Ανθοκομία

Ανθοκομία
Καλλιέργεια και μετασυλλεκτική διαχείριση ανθέων και φυλλωμάτων

Το παρόν σύγγραµµα εξυπηρετεί τις ανάγκες διδασκαλίας φοιτητών των γεωπονικών σχολών σε προπτυχιακό και µεταπτυχιακό επίπεδο. Περιλαµβάνει πληροφορίες και ερευνητικά δεδοµένα των τελευταίων ετών τα οποία σχετίζονται µε τη συστηµατική καλλιέργεια για την παραγωγή δρεπτών ανθέων και φυλλωµάτων. Χωρίζεται σε έξι κεφάλαια στα οποία αναλύονται:
• Η φυσιολογία της ανάπτυξης και της άνθισης και οι παράγοντες που τις επηρεάζουν,
• Οι µέθοδοι πολλαπλασιασµού και η διαχείριση του πολλαπλασιαστικού υλικού,
• Οι σηµαντικότερες ασθένειες και οι εχθροί που δυσχεραίνουν την οµαλή ανάπτυξη των φυτών κατά την καλλιέργεια,
• Οι βασικές αρχές της µετασυλλεκτικής φυσιολογίας και της διαχείρισης των ανθοκοµικών προϊόντων (ανθικά στελέχη και φυλλώµατα) µετά τη συγκοµιδή,
• Η υφιστάµενη κατάσταση στο εγχώριο και το διεθνές εµπόριο ανθέων και φυλλωµάτων και
• Οι καλλιεργητικές απαιτήσεις των εµπορικότερων ανθοκοµικών φυτών που καλλιεργούνται σε παγκόσµια κλίµακα για την παραγωγή ανθέων σε ελεγχόµενες ή υπαίθριες καλλιέργειες.

Περιεχόμενα

Πρόλογος vii
Μεταβολικές και βιοχημικές διεργασίες 1
Φωτοσύνθεση 1
Αναπνοή 2
Διαπνοή 3
Παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη και την άνθιση 4
Θερμοκρασία 4
Φωτισμός 9
Υγρασία 20
CO2 21
Φυτοορμόνες 24
Θρέψη Λίπανση 26
Ο πολλαπλασιασμός ως βασική επιχειρηματική πρακτική 33
Σπόρος 34
Γενικά 34
Η μονάδα παραγωγής σποροφύτων 35
Γεώφυτα – Υπόγεια βλαστικά όργανα (ΥΒΟ) 39
Βολβοί 39
Κορμοί 40
Κονδυλώδεις ρίζες 40
Ριζώματα 42
Κόνδυλοι 42
Ο βιολογικός κύκλος των γεωφυτών 43
Καλλιέργεια των υβο (βολβιδίων κορμιδίων ριζωμάτων) 44
Αποθήκευση των ΥΒΟ 46
Ψυχρή μεταχείριση των ΥΒΟ 48
Μοσχεύματα 49
Γενικά 49
Μητρική φυτεία 51
Η διαδικασία της ριζοβόλησης 51
Ιστοκαλλιέργεια 53
Εμβολιασμός 59
Εμβολιασμός της τριανταφυλλιάς – ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα 59
Η σημασία της διατήρησης του γενετικού υλικού 64
Εισαγωγή 69
Οι μύκητες και οι τρόποι προσβολής 69
Σημαντικότερες ασθένειες του υπέργειου τμήματος 70
Ασθένειες εδάφους 83
Σήψεις υπογείων βλαστικών οργάνων (βολβών κορμών ριζωμάτων) 89
Βακτηριακές ασθένειες 92
Erwinia (Dickeya και Pectobacterium) 93
Xanthomonas 95
Pseudomonas 95
Ιώσεις 96
Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των ασθενειών 97
Καλλιεργητικά μέτρα 97
Χημική καταπολέμηση 99
Καταπολέμηση με βιολογικούς παράγοντες (biological agents) 101
Παρασιτικά έντομα (ζωικοί εχθροί) 107
Αφίδες 107
Αλευρώδης 109
Κοκκοειδή ψώρες και ψευδόκοκκοι 110
Προνύμφες εντόμων 111
Ακάρεα (τετράνυχοι) 112
Θρίπας 113
Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των εντομολογικών προσβολών 114
Καλλιεργητικά μέτρα 116
Χημική αντιμετώπιση με εντομοκτόνα 118
Βιολογικοί παράγοντες 118
Βασικές αρχές μετασυλλεκτικής διαχείρισης και ποιότητας ανθέων και φυλλωμάτων 129
Εισαγωγή 129
Μεταβολισμός και μεταβολικά μονοπάτια μετά τη συγκομιδή 130
Μορφολογικές και βιοχημικές μεταβολές κατά τη γήρανση 130
Υδατικό δυναμικό και απώλεια ύδατος κατά τη μάρανση 134
Φράξιμο των αγγείων των ανθοφόρων στελεχών 136
Προσυλλεκτικοί παράγοντες στη διατήρηση των ανθέων μετασυλλεκτικά 138
Λίπανση 138
Εποχικότητα 139
Ηλιακή ακτινοβολία 140
Σχετική υγρασία 141
Διοξείδιο του άνθρακα (CO2) 141
Θερμοκρασία 141
Γενετικοί παράγοντες – ποικιλίες 142
Η επίδραση του αιθυλενίου 143
Μετασυλλεκτικές προσβολές από μικροοργανισμούς 145
Βακτήρια που προκαλούν φράξιμο των αγγείων στα ανθοφόρα στελέχη 147
Τεχνολογία συντήρησης δρεπτών ανθέων και φυλλωμάτων 149
Στάδιο συγκομιδής διαλογή και συσκευασία 149
Συντήρηση σε χαμηλές θερμοκρασίες 153
Τεχνικές συντήρησης 158
Διαλύματα συντήρησης 162
Τα βασικά συστατικά των διαλυμάτων συντήρησης 165
Παρεμποδιστές της δράσης του αιθυλενίου (1-MCP AOA AIB Βορικό οξύ) 177
Ποιοτικά κριτήρια ταξινόμησης 180
Εμπορία και διακίνηση ανθέων και φυλλωμάτων 199
Εισαγωγή 199
Η ελληνική αγορά δρεπτών ανθέων 199
Ιστορική αναδρομή – υφισταμένη κατάσταση 199
Παράγωγη πωλήσεις 204
Προώθηση και σύστημα εμπορίας 206
Ελληνικές εισαγωγές και εξαγωγές ανθέων και φυλλωμάτων 207
Ε.Ε. και διεθνές εμπόριο 208
Παραγωγή και εμπορία δρεπτών ανθέων στην Ολλανδία 213
Το ηλεκτρονικό εμπόριο 222
Καλλιέργεια και διαχείριση των εμπορικότερων ανθοκομικών ειδών 225
Τριαντάφυλλο (Rosa hybrida) 225
Ιστορικά – προέλευση 225
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 225
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 226
Πολλαπλασιασμός 228
Μετασυλλεκτικά 229
Χρυσάνθεμο (Chrysanthemum morifolium) 233
Ιστορικά – προέλευση 233
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 233
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 233
Πολλαπλασιασμός 238
Μετασυλλεκτικά 238
Τουλίπα (Tulipa sp.) 240
Ιστορικά – προέλευση 240
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 240
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 241
Πολλαπλασιασμός 241
Μετασυλλεκτικά 241
Ζέρμπερα (Gerbera jamesonii) 243
Ιστορικά – προέλευση 243
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 243
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 244
Πολλαπλασιασμός 244
Μετασυλλεκτικά 245
Γαρίφαλο (Dianthus caryophyllus) 247
Ιστορικά – προέλευση 247
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 247
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 248
Πολλαπλασιασμός 249
Μετασυλλεκτικά 249
Φρέζια (Freesia hybrida L.) 252
Ιστορικά – προέλευση 252
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 252
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 252
Πολλαπλασιασμός 253
Μετασυλλεκτικά 253
Λίλιουμ (Lilium sp.) 255
Ιστορικά – προέλευση 255
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 255
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 255
Πολλαπλασιασμός 257
Μετασυλλεκτικά 257
Ίριδα (Iris sp.) 259
Ιστορικά – προέλευση 259
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 259
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 259
Πολλαπλασιασμός 260
Μετασυλλεκτικά 260
Γλαδίολος (Gladiolus grandiflorus) 262
Ιστορικά – προέλευση 262
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 262
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 262
Πολλαπλασιασμός 263
Μετασυλλεκτικά 263
Ανεμώνη (Anemone coronaria) 265
Ιστορικά – προέλευση 265
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 265
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 265
Πολλαπλασιασμός 266
Μετασυλλεκτικά 266
Αντίρρινο (Antirrhinum majus) 268
Ιστορικά – προέλευση 268
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 268
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 269
Πολλαπλασιασμός 271
Μετασυλλεκτικά 271
Γυψοφίλη (Gypsophylla paniculata) 273
Ιστορικά – προέλευση 273
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 273
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 274
Πολλαπλασιασμός 275
Μετασυλλεκτικά 276
Λυσίανθος (Eustoma grandiflorum) 277
Ιστορικά – προέλευση 277
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 277
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 278
Πολλαπλασιασμός 279
Μετασυλλεκτικά 280
Αλστρομερία (Alstromeria aurea) 281
Ιστορικά – προέλευση 281
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 281
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 281
Πολλαπλασιασμός 282
Μετασυλλεκτικά 282
Νταλια (Dahlia hybrids) 284
Ιστορικά – προέλευση 284
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 284
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 284
Πολλαπλασιασμός 285
Μετασυλλεκτικά 285
Στατική (Limonium sinuatum) ΚΑΙ ΥΒΡΙΔΙΑ ΛΙΜΟΝΙΟΥΜ 287
Ιστορικά – προέλευση 287
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 287
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 288
Πολλαπλασιασμός 289
Μετασυλλεκτικά 290
Νάρκισσος (Narcissus sp.) 291
Ιστορικά – προέλευση 291
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 291
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 292
Πολλαπλασιασμός 292
Μετασυλλεκτικά 293
Κάλλα η κρίνος (Zantedeschia aethiopica) 294
Ιστορικά – προέλευση 294
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 294
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 294
Πολλαπλασιασμός 295
Μετασυλλεκτικά 296
Δελφίνιο (Delphinium hybrids) 297
Ιστορικά – προέλευση 297
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 297
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 297
Πολλαπλασιασμός 298
Μετασυλλεκτικά 298
Βιολέτα (Matthiola incana) 300
Ιστορικά – προέλευση 300
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 300
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 301
Πολλαπλασιασμός 303
Μετασυλλεκτικά 303
Σολιντάγκο (Solidago hybrids x solidaster) 306
Ιστορικά – προέλευση 306
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 306
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 306
Πολλαπλασιασμός 307
Μετασυλλεκτικά 307
Σελοσία (Celosia argentea) 309
Ιστορικά – προέλευση 309
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 309
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 310
Πολλαπλασιασμός 311
Μετασυλλεκτικά χαρακτηριστικά 311
Αμάραντος (Amaranthus caudatus) 314
Ιστορικά – προέλευση 314
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 314
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 314
Πολλαπλασιασμός 315
Μετασυλλεκτικά 315
Ρεναγκούλα (Ranunculus asiaticus) 316
Ιστορικά – προέλευση 316
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 316
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 316
Πολλαπλασιασμός 317
Μετασυλλεκτικά 318
Ορνιθόγαλο (Ornithogalum arabicum) 320
Ιστορικά – προέλευση 320
Βοτανικά χαρακτηριστικά – είδη και ποικιλίες 320
Καλλιέργεια – περιβαλλοντικές συνθήκες 320
Πολλαπλασιασμός 321
Μετασυλλεκτικά 322
Παράρτημα 323
Χρήση χημικών σκευασμάτων Βασικές αρχές εφαρμογής 323
Ευρετήριο 327