­βά­δας του στρα­το­σφαι­ρι­κού ό­ζο­ντος

Κε­φά­λαιο 12 Τα φυ­τά στο με­σο­γεια­κό πε­ρι­βάλ­λον. Γ. Καραμπουρνιώτης

12.1. Με­σο­γεια­κό κλί­μα ε­πι­κρα­τεί σε πέ­ντε δια­φο­ρε­τι­κές πε­ριο­χές του πλανή­τη

12.2. Η βλά­στη­ση της Με­σο­γεί­ου

12.3. Τα φυ­τά της με­σο­γεια­κής βλά­στη­σης α­ντι­με­τω­πί­ζουν με δια­φο­ρε­τι­κό τρόπο το ί­διο πρό­βλη­μα

12.3.1. Πρό­βλη­μα πρώ­το: Η κα­λο­και­ρι­νή ξη­ρα­σί­α

12.3.2. Πρό­βλη­μα δεύ­τε­ρο: Οι συ­χνές πυρ­κα­γιές

12.3.3. Πρό­βλη­μα τρί­το: Τα φτω­χά υ­πο­στρώ­μα­τα α­νά­πτυ­ξης

12.4. Το με­σο­γεια­κό πε­ρι­βάλ­λον βρί­σκε­ται σε δυ­να­μι­κή ι­σορ­ρο­πί­α

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΓΙΑ ΠΑΡΑΠΕΡΑ ΜΕΛΕΤΗ

Κατάλογος Εικόνων

Κατάλογος Πινάκων

Ευρετήριο

ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΝΘΕΤΩΝ

Κατάλογος Ενθέτων Κεφαλαίου 1

Οι δε­σμοί υ­δρο­γό­νου προσδίδουν σταθερότητα σε βιομόρια

Η πί­τσα και οι δεσμοί υ­δρο­γό­νου

Η ε­μπο­ρι­κή ση­μα­σί­α της κυτ­τα­ρί­νης

Το βιο­πε­τρέ­λαιο

Η μαρ­γα­ρί­νη

Ριβόζυμα

Λειτουργία ενζύμων σε ακραίες συνθήκες

Η ονομασία των ενζύμων

Ρύθμιση ενζύμων και αρτοποιία

Η εν­ζυ­μι­κή τε­χνο­λο­γί­α δεν α­πο­τε­λεί πρό­σφα­τη α­να­κά­λυ­ψη

Η δια­με­ρι­σμα­το­ποί­η­ση α­πο­τε­λεί έ­ναν πρόσθε­το μη­χα­νι­σμό ε­λέγ­χου των εν­ζυ­μι­κών α­ντι­δρά­σε­ων

Το Α­ΤΡ ανακυκλώνεται συνεχώς

Κατάλογος Ενθέτων Κεφαλαίου 2

Η προ­σαρ­μο­γή στο χέρ­σο πε­ρι­βάλ­λον ε­πέ­βα­λε νέ­ου τύ­που δο­μές και λει­τουρ­γί­ες

Οι χλωροπλάστες και τα μιτοχόνδρια είναι πιθανό να προέρχονται από ενδοσυμβίωση (αμοιβαία επωφελή σχέση) προκαρυωτικών μικροοργανισμών και ευκαρυωτικών κυττάρων

Οι α­λυ­σί­δες με­ταφο­ράς η­λε­κτρο­νί­ων

Α­να­πνο­ή και δη­λητή­ρια

Το Acetabularia και η Γενετική

Εύστοχες παρατηρήσεις στην Αρχαιότητα

Μεί­ω­ση, γε­νε­τικός α­να­συν­δυα­σμός και πι­θα­νό­τη­τες

Κα­τά­λο­γος Εν­θέ­των Κε­φαλαί­ου 4
Η υ­δροπο­νί­α ως ε­ναλ­λα­κτι­κή μέ­θο­δος καλ­λιέρ­γειας των φυ­τών

Η χρή­ση του χώ­μα­τος α­πό θε­μέ­λια οι­κο­δομών στην κη­πο­τε­χνί­α

Φρε­ζά­ρι­σμα με­τά την ά­ρο­ση των ε­λαιώ­νων ή ό­χι;

Η χλω­ρά λί­παν­ση

Κα­τά­λο­γος Εν­θέ­των Κε­φαλαί­ου 5
Η ύ­παρξη μί­σχου πα­ρου­σιά­ζει πλε­ο­νε­κτή­μα­τα
Η ύ­παρξη σύν­θε­των φύλ­λων πα­ρου­σιά­ζει πλε­ο­νε­κτή­μα­τα

Χρωστι­κές και χρώ­μα­τα

Φά­σμα­τα α­πορ­ρό­φη­σης και φά­σμα­τα δρά­σης

Η α­ποδο­τι­κό­τη­τα της φω­το­σύν­θε­σης

RubisCO: έ­να έν­ζυ­μο με θε­με­λιώ­δη ση­μα­σί­α για τη ζω­ή στον πλα­νή­τη

Ε­κτίμη­ση της φω­το­συν­θε­τι­κής τα­χύ­τη­τας

Κατάλογος Ενθέτων Κεφαλαίου 6
Δια­φορές με­τα­ξύ των δύ­ο συ­στη­μά­των με­τα­φο­ράς που δια­θέ­τει ο βλα­στός

Κατάλογος Ενθέτων Κεφαλαίου 9

Α­πό τον Δρα Τζέ­κυλ στον κ. Χα­ϊ­ντ

Ο­μοιό­τη­τες και διαφο­ρές στη δρά­ση των αυ­ξι­νών και των γιβ­βε­ρε­λι­νών

Γιβ­βε­ρε­λί­νες, τα­βέρνες και μπαρ

Προ­σβο­λές α­πό ο­ρι­σμέ­να πα­θο­γό­να και έ­ντο­μα ε­πι­φέ­ρουν ορ­μο­νι­κές δια­τα­ραχές σε φυ­τι­κούς ι­στους

Ορ­μο­νι­κός έ­λεγ­χος στις καλ­λιέρ­γειε